เรื่อง รูป-นาม ไม่เที่ยง

[ลัก...ยิ้ม]

เรื่อง รูป-นาม ไม่เที่ยง


เมื่อวันจันทร์ที่ ๑๔ มิ.ย. ๒๕๓๖ เพื่อนผู้ร่วมปฏิบัติธรรมกับผม ท่านยังไม่เข้าใจดีเรื่องรูป ๑ กับนามอีก ๔ ว่า รูปนั้นมองเห็นได้ด้วยตามเนื้อ แต่นามอีก ๔ ตัว ตาไม่เห็นแต่สัมผัสได้ด้วยใจ มันชอบสร้างปัญหาให้กับใจให้ไม่สงบอยู่เสมอ ๆ และรู้เท่าทันมันยาก หลวงพ่อฤๅษี ท่านก็เมตตามาสอนให้ ดังนี้

๑. “ก็ให้คิดว่านามมันก็ไม่เที่ยงเหมือนรูปนั่นแหละ ๕ ตัวนี้มันมาด้วยกัน สภาพมันก็เหมือนกัน เราบังคับมันไม่ได้ ก็อย่าไปสนใจยึดมั่นถือมั่นในมัน รูปนามเกิด เสื่อม ดับอยู่เป็นปกติ เวลาไหนมันบอกว่าดี เออ กูไม่เชื่อมึงหรอก เวลาไหนมันบอกว่าไม่ดี เออ ก็เรื่องของมึง”

๒. “ดูวิญญาณสัมผัส ที่มันรายงานมาให้จิตรับทราบตลอดเวลา (วิญญาณของขันธ์ ๕ คือ ระบบประสาทรับสัมผัสของตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ) ไม่ยึดไม่ถืออาการนั้นมาเป็นสาระ เพราะมันเกิด เสื่อม ดับอยู่อย่างนั้นเป็นปกติ มีเวทนาบอกให้จิตเรารู้อยู่ตามปกติ”

๓. “คอยดูสังขารตัวปรุงแต่งเอาไว้ให้ดี ระวังอย่าให้มันหลงปรุงแต่งธรรมเข้าเท่านั้น”

๔. “ไอ้สัญญาก็เหมือนกัน พยายามรู้เท่าทันมัน วิสัยโลกียชนมันก็จะจำแต่ของเลว จำโกรธ รัก โลภ หลง เราก็พยายามลืม ๆ มัน ทำเป็นไม่จำ ทิ้งมันไปเสีย เอาปัญญามาพิจารณา ให้รู้เท่าทันความเป็นจริงของรูปนามนี้ว่า มันไม่เที่ยง เกิดเสื่อม ดับอยู่เป็นปกติทุก ๆ ขณะจิตที่ลมหายใจเข้าออกก็ว่าได้ แล้วเรื่องอะไรจะไปยึดถือในมัน”

๕. “มองใคร ๆ ก็เห็นว่าไม่ช้าก็ตายหมด แม้ในที่สุดร่างกายของเราก็ต้องตาย พิจารณาไปว่า ไม่ว่าเราจะยึดมั่นถือมั่นในร่างกาย ว่าเป็นเราแค่ไหนก็ตาม ในที่สุดร่างกายหรือรูปนามมันก็ต้องตาย ตายแน่ไม่มีใครบังคับมันได้ แต่จิตนี่สิ ถ้ามันยังไม่ปลอดจากอารมณ์รัก โลภ โกรธ หลง มันก็ต้องกลับมามีร่างกายที่เกิด เสื่อม ดับ เต็มไปด้วยความทุกข์อย่างนี้อีก เราไม่เอาแน่ ตายเมื่อไหร่ ขอไปพระนิพพานจุดเดียว”

[ลัก...ยิ้ม]

และในวันเดียวกันนั้น สมเด็จองค์ปฐมก็ทรงพระเมตตามาตรัสสอนต่อให้ ดังนี้

๑. “จงหมั่นรักษาอารมณ์ ยอมรับนับถือในความตายนี้เอาไว้ให้ดี ตัดเยื่อใยในร่างกายแม้ชั่วขณะหนึ่ง ก็ยังนับได้ว่าจิตของเจ้าเข้าถึงความดี คลายความเกาะยึดในร่างกายลงเสียได้ เป็นการซักซ้อมอารมณ์สังขารุเบกขาญาณเอาไว้ในตัว”

๒. “จำไว้ อารมณ์นี้ไม่ใช่ท้อแท้ แต่เป็นอารมณ์วางเฉย ช่างมัน จิตไม่มีอารมณ์เบื่อ แต่มีอารมณ์พร้อมที่จะละไปเสียจากร่างกาย จิตมีความเบามีความสบาย รักพระนิพพานเป็นอารมณ์”

[ลัก...ยิ้ม]

ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น เล่ม ๕
รวบรวมโดย พล.ต.ท. นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

ขอเชิญทุกท่านเข้าไปอ่านได้ที่ www.tangnipparn.com