ธรรมที่นำไปสู่ความหลุดพ้น

[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ทำอานาปานสติกองเดียว
ก็ถึงพระอรหันต์ (๔)

วกกลับมายืนยันอีกครั้ง
การกำหนดรู้อานาปานสติเป็นกำลังให้จิตมีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์
การฝึกรู้ลมหายใจเข้าออกในขณะกล่าววาจา
ก็จักเกิด "นิสสัมมะ กรณัง เสยโย"ในวาจาที่กล่าวนั้นได้ตามลำดับ

จักทำให้เกิดมีแต่วาจาที่ชอบด้วยปัญญา
มีเนื้อหาสาระอย่างแท้จริง
ใหม่ ๆ อาจจักฝืน กำหนดรู้ไม่ใคร่ได้ทันในวาจาที่กล่าวนั้น ๆ
ต่อเมื่อทำนาน ๆ ไป สติสัมปชัญญะก็จักเกิดขึ้นตามลำดับ
การกลั่นกรองวาจาก็เกิด มีปัญญาตามรู้เท่าทันในคำพูดของตนนั้น ๆ
จนในที่สุดเป็นอัตโนมัติ รู้ด้วยสติสัมปชัญญะที่สมบูรณ์ว่า

วาจาที่กำลังกล่าวออกไปนั้น ๆ คือ ยังไม่ทันได้กล่าว เป็นเพียงมโนกรรมเกิด
จิตก็จักกลั่นกรองได้ในทันทีทันใดว่า

วาจาเยี่ยงนี้เมื่อกล่าวออกไป มีผลดี มีผลเสียกับผู้ฟังเพียงใด
หรือละเอียดลงไปยิ่งกว่านั้น คือ
มโนกรรมที่คิดนี้ดีหรือไม่ดีแก่ตนเองหรือผู้อื่นอย่างไร

นี่การรู้ลมสำคัญเยี่ยงนี้นะ จึงไม่ผิดหรอกที่ท่านฤๅษีสอนว่า
ทำอานาปานสติกองเดียวก็ถึงพระอรหันต์

[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ทำอานาปานสติกองเดียว
ก็ถึงพระอรหันต์ (๕)

และเป็นไปตามที่ท่านว่า
ถ้าหากจิตเรามีหน้าที่ทำงาน คือ กำหนดรู้ลมหายใจเข้าออกแล้ว
เรื่องที่จักไปมีอารมณ์ว่างไปสนใจกับจริยาของคนอื่นนั้นก็ไม่มี

หรือจักไปมีอารมณ์รัก โลภ โกรธ หลงก็ไม่มี
จิตจักทรงฌานในอานาปานสติจนชิน
แต่จักต้องไม่ลืมควบวิปัสสนาภาวนาในอริยสัจ
ตามสังหารกิเลสให้เป็นสมุจเฉทปหานตามที่ท่านสอนไว้ด้วย จึงจักมีผล

[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ทำอานาปานสติกองเดียว
ก็ถึงพระอรหันต์ (๖)

ท่านฤๅษีมาเตือนพวกเจ้าว่า
พวกเจ้ามักลืมตัว เวลาไปคุยกับคนอื่น
มักอ้างว่าหลวงพ่อสอนอย่างโน้น อย่างนี้
ให้บอกว่าหลวงพ่อท่านสอนตามพระพุทธเจ้าว่าอย่างนี้
เพราะขณะสอนท่านมีพระพุทธเจ้าคุมอยู่

การไปคุยกับบุคคลนอกกลุ่มศิษย์หลวงพ่อจะมีปัญหา
เขาอาจอ้างว่าอาจารย์ของเขาสอนว่าอยางนี้
การขัดแย้งกันก็จะเกิดขึ้น แต่หากอ้างว่าเป็นคำสอน
หรือสอนตามพระพุทธเจ้าแล้ว ปัญหาเหล่านี้ก็จักไม่เกิด
การปรามาสพระรัตนตรัยก็ไม่มี
จุดนี้ก็เกี่ยวกับการใช้ปัญญาในคำพูดเช่นกัน

[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ร่างกายนี้ไม่ใช่พระพุทธเจ้า

ขันธ์ ๕ ย่อมไม่มีในใครทั้งหมด
ร่างกายไม่ใช่ตถาคต ร่างกายไม่ใช่ท่านสัมภเกสี
ร่างกายนี้ไม่ใช่พระพุทธเจ้า ร่างกายนี้ไม่ใช่พระอรหันต์
ปกติของร่างกายเกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วดับไปตามสภาวะธรรมของโลกนั้น ๆ

พระพุทธเจ้าเป็นได้เพราะพระธรรม ตถาคตคือพระธรรม
ท่านสัมภเกสีเป็นพระอรหันต์ได้ก็เพราะพระธรรม

พระธรรมนั้นไม่เกิด ไม่ตาย
พระพุทธเจ้าและพระอรหันต์จึงไม่เกิด ไม่ตายตามสภาวะของธรรมนั้น ๆ

[ป้านุช]

คำสอนสมเด็จองค์ปฐม

ร่างกายนี้ไม่ใช่พระพุทธเจ้า (๑)

จำได้ไหมที่ตถาคตตรัส ผู้ใดเกาะชายสังฆาฏิของตถาคตอยู่
แต่ไม่ประพฤติในธรรมวินัย ก็เสมือนหนึ่งอยู่ไกลคนละฟากฟ้า
ผู้ใดอยู่ไกลคนละฟากฟ้า แต่ประพฤติปฏิบัติอยู่ในพระธรรมวินัยนี้
ก็เสมือนหนึ่งอยู่ใกล้ เกาะชายสังฆาฏิของตถาคตอยู่

ประการแรก หมายถึงผู้อยู่ใกล้ร่างกายของตถาคต
แต่ไม่สนใจศึกษาปฏิบัติในพระธรรม ก็เสมือนหนึ่งอยู่ไกล

เพราะตถาคตคือจิตที่เข้าถึงพระธรรม

บุคคลผู้ไม่สนใจพระธรรม จึงไม่สามารถเข้าถึงพระพุทธเจ้าได้

ประการหลัง บุคคลใดแม้อยู่ห่างไกลจากร่างกายของตถาคต
แต่ยังเคารพนบนอบปฏิบัติในพระธรรมอยู่เสมอ
จึงได้ชื่อว่ายังจิตให้เข้าถึงพระธรรม
พระธรรมก็ย่อมโยงจิตให้สัมผัสกับจิตของตถาคตได้
จึงเสมือนอยู่ใกล้พระพุทธเจ้าตลอดไปฉันนั้น