เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๖๕

[ตัวเล็ก]

เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๖๕

[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันอังคารที่ ๒๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๖๕ ระยะนี้เรื่องเร่งด่วนของคณะสงฆ์ที่เพิ่มขึ้นมา แต่ว่าทุกรูปล้วนแล้วแต่เต็มใจทำ ก็คือการสร้างบุญกุศลต่าง ๆ เพื่อถวายพระพรแด่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าพัชรกิติยาภา นเรนทิราเทพยวดี กรมหลวงราชสาริณีสิริพัชร มหาวัชรราชธิดา ซึ่งประชวรรักษาพระองค์อยู่ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

ทางวัดท่าขนุนของเรา นอกจากจัดการเจริญพระพุทธมนต์เพื่อถวายพระพรแล้ว ก็ยังมีการปล่อยวัว ปล่อยนก ปล่อยปลา ก็ต้องบอกว่า หมดสิ้นเท่าไรก็ไม่ว่า ถ้าหากว่าทำแล้วได้ผล โดยเฉพาะถึงแม้ว่าจะไม่ได้ผล เราก็ได้ทุ่มเทให้อย่างเต็มที่แล้ว

พรุ่งนี้พวกเราหลังจากบิณฑบาตและฉันเช้าแล้วก็ให้เข้าโบสถ์ เพื่ออุปสมบทนาคสมพร จิตกลางถวายเป็นกุศลและถวายพระพร ทุกสิ่งที่เราทำต้องถือว่าเป็นเรื่องของธรรมะจัดสรร เนื่องเพราะว่ามีนาคมาอยู่วัดพอดี ในโอกาสอย่างนี้ ถ้าขาดบ้างเกินบ้างก็ถือว่าให้อภัย ไปเข้มงวดทีเดียวก็คงอีกนานกว่าที่จะได้บวช เพราะว่านาคก็เป็นคนต่างประเทศอีกต่างหาก

สำหรับวันนี้งานสำคัญที่กระผม/อาตมภาพไปทำก็คืองานตรวจข้อสอบธรรมศึกษาชั้นโท (สนามหลวง) ในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๔ เป็นที่เหลือเชื่อว่าในเขตปกครองคณะสงฆ์หนกลาง รวมตั้งแต่ภาค ๑ (กรุงเทพมหานคร ปทุมธานี นนทบุรี เหล่านี้เป็นต้น) ภาค ๒, ภาค ๓, ภาค ๑๓, ภาค ๑๕ ผู้สอบธรรมศึกษารวมกันแล้วทั้ง ๑๙ จังหวัด ยังมีจำนวนน้อยกว่าภาค ๑๔ ที่มีแค่ ๔ จังหวัด ก็คือกาญจนบุรี นครปฐม สุพรรณบุรีและสมุทรสาคร

ดังนั้น..วันนี้แต่ละท่านแต่ละรูปก็ก้มหน้าก้มตาตรวจกัน เป็นครั้งแรกในชีวิตที่กระผม/อาตมภาพแก้ไขคะแนน แล้วก็เซ็นชื่อกำกับไว้ เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่ามีเด็กลอกนิยายลงไป ๓ เรื่อง..! เป็นคนเก่งมาก รูปแบบทุกอย่างถูกต้องตามหลักการแต่งกระทู้ทั้งหมด โดยเฉพาะกระทู้ของธรรมศึกษาชั้นโทก็คือ กระทู้ตั้ง ๑ กระทู้รับ ๒

แต่ในช่วงระหว่างกระทู้ตั้งกับกระทู้รับและสรุปจบเป็นเนื้อหานิยายทั้งสิ้น..!

[เถรี]

ปกติอย่างนี้ ถ้าหากว่าอยู่ในส่วนของนักธรรม ก็คือพระภิกษุสามเณรสอบ กระผม/อาตมภาพให้ ๕๐ คะแนน ก็คือตก เพราะว่านักธรรมนี้ ถ้าจะผ่านต้องสอบได้ ๗๐ คะแนนขึ้นไป แต่ปรากฏว่าพระเดชพระคุณพระราชวชิรโมลี รองเจ้าคณะภาค ๑๔ บอกว่า "ไม่ได้ครับ ธรรมศึกษานี่เขาอะลุ้มอล่วยมากกว่านักธรรม ๕๐ คะแนนก็ถือว่าผ่านแล้ว"

กระผม/อาตมภาพก็เลยต้องแก้ไขใหม่ ก็คือขีดฆ่า ๕๐ คะแนนแล้วก็ลงไป ๓๐ คะแนน..! พร้อมกับเซ็นชื่อรับรองว่าเป็นคนแก้เอง แล้วก็ไปเจอแบบนั้นอีก ๑ ราย น่าจะเป็นเพื่อนกัน ก็คือคนแรกที่เจออยู่กลาง ๆ ปึก คนสุดท้ายที่เจอไปอยู่ท้ายปึก เขียนเหมือนกัน เพียงแต่เป็นนิยายคนละเรื่อง..!

แล้วก็เจอเด็กที่อยากจะสอบได้ มีความพยายามสูงมาก มีอยู่หลายรายที่ใช้วิธีเขียนคำหนึ่งแล้วก็เว้นวรรคประมาณ ๑ เซนติเมตร ๒ เซนติเมตร แล้วเขียนอีกคำหนึ่ง เพื่อที่จะให้ครบหน้ากระดาษตามที่สนามหลวงกำหนด อย่างเช่นว่าต้องให้ได้ ๓ หน้าครึ่ง

อีกรายหนึ่งใช้วิธีเขียนเกินครึ่งบรรทัดไปหน่อยหนึ่ง แล้วก็เริ่มต้นบรรทัดใหม่ ทุกบรรทัดจะเป็นอย่างนั้น ก็คือเว้นไปเกือบครึ่งบรรทัด ก็เพื่อที่จะให้ได้จำนวนหน้าตามที่ทางสนามหลวงกำหนดไว้..!

เรื่องพวกนี้ กระผม/อาตมภาพไม่ได้ใส่ใจในวิธีการ แต่สนใจแค่รูปแบบและเนื้อหา แม้ว่าจะเป็นระดับธรรมศึกษาชั้นโทก็จริง แต่ว่าเด็กหลายคนเชื่อมความไม่เป็น คือไม่สามารถที่จะอธิบายเนื้อหากระทู้ตั้งแล้วดึงมาเชื่อมกับกระทู้รับให้กลมกลืนกันได้

ไม่สามารถอธิบายกระทู้รับที่ ๑ แล้วดึงไปเชื่อมกับกระทู้รับที่ ๒ ให้กลมกลืนกันได้

ไม่สามารถอธิบายกระทู้รับที่ ๑ ที่ ๒ แล้วสรุปเนื้อหาให้เข้ากับกระทู้ตั้งได้

[เถรี]

แต่จะโทษเด็กก็ไม่ได้ เพราะว่าหลายคนที่เขียนมา ก็ต้องบอกว่ามีแนวคิดที่ดี และโดยเฉพาะใช้สำนวนเด็กรุ่นใหม่ ๆ เลย ซึ่งกระผม/อาตมภาพอ่านไป ก็ขำไป บางทีก็สะกิดพรรคพวกที่อยู่ข้าง ๆ ให้ช่วยอ่านหน่อย คือเป็นสำนวนของเด็กรุ่นใหม่กันจริง ๆ พวกศัพท์วัยรุ่นมีเยอะมาก

แต่ว่ามีอยู่คนหนึ่งที่ส่งให้ใครอ่านก็หัวเราะ เพราะว่ากระทู้ตั้งคือ ยะถา วาริวะหา ปูรา ปะริปูเรนติ สาคะรังฯ อันว่าห้วงน้ำย่อมสามารถยังสาครให้เต็มเปี่ยมฉันใด บุญกุศลที่ท่านทั้งหลายสร้างก็ย่อมทำให้มีผลบุญอันเต็มเปี่ยมได้ฉันนั้น

เด็กไม่เข้าใจคำว่าห้วงน้ำ ก็เลยเขียนอธิบายว่าห้องน้ำที่เต็มแล้วย่อมไม่สามารถที่จะใช้งานได้ ห้องน้ำ..ส้วม แล้วแกก็ว่ายาวของแกไป จะต้องแก้ไขปัญหาด้วยการจ้างเทศบาลมาดูดส้วมอะไรให้ยุ่งไปหมด แต่ก็อุตส่าห์มีความพยายามที่จะอธิบาย กระผม/อาตมภาพก็ว่าไอ้เจ้านี่มีอนาคต ขนาดเข้าใจผิด ยังแต่งเรื่องได้ดีมาก..!

คราวนี้การตรวจข้อสอบนักธรรมชั้นโทเมื่อวานก็ดี ตรวจข้อสอบธรรมศึกษาชั้นโทวันนี้ก็ตาม ต้องถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ของวงการคณะสงฆ์ด้านการศึกษา เพราะว่าเป็นครั้งแรกที่เอามาตรวจต่างจังหวัด ปกติแล้วที่ยอมให้ตรวจต่างจังหวัดก็คือนักธรรมชั้นตรีและธรรมศึกษาชั้นตรี ระดับโทกับเอก เขาสงวนเอาไว้ตรวจกันในกรุงเทพฯ

ด้วยความมั่นใจว่าพระภิกษุสามเณรกรุงเทพฯ มีการศึกษาที่เข้มข้นกว่า ถึงเวลาสามารถที่จะให้คะแนนได้ยุติธรรมกว่า ซึ่งความจริงแล้วไม่ใช่ ขึ้นอยู่กับวิจารณญาณและประสบการณ์ของคนตรวจ โดยคณะกรรมการที่ตรวจอย่างวันนี้ก็มีข้อผิดพลาด เหตุที่เป็นเช่นนั้นเพราะว่าท่านไม่รอบคอบ

พอท่านเห็นกระทู้ตั้งไม่ใช่กระทู้ที่คุ้นตา ท่านก็ไม่ตรวจอย่างอื่นเลย ท่านเขียน ๕๐ ๕๐ ๕๐ ไปเลย ตั้งแต่ใบแรกยันใบสุดท้าย ก็คือปึกหนึ่งก็จะมี ๕๐ ชุด ปรากฏว่าคณะกรรมการต้องขอให้แก้ เพราะว่าที่หลุดมาเป็นปึกเดียวที่เป็นธรรมศึกษาชั้นโทระดับอุดมศึกษา ที่ตรวจกันไปคือธรรมศึกษาชั้นโทระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา

แม้แต่กระผม/อาตมภาพเองก็คิดไม่ถึงว่าจะมีหลุดมา เพราะว่าระดับอุดมศึกษา ส่วนใหญ่ก็คือระดับมหาวิทยาลัยหรือชาวบ้านทั่วไปที่เข้ามาขอสอบ โดยเฉพาะพวกครูบาอาจารย์ เห็นนักเรียนสอบแล้วคันไม้คันมือก็ลงชื่อขอสอบบ้าง

กระผม/อาตมภาพเองนั้นได้กราบเรียนพระเดชพระคุณพระราชวชิรโมลี รองเจ้าคณะภาค ๑๔ ว่า "หลวงพ่อครับ ช่วยเตือนพรรคพวกหน่อยครับ ว่าสำหรับคณะกรรมการโต๊ะพิเศษที่เราตรวจอยู่นั้น มีกระทู้ระดับประถมศึกษาชั้นโท ๑ ปึก และกระทู้มัธยมศึกษาชั้นโท ๒ ปึกต่อรูป"

ถ้าไม่เตือนจะต้องมีคนหลงทิศ เพราะว่าตรวจชั้นประถมโทมาตลอด อยู่ ๆ กลายเป็นมัธยมโท กระทู้ตั้งเปลี่ยนไป แล้วถ้าไม่อ่านให้ละเอียดก็จะเกิดแบบนั้นอีก แต่ว่าฉบับนั้นจะโทษใครก็ไม่ได้ เพราะอยู่ ๆ มีปึกเดียวที่เป็นระดับอุดมศึกษาโทหลุดมาด้วย เรื่องพวกนี้จึงเป็นเรื่องที่ต้องใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างสูง

[เถรี]

กระผม/อาตมภาพเองเปิดกระทู้มา สิ่งแรกที่กวาดตาดูก็คือระดับไหน ชั้นไหน บางทีเขาขีดเลือกแต่ระดับประถมศึกษา ชั้นโทก็ไม่ขีด บางทีก็ขีดเลือกธรรมศึกษาโท แต่ว่าระดับประถมศึกษาไม่ได้ขีด จึงต้องขีดให้เขาก่อน แล้วหลังจากนั้นก็เซ็นชื่อรับรองการตรวจ แล้วก็ค่อย ๆ อ่านไล่ไป โดยเฉพาะถ้าใครเขียนผิดนี่กระผม/อาตมภาพวงให้หมดทุกคำเลย ตั้งแต่สมัยที่ตรวจวิทยานิพนธ์นิสิตบัณฑิตศึกษา บอกนิสิตว่า "อาจารย์อ่านทุกคำ" แต่นิสิตไม่ค่อยจะเชื่อ พอโดนแก้แดงเถือกไปทั้งเล่มถึงยอมเชื่อว่าอาจารย์อ่านทุกคำจริง ๆ..!

โดยเฉพาะเอกสารอ้างอิง เพราะว่าส่วนใหญ่ Footnote นั้นตัวเล็ก คนไม่ค่อยจะอ่านกัน แต่กระผม/อาตมภาพอ่านทั้งหมด เพราะว่าเขามีกฎเกณฑ์กติกา ซึ่งปัจจุบันนี้เปลี่ยนหรือยังก็ไม่รู้ว่า ถ้าอ้างงานวิจัยต้องไม่เกิน ๕ ปี ถ้าอ้างหนังสือต้องไม่เกิน ๑๐ ปี เพราะฉะนั้น..ถ้านับถึง พ.ศ. ปัจจุบันที่กระผม/อาตมภาพนั่งตรวจอยู่ เกินเมื่อไรก็วงแดงเลย ให้ไปแก้มาใหม่

เรื่องพวกนี้ต้องบอกว่าเราต้องใช้ความอดทนอดกลั้นเป็นอย่างสูง และต้องเข้าใจด้วยว่าเด็กไม่ใช่พระเณร ความเข้าใจในหลักธรรมของเขาจะน้อยกว่า การอธิบายขยายความในลักษณะของการเทศน์ จึงอาจจะเป็นสำนวนธรรมชาติของเด็กบ้าง ถ้าเขาอธิบายความให้เข้าใจได้ก็พอแล้ว

โดยเฉพาะการเขียนผิด เด็กรุ่นนี้เขียนหนังสือผิดเยอะมาก คำว่า "ถ้า" นี่ ท.ทหาร สระอา ไม้เอกตลอดเลย "ท่า" บัดนี้จักบรรยายขยายความตามพุทธภาษิต จักของเขาคือ "จักร" เป็นอะไรที่ต้องบอกว่า วิชาคัดไทยเขียนไทยของเด็กสมัยนี้น่าจะไม่มี ทำให้เขียนผิดกันตลอด

ถ้าหากว่าโดนบังคับให้ท่องอย่างรุ่นของกระผม/อาตมภาพนี่ ท่องได้อย่างไรก็เขียนไม่ผิด เพราะว่าไม่จะเป็นคำยากก็ดี อะไรก็ตาม คำซ้ำ คำซ้อนเขาจะมีให้ท่องทั้งนั้น

ฉะนั้นฉะนี้หนา ก่อนจะล้าสะบักสะบอม
ชะง่อนชะโงกจอม ละอองน้ำสะอาดแฝง
มีสะพานผ่านสะดวก สะพายพวกอาหารพะแนง
อย่าทะยานทะมัดทะแมง ทะนุไว้ละม้ายละคร
ทำสะดุ้งเดินสะดิ้ง สะบัดสะบิ้งตะลุมบอน
จะสะอึกสะอื้นอ้อน เพราะข้าวของพะรุงพะรัง

พวกนี้ต้องใช้สระอะ คือประวิสรรชนีย์ทั้งหมด แต่ถ้าเป็น...

ขโมยร้องชโย หยิ่งยโสเหมือนทโมน
เร็วรีบสกัดโยน สบงปิดสไบหมาย
หน้ามอมสบู่ถู จะได้รู้สึกสบาย
สนับสนุนให้ขยาย สยดสยองขโมยทราม

พวกนี้ไม่ต้องประวิสรรชนีย์ คือไม่ใช้สระอะ แล้วยังมีอีกมากมายมหาศาล เสียดายที่กระผม/อาตมภาพจำไว้เต็มหัวแต่ว่าเด็กรุ่นหลังไม่ได้เรียนกัน

สำหรับวันนี้ก็ขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกเล่าแก่ญาติโยมแต่เพียงเท่านี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน
วันอังคารที่ ๒๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๖๕
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)