ความจำดี...สมาธิสั้น

[โอรส]

ถาม : ...(ไม่ชัด)... มีความจำดี
ตอบ : ความจำดี..เกี่ยวกับสมาธิโดยตรง ถ้าสมาธิทรงตัว จิตผ่องใส สมองก็เหมือนกับจัดลำดับของตัวเองได้ สามารถเรียงลำดับข้อมูลได้เลย เวลาอาจารย์พูดเรื่องอะไรมาก็จะจับประเด็นได้เร็ว

ลักษณะนี้บางทีพูดแล้วก็เข้าใจยาก ยกตัวอย่างว่า หลวงพ่อวัดปากคลองมะขามเฒ่า ท่านเจ้าคุณพระมงคลไชยสิทธิ์ เวลาไปหาท่านแต่ละทีนี่ ท่านชอบให้คาถา แล้วคาถาท่านยาวมาก เช่น

"อะระหังพันเกศา ภะคะวากันอาวุธ พระพุทโธอุด พระธัมโมอุด พระสังโฆอุด พระพุทธะเจ้าห้ามอาวุธ อุดด้วยพระพุทโธ พระธัมมะเจ้าห้ามอาวุธ อุดด้วยพระธัมโม พระสังฆะเจ้าห้ามอาวุธ อุดด้วยพระสังโฆ อุดธัง อัดโธ นะโมพุทธายะ" พอให้เสร็จแล้วท่านเขกหัวเปรี้ยงเบ้อเร่อเลย บอกว่า "เอ้า...ให้เอ็งไปใช้" เป็นคนอื่นก็ลืมหมด เพราะมัวแต่เจ็บหัวอยู่

แต่ว่าพอสมาธิดี ก็สามารถที่จะเรียงลำดับได้หมดเลยว่า คาถาของท่านมีเนื้อหาเป็นอย่างไร ขึ้นต้นก่อนหลังอย่างไร จะจัดลำดับการจำ แล้วแยกแยะออกมาเสร็จเรียบร้อย จำได้แม้ขนาดที่ว่าถ้าไปบอกคนอื่นเขา ๓ เที่ยวแล้วเขายังจำกันไม่ได้เลย ถ้าสมาธิดีก็เหมือนอย่างกับสมองของเราแยกออกเป็นหมวด เป็นหมู่ เป็นระดับเอง จะจัดเรียงเรียบร้อยเลยว่าต้องจำอย่างไร แล้วก็จะจำได้

อยากจะความจำดี ต้องภาวนาเยอะ ๆ เข้าไว้ ถ้าสมาธิดีแล้วจะเหมือนกับเจ้าจอย (วีรนุช นวลปลั่ง) เขานั่งมองอาจารย์อยู่ เพื่อนข้างหลังห้องก็เล่นกัน โยกโต๊ะโยกเก้าอี้ โยกไปโยกมา ทีนี้โยกเกินศูนย์ถ่วง เก้าอี้หงายฟาดโครมลงไป เพื่อนอีก ๓๐ กว่าคนหันไปมองเป็นตาเดียวกัน เจ้าจอยนั่งมองแต่หน้าอาจารย์ สมาธิดีขนาดรอบข้างมีอะไรเธอไม่รู้เรื่องเลย ได้ยินแต่เสียงอาจารย์อยู่อย่างเดียว เขาทำได้ขนาดนั้น ถ้าเราสมาธิดีขนาดนั้น เรื่องความทรงจำจะไม่มีปัญหาเลย

ส่วนใหญ่แล้วเด็กสมัยใหม่สมาธิสั้น เพราะรีโมตคอนโทรลทำพิษ..นึกออกไหม ? ไม่ชอบใจก็เปลี่ยนช่องไปเรื่อย ความจำจึงขาดเป็นท่อน ๆ เหมือนตัวจิ๊กซอว์ ในเมื่อความจำขาดเป็นท่อน ๆ เหมือนตัวจิ๊กซอว์ ความสนใจจุดใดจุดหนึ่งก็น้อย........

ถาม : เป็นแบบนี้หรือเปล่าคะ คือคนสมัยนี้ไม่ค่อยได้เดิน สมัยก่อนเดินเยอะ ?
ตอบ : ก็มีส่วนเหมือนกัน จะมากจะน้อยก็มีอยู่ แต่ว่าจริง ๆ ก็คือสังคมปัจจุบันใช้พวกคอมพิวเตอร์ หรือพวกเครื่องเล่นที่เป็นระบบดิจิตอล ซึ่งสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงอะไรได้เร็วมาก รับข้อมูลได้เร็ว ค้นหาข้อมูลอะไรได้เร็ว สิ่งเหล่านี้ทำให้คนสมาธิสั้นลง

ถาม : เพราะว่าสมัยก่อนชาวนาเขาปลูกข้าว กว่าเขาจะปลูกได้ไร่หนึ่งเขาใช้ความเคยชิน ถ้าเดินนี่นับ ..?
ตอบ : นับครั้งไม่ถ้วน สมัยนี้เล่นรถไถนา ดำนา เกี่ยวแล้วนวดเสร็จเลย ...(หัวเราะ)...

ถาม : เปลี่ยนแปลงง่าย ฉะนั้นเวลาทำอะไรซ้ำ ๆ เป็นพัน ๆ ครั้งทำให้ได้เรื่องสมาธิ ?
ตอบ : ใช่..แต่ของเราความสนใจเฉพาะที่น้อย ความจำก็เลยไม่ดีไปด้วย เขาเรียกว่า “สมาธิสั้น”

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนสิงหาคม ๒๕๔๔