เก็บตกจากบ้านเติมบุญ ต้นเดือนธันวาคม ๒๕๖๒

[เถรี]

จับลูกไปคลุกดินคลุกทรายบ้าง โยนลงน้ำบ้าง จะได้แข็งแรง เด็กสมัยนี้พ่อแม่เลี้ยงมาตีนไม่ติดดิน ถ้าเป็นตำราเวชศาสตร์วรรณาโบราณ ก็คือธาตุพร่อง ขาดธาตุดิน ตีนไม่ติดดิน อาตมาเดินตากแดดพักเดียวมีวิ่งร่มมาคันสองคัน บอกว่า “มึงไปห่าง ๆ เลย กูไม่ได้กลัวดำสักหน่อย”

ถาม : ถ้าไม่โดนแดดบ้าง จะเพลียง่าย ?
ตอบ : แสงแดดเป็นแหล่งพลังชีวิตชัด ๆ พอถึงเวลารีบไปกั้นไว้ กลัวตัวเองจะแข็งแรง โยมบางคนทนเดินตามได้หน่อยเดียว ก็ไม่ไหวแล้ว...มุดเข้าร่ม จึงอ่อนแอลงไปเรื่อย ๆ

ตอนช่วงเด็กกับวัยรุ่น ที่อาตมาชอบที่สุดก็คือเล่นน้ำฝน เล่นจนกระทั่งรู้ว่าถ้าฟ้าแลบนี่ต้องรีบเผ่นห่าง ๆ จากรางน้ำฝน เพราะว่าไฟฟ้าจะดูดกระเด็นเลย ไม่น่าเชื่อว่าฟ้าแลบอยู่บนฟ้า ไฟลงมาดูดเราที่พื้นได้ ช่วงอยู่ที่วัดทองผาภูมิ ถือไมค์ฯ สวดมนต์ ฟ้าผ่าอยู่ไม่ไกล เปรี้ยง...! ไฟดูดชนิดไมค์ฯ กระเด็นหลุดมือ ร่างกายบางคนมีสภาพคล้าย ๆ แบตเตอรี่หรืออย่างไรก็ไม่รู้ ? ถึงเวลาไฟฟ้าลงแล้วดันไปรับได้

[เถรี]

ถาม : ทำไมหนูทำอะไรชีวิตมีแต่ติดขัด ?
ตอบ : ยังไม่ทำจริง เจออะไรขึ้นมาก็ถอย ถ้าคนสู้จริง ๆ ก็ชนะทุกเรื่อง พวกเราหวังแต่จะเอาที่ง่าย ๆ ที่สบาย ๆ แล้วจะไปเอาที่ไหน ? แบบนั้นคนอื่นเขาเอาไปหมดแล้ว

กลับไปสู้จริง ๆ ทำจริง ๆ ก็สำเร็จทุกเรื่อง ในหลวงรัชกาลที่ ๖ บอกว่า ‘หนทางแห่งเกียรติศักดิ์ จักโรยด้วยดอกไม้ หอมหวนยวนจิตไซร้ ฤๅมี’ ไม่มีหรอก...ต้องลำบากทั้งนั้นแหละ เพียงแต่ว่าลำบากไประยะหนึ่งแล้วก็จะดี ถ้าไม่ยอมลำบาก จะเอาแต่ที่สบายอย่างเดียว คนอื่นเขาเอาไปหมดแล้ว

[เถรี]

ถาม : ตอนนี้เจ็บที่คอที่แขนลงมา ชามากเลยครับ หมอบอกว่าหมอนรองกระดูกเสื่อม ไปกดเส้นประสาท มีคำแนะนำหรือวิธีการรักษาไหมครับ ?
ตอบ : ไปหาหมอใช่ที่พญาเวชแพทย์แผนไทย อยู่ซอยราษฎร์บูรณะ ๑๙/๑ เขาจะเก่งพวกเรื่องกระดูก บอกหมอว่าอาการเป็นอย่างไร หมอชื่อพรชัย แต่ชื่อจีนเขาชื่อไฉ้ เขาเปิดร้านตั้งแต่ ๖ โมงเช้า ไปค้นหาคำว่าพญาเวชแพทย์แผนไทย ของโยมเป็นที่คอ ส่วนอาตมาเป็นที่เอว อาตมาไปหามา ๒ ยกแล้ว ถึงเวลาหมอนรองกระดูกสันหลังเคลื่อนไปเบียดประสาทจนขาชาหมด

[เถรี]

มีโยมซื้อใบมีดโกนมาถวาย "ถ้าจะซื้อใบมีดโกนหัวถวายพระ ให้เอายี่ห้อขนนก กล่องสีเหลือง ขนนกนี่ได้มาตรฐานความคมจริง ๆ แต่ตอนหลังคนปลอมกันเยอะ เขาก็เลยเปลี่ยนจากกล่องแดงมาเป็นกล่องเหลือง แล้วดูซิว่าคนปลอมจะยังเปลี่ยนกล่องตามอีกไหม ?"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวถึงรางวัลหมู่บ้านศีล ๕ ต้นแบบ “ปีนี้รับรางวัลเป็นชิ้นที่ ๑๐ แล้ว เฉลี่ยประมาณเดือนละชิ้น พอทำงานไปหลาย ๆ ปี ผลเริ่มออก หน่วยงานโน้นก็ให้ หน่วยงานนี้ก็ให้ รับรางวัลไปจนไม่มีตู้จะใส่แล้ว

ยังเรียนท่านเจ้าคุณแย้มว่า “ผมมารับรางวัลนี่ ผมทิ้งเงินไปเยอะเลยนะ” โยมเขาเอาสตางค์มาให้ยังหนีไปรับรางวัลอีก ...(หัวเราะ)...

รับรางวัลเอาไว้เป็นกำลังใจให้ลูกศิษย์ ส่วนอาจารย์มีรางวัลหรือไม่มีรางวัลก็ทำงานอยู่แล้ว”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “ตอนอยู่ประเทศจีนอากาศประมาณ -๕ องศาเซลเซียส หิมะท่วมบ้านท่วมเมืองไม่หนาว ทีบ้านเราไม่เท่าไรทำไมถึงหนาว ? ...(หัวเราะ)... คืออากาศเย็นเท่ากัน ถ้าเจอลมเข้าไปนี่เย็นกว่าเยอะเลย

ตอนที่ไปฝรั่งเศส ไปนั่งเรือบาโตมุกซ์ (Bateaux-Mouches) ลงไปล่องแม่น้ำแซน มีเด็กคนหนึ่งน่าจะสัก ๖-๗ ขวบ พ่อแม่ไม่รู้ว่าอยู่ที่ไหน ? เขาอยากชมวิวก็วิ่งขึ้นไปบนดาดฟ้า คราวนี้อากาศหนาวมาก ตรงมุมที่บังได้ผู้ใหญ่ก็ยืนกันแน่นหมดแล้ว จึงยืนสั่นแหง็ก ๆ อยู่คนเดียว อากาศ ๑๕ องศาเซลเซียส แต่ว่าลมแรง ไม่รู้จะทำอย่างไรอาตมาก็เลยดึงมาซุกข้าง ๆ ...(หัวเราะ)... ไม่รู้จะทำอย่างไร ไม่มีใครบังลมให้เดี๋ยวได้หนาวตาย ส่วนใหญ่พวกล่องเรือเขาจะอยู่ในห้องกระจกกัน พวกเราอยากดูโลกภายนอกให้เต็ม ๆ ตาก็ขึ้นดาดฟ้ากัน...หนาวสะใจ ...(หัวเราะ)...

ทองผาภูมิช่วงที่อาตมาอยู่ ๒๗ ปีที่ผ่านมา หนาวต่ำสุดแค่ ๒.๕ องศาเซลเซียส แต่ ๒.๕ นี่วัดจากตู้สกรีนของกรมอุตุฯ คาดว่าออกมาข้างนอกน่าจะลดไปอีกสัก ๑ องศาเซลเซียส ช่วงนั้นนี่ห่มจีวรไม่ได้ เพราะว่ามืองอได้แค่นิดเดียว กำไม่เข้า ม้วนลูกบวบไม่ได้ จีวรต้องพับ ๆ แล้วก็ห่มเอาเฉย ๆ แต่ว่าสมัยเด็ก ๆ ก็หนาวอย่างนี้แหละ ช่วงนั้นป่ายังเป็นป่าอยู่ รอบบ้านอาตมามีแต่ป่า หน้าหนาวนี่หนาวหนังแตกลายทั้งตัว กลางคืนต้องล้อมรอบกองไฟกัน ถึงเวลาเผลอหลับหน้าทิ่มลงไป ก็ผมไหม้หงิกไปแถบหนึ่ง

คนกรุงไม่ได้ใส่เสื้อกันหนาวมานานแล้ว ให้เขาได้ใส่บ้าง หนาวสักสัปดาห์หนึ่งก็คุ้มแล้ว ...(หัวเราะ)...”

[เถรี]

ถาม : คราวที่แล้วมาถามว่าเพื่อนเขาผูกคอตาย อยากถามว่าพ้น ๕๐๐ ชาติที่ต้องผูกคอตายหรือยังครับ ?
ตอบ : จะไปสนใจอะไร อย่าไปยุ่งกับกรรมของคนอื่น ยุ่งเมื่อไรจะเดือดร้อนเอง หน้าที่ของเราทำบุญทำทานอะไรไปให้ ถ้าบอกไปว่ายังไม่ครบ ๕๐๐ ชาติก็ไปนั่งเครียดแทน แล้วจะมีประโยชน์อะไร ?

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “อุตส่าห์รีบซื้อเช็คไว้ ๒ ล้านบาท คิดว่าวันนี้จะเจอหลวงพ่อวัดป่าเลไลยก์ ว่าจะถวายท่านเพื่อสร้างพระจุฬามณี ปรากฏมหาเลิศบอกว่า “หลวงพ่อระยะนี้ไม่ค่อยไปไหน เหมือนกับไม่มีเรี่ยวมีแรง” ก็เลยบอกไปว่า “ผมจะรีบถวายก็เพราะอย่างนี้แหละ ขืนช้าท่านไปเสียก่อนก็ไม่ต้องถวายกันพอดี” ...(หัวเราะ)... เพราะว่าเพื่อนร่วมรุ่นท่านไปกันเยอะแล้ว อย่างวันก่อนหลวงปู่ชุ้น วัดวังตะกู นั่นซี้กันเลยนะ

แนวคิดท่านสุดยอดมาก สร้างพระใหญ่แล้วสร้างจุฬามณีเป็นมงกุฎ คือถ้าดูจากมุมตรงจะเห็นเหมือนกับพระใหญ่สวมมงกุฎอยู่ ท่านบอกว่า “เอ็งให้วิทยาลัยสงฆ์ ๑๐ ล้าน ขอข้าล้านเดียวว่ะ” ถามท่านว่าแล้วทั้งหมดเท่าไร ? ท่านบอกว่า ๒ ล้าน กราบเรียนท่านว่า “หลวงพ่อ...จุฬามณี ๒ ล้านนี่ สามวันจะพังไหม..?!” ท่านบอกว่า “เฮ้ย...เขาทำดี เพียงแต่ว่าเขาได้จากข้าเยอะแล้ว เขาเลยคิดราคาถูก” ก็เลยกราบเรียนท่านว่าเดี๋ยวผมหาให้

สรุปว่า ๒ ล้านก็เหมาเองเลย เดี๋ยวคงต้องรีบหาวันว่างวิ่งเอาไปให้ท่าน คือถ้าเงินเข้ากองทุนในนามของท่านก็จบ เพราะว่าคนอยู่ต่อเขาทำได้ แต่ถ้าเงินไปทีหลังท่านมรณภาพแล้ว คราวนี้ไว้ใจไม่ได้แล้วว่าจะไปอยู่กับใคร”

[เถรี]

โยมนำพระเก่าที่บ้านมาให้พระอาจารย์ดู “พวกนี้เขาเรียกว่าพระนับร้อย ทางท่าพระจันทร์เขาทำไว้บานเบิก วัดไหนก็ซื้อเอาไปเสกได้ เพราะฉะนั้น..บอกไม่ถูกหรอกว่าของที่ไหน จะมีหลายวัดที่หลวงปู่หลวงพ่อท่านไม่มีอารมณ์มาค่อย ๆ สร้าง ถึงเวลาก็ไปสั่งเขา วัดท่าซุงแรก ๆ ก็ทำอย่างนั้นเหมือนกัน”

[เถรี]

มีโยมถวายข้าวสาร พระอาจารย์กล่าวว่า “สมัยที่เข้าไปปฏิบัติธรรมที่บึงลับแล มีข้าวหอมมะลิตราหงส์ทองแบบนี้ ๑ ถุง อาตมาอยู่ได้เดือนครึ่ง เป็นพวกเราจะพอกินไหม ? ถุงหนึ่ง ๕ กิโลกรัม เฉลี่ยแล้วกินวันละประมาณขีดเดียว ลองดูนะ..แล้วหุ่นจะดีมาก..!

ถ้าคนเรากินเต็มที่ใช้ข้าวสารไม่เกิน ๒ ขีดครึ่ง เอาไปหุงเป็นข้าวสวยนี่ได้เยอะมาก อาตมาเอาพออยู่ได้ก็ประมาณ ๑ ขีดโดยเฉลี่ย และก็ไม่อยากแบกเข้าไปมากให้หนัก กะว่าอยู่ได้นานกี่วันก็เอาเท่านั้น ปรากฏว่าข้าวหอมมะลิถุงหนึ่งอยู่ได้เดือนครึ่ง ส่วนที่เหลือก็แล้วแต่ว่าฟ้าจะโปรด สรุปอยู่ไปเกือบ ๓ เดือน

แล้วจุดที่คนอื่นเขาไม่กล้าทำก็คือ กลางคืนตี ๒ ตี ๓ กระโดดลงในบึงว่ายน้ำเล่น คนอื่นเขากลัวจะมีตัวอะไรมางาบไป น้ำในบึงลึกมาก ลุงปานเคยวัดช่วงที่น้ำขึ้นเต็มกับช่วงที่ลดต่ำสุดได้ ๑๔ วา หรือ ๒๘ เมตร ขนาดนั้นต่อให้ไดโนเสาร์ทั้งตัวก็อยู่ได้สบาย”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “พออายุ ๖๐ แล้วรู้สึกว่าแก่ไปหมด นั่งนาน ๆ ก็เมื่อย เดินขึ้นบันไดก็เมื่อย แสดงว่าร่างกายคนเราเสื่อมไปตามวัย แข็งแรงแค่ไหนก็เสื่อม ส่วนตัวอาตมาเองยังไม่ค่อยรู้สึก เคยทำอะไรก็ทำอย่างนั้น ยกของหนักอย่างไรก็ยกอย่างนั้น บางทีพระก็บอกว่า “เดี๋ยวปวดหลังนะหลวงพ่อ” เออ..เรื่องของกู..!”

[เถรี]

โยมนำวัตถุมงคลมาให้พระอาจารย์ดู “ดูท่าจะไม่ใช่ของแท้ แบบนี้ตั้งใจเก่า คุณดูแค่ฝุ่นที่จับ ถ้าเป็นของชาวบ้านทั่วไป เวลาเขาวาง เขาวางขึ้นด้านเดียว แต่อันนี้ฝุ่นจับทั้งหน้าหลังเหมือนกันเลย

เรื่องของวัตถุมงคลอย่าให้ความโลภบังหน้า เห็นแล้วพิจารณาให้ดี มีอะไรสงสัยแม้แต่นิดเดียวนี่อย่าไปแตะ ถ้าของที่เรียกว่าผิวหิ้ง หรือว่าชาวบ้านเขาวางไว้บนหิ้งอย่างเดียวไม่ได้ใช้ จะมีฝุ่นจับจะมีขี้ยุงอะไรก็จะมีด้านเดียว เพราะว่าอีกด้านที่อยู่ข้างล่างไม่ติดไปด้วยหรอก อันนี้ติดมาครบถ้วน ๒ ฝั่งเลยแสดงว่าตั้งใจทำให้เก่า

พวกตะกรุดต้องส่องเข้าไปแม้กระทั่งในหลอด ถ้าหากว่าพวกงานอื่น ๆ จะซอกจะมุมอะไรต้องดูให้ทั่วถึง”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวถึงโครงการซื้อเครื่องฟอกไตให้โรงพยาบาลทองผาภูมิ “ไปสร้างห้องให้เขาแล้วตั้งได้ ๑๒ เครื่อง ตอนนี้เพิ่งจะมี ๕ เครื่อง ขาดอีก ๗ เครื่องก็ประมาณ ๗ ล้านบาท เครื่องเก่ามีอยู่ ๒ เครื่องที่ซื้อราคาประมาณ ๕ แสนบาท อันนั้นฟอกไตแล้วคนไข้หมดแรงไป ๒ วัน..! ส่วนเครื่องเป็นล้านนี่ฟอกไตเสร็จทำงานต่อได้เลย

ต้องบอกว่าคนทองผาภูมิน่าสงสาร ก่อนนี้จะฟอกไตแต่ละทีโน่น...ต้องลงไปถึงโรงพยาบาลพหลพลพยุหเสนาในเมือง ๑๔๐ กิโลเมตร ถ้าไปแล้วเครื่องเขาไม่ว่างก็ไม่ได้ฟอกอีก ท้ายสุดพอคนป่วยโรคไตเริ่มมีมากขึ้น ผู้อำนวยการนวลจันทร์ก็เลยมาถามว่า “หลวงพ่อช่วยสร้างห้องไตเทียมให้ได้ไหมคะ ?” ก็เลยต้องไปหามาตรฐานของกระทรวงสาธารณสุขเข้ามา สร้างห้องไม่กี่เดือน แต่รอคณะกรรมการจากกระทรวงสาธารณสุขมาตรวจนี่เกือบปี แค่ตั้งคณะกรรมการมา ๓ คน ๕ คน ทำไมช้าได้ขนาดนั้นก็ไม่รู้ ? พูดง่าย ๆ ว่าคนไข้จะตายหมดก่อน ท้ายสุดพอตรวจผ่านก็เอาเครื่องมาลง

สมัยนี้ที่คนไข้เป็นโรคไตกันมากเพราะว่ากินอาหารที่เป็นเนื้อสัตว์มาก ร่างกายคนต้องการเนื้อสัตว์ประมาณวันละขีดครึ่งเท่านั้น เล่นกินเสียเยอะแยะไปหมด ถึงเวลาล้นเกินไตก็ต้องขับออก พอทำงานหนักมาก ๆ ก็ไตพัง”

[เถรี]

เด็กที่มากับพ่อแม่ร้องไห้ พระอาจารย์กล่าวว่า “พระพุทธเจ้าตรัสว่า เด็กมีเสียงร้องไห้เป็นกำลัง คือถ้าเด็กร้องนี่ผู้ใหญ่ทนไม่ได้หรอก สตรีมีน้ำตาเป็นกำลัง สมณชีพราหมณ์มีศีลเป็นกำลัง คือถ้าศีลไม่ดีสู้ใครไม่ได้ เข้าหน้าสังคมก็ไม่ได้ แต่พระพุทธเจ้าก็สรุปเอาไว้นะ พะลังจันโท พะลังสุริโย ไม่ว่าจะกำลังของพระอาทิตย์หรือกำลังของพระจันทร์ก็ตาม พะลังสมณะพราหมณา กระทั่งกำลังของสมณชีพราหมณ์ก็ดี พะลังเวลาสมุทัสสะ ต่อให้กำลังของมหาสมุทร พลาติพะละมิตถิโย พลังของผู้หญิงยิ่งกว่าพลังของทั้งหมดที่ว่ามา

เพราะฉะนั้น..อย่าทำให้แม่โกรธ ถ้าแม่โกรธเดี๋ยวมีปัญหา คำว่าแม่ในที่นี้หมายถึงเพศหญิงนะ ไม่ใช่คุณแม่ที่บ้าน ...(หัวเราะ)...”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “คนเราทุกข์เพราะความคิด ถ้าหยุดคิดก็หยุดทุกข์ แต่เราก็คิดกันไปเรื่อย ที่คิดไปเรื่อยเพราะว่าสมาธิอ่อนเกินไป ไม่สามารถที่จะหยุดใจตัวเองได้ ดังนั้น..มีวิธีเดียวคือเร่งสมาธิให้มากขึ้น”

[เถรี]

มีผู้สูงอายุมาทำบุญ พระอาจารย์จึงกล่าวว่า “อาตมาเห็นคนแก่ตัวเล็ก ๆ แล้วใจหายทุกที คนแก่ตัวเล็กจะอายุยืนมากทุกคน อย่างไม่มี ๆ ก็ ๙๐ ปีขึ้นไป ...(หัวเราะ)... อาตมายังดีใจที่ตัวเองตัวใหญ่หน่อย ถ้าขืนตัวเล็ก ๆ คงต้องทนอยู่นานมาก อย่างหลวงปู่บุดดาตัวนิดเดียวอายุ ๑๐๑ ปี หลวงปู่ทองเทศก็ใกล้เคียงกัน ๑๐๓ ปี

คนแก่อยู่ในบ้านเหมือนมีสมบัติล้ำค่า อันดับแรกเลย...ลูกหลานได้แสดงความกตัญญูกตเวทิตา อันดับที่สอง...เป็นหลักใจ คนแก่สูงด้วยวัยวุฒิ คุณวุฒิ ถึงเวลาอยู่เป็นหลักให้ลูกให้หลาน ปรึกษาหารือได้ ออกความเห็นได้ ประการสุดท้าย...ถ้าทำบุญไม่ดี อายุไม่ยืนขนาดนั้นหรอก ...(หัวเราะ)... ในเมื่อทำบุญมาดี...บุญรักษา แล้วก็รักษาไปถึงลูกถึงหลานด้วย

เมื่อวานมีคนส่งคลิปมาให้ ไอ้เจ้าตัวเล็กเรียกพ่อ พ่อก็วิ่งมา พ่อเรียกพ่อ พ่อของพ่อวิ่งมา พ่อของพ่อเรียกพ่อ พ่อของพ่อของพ่อวิ่งมา บ้านนั้นมี ๕ รุ่นอยู่บ้านเดียวกัน ก็จะเป็นพ่อ ปู่ ทวด แล้วก็ไปเทียด ...(หัวเราะ)... แล้วที่แน่ ๆ ก็คือคุณเทียดยังเดินคล่องเชียว มีหลังโก่งนิดเดียว หลังโก่งแบบคนแก่ทำงานหนัก”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “อย่ากินน้ำเย็นมาก เพราะว่าเป็นบ่อเกิดของสารพัดโรคโดยเฉพาะผู้หญิง ดื่มน้ำเย็นมาก โอกาสเป็นช็อกโกแลตซีสต์ในมดลูกมีบานตะเกียง ไม่ใช่ว่าเย็นชื่นใจ กินเข้าไป เดี๋ยวก็ได้ผ่าตัด ให้ดื่มน้ำอุณหภูมิห้องธรรมดา ๆ ไปเยอรมันเข้าไปดูในสำนักงานได้ ถึงเวลาเขาจะตั้งน้ำขวดลิตรครึ่งไว้ให้ทุกโต๊ะ ไม่มีการแช่เลย

ตอนไปประเทศจีน ญาติโยมไปสั่งชาไข่มุก ปรากฏว่าชาไข่มุกประเทศจีนเป็นชาร้อน ...(หัวเราะ)... ไม่มีน้ำแข็งให้ ยกเว้นแหล่งเที่ยวหลายที่ซึ่งคนไทยนิยมไปจะมีน้ำแข็ง แต่คนจีนไม่กิน คนจีนบอกว่าน้ำเย็นน้ำแข็งเป็นบ่อเกิดของโรค ไม่กินเด็ดขาด มีไว้ให้คนไทยกินโดยเฉพาะ อาตมาไปประเทศจีนนี่สบายมาก เพราะว่าปกติฉันแต่น้ำร้อน โดนน้ำเย็นไม่ได้ ไปที่โน่นทุกซอกทุกมุมเขามีเครื่องทำน้ำร้อนให้”

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า “เมื่อครู่ตอนที่ไปลงทะเบียนรับรางวัล เขามีหมอมาตรวจอุณหภูมิทุกคนที่จะเข้าไปในห้องประชุม ถ้าใครมีไข้ห้ามเข้า กลัวว่าจะเอาเชื้อโรคไปติดสมเด็จพระสังฆราช อย่าลืมว่าพระองค์ท่าน ๙๐ กว่าพรรษาแล้ว ถ้าไม่ถนอมให้ดี คนแก่ขนาดนั้นป่วยไปทีหนึ่งนี่โทรมไปนานเลย”

[เถรี]

ถาม : เดี๋ยวนี้แค่ขึ้นบันไดก็หอบแล้วค่ะ ?
ตอบ : ธรรมดา... ชะราธัมมาหิ ชะรัง อะนะตีโต ตัวนี้ผิด ต้องเป็น ชะราธัมเมหิ ชะรัง อะนะตีโต คราวนี้คนไม่เป็นบาลี ไม่รู้ว่า เอหิ เอรัง เอโถ เอยยะวะโห ก็เลยกลายเป็น ธัมมาหิ ในเมื่อเป็น เอหิ ก็ต้อง ธัมเมหิ คือกฎเกณฑ์ไวยากรณ์เขามี

แต่ก็มีที่แหกคอกนอกกฎเกณฑ์เยอะแยะไป เนื่องจากว่าสภาพของชมพูทวีปใช้หลายภาษา แต่ว่าปัจจุบันสันสกฤตเป็นหลัก เพราะฉะนั้น..ภาษาบาลีที่ใช้จารึกพระไตรปิฎกบางที่มีสันสกฤตแทรกอยู่ ในเมื่อแทรกอยู่แค่คำสองคำก็ปล่อยเขาเถอะ

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวถึงแก้วอินทนิล “ถ้าเอาออกขายนี่ไม่รู้ราคาเท่าไรเลย เพราะว่าเคยถามเขามา น่าจะถึง ๓๐ ปีแล้ว ตอนช่วงนั้นมรกตกะรัตละ ๘ หมื่นบาท ต่อให้ราคาเดิมก็เถอะ ใหญ่ขนาดนั้นนี่ไม่รู้ว่าราคาเท่าไร

นี่เป็นครั้งที่สองในชีวิตที่พระท่านให้เอาออกมาใช้งาน เพราะว่างานของท่านอาจารย์มหาเอท่านสำคัญมาก คือหาทุนในการบูรณปฏิสังขรณ์วัดท่ามะขาม ช่วงนี้เศรษฐกิจไม่ดี ถ้าญาติโยมไม่คล่องตัวก็แย่ อะไรที่ช่วยได้ท่านก็ให้ช่วย”