เทศนาวันอาสาฬหบูชา วันอาทิตย์ที่ ๕ กรกฏาคม พุทธศักราช ๒๕๖๓

[ธนปุณโณ]

เทศนาวันอาสาฬหบูชา
วันอาทิตย์ที่ ๕ กรกฏาคม พุทธศักราช ๒๕๖๓

เชิญรับชมได้ที่ https://youtu.be/8y0WyBtZHuU


นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ

สุสสูสัง ละภะเต ปัญญัง ติ

บัดนี้..อาตมภาพรับหน้าที่วิสัชนาในธัมมกถา เพื่อเป็นเครื่องโสรจสรงองคศรัทธาบารมี ของบรรดาธนิสราทานบดีทั้งหลาย ที่พร้อมใจกันมาบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันอาสาฬหบูชา ณ วัดท่าขนุนแห่งนี้

ญาติโยมพุทธบริษัททั้งหลาย ปีนี้เป็นปีที่พิเศษปีหนึ่ง เพราะว่ามีโรคร้ายที่ระบาดไปทั่ว ซึ่งเรียกชื่ออย่างเป็นสากลว่า โรคโควิด-๑๙ เชื้อโรคตัวนี้ทำให้เรื่องการปฏิบัติในกองบุญการกุศลของญาติโยมทั้งหลายมีความลำบากยิ่งขึ้น

[ธนปุณโณ]

เนื่องจากว่าสถานที่แต่ละแห่งที่เราจะเข้าไปนั้น ต้องมีการตรวจคัดกรองอุณหภูมิร่างกาย มีการล้างมือด้วยแอลกอฮอล์ ต้องใส่หน้ากากตามที่กฎหมายกำหนด และท้ายที่สุดก็ต้องนั่งเว้นระยะกัน

ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้จะว่าไปแล้วกลับเป็นเรื่องดี ก็คือเป็นการวัดบุญวัดบารมีกันว่า ญาติโยมทั้งหลายมีความเข้มแข็งจริงจังในเรื่องของกองบุญการกุศลมากแค่ไหน เพราะถ้าหากว่าไม่มีจิตใจที่ฝักใฝ่จดจ่อ ตั้งมั่นอยู่ในกองบุญการกุศลแล้ว เจอขั้นตอนต่าง ๆ ทั้งหลายเหล่านี้เข้าไป เราก็อาจจะท้อถอย ไม่อยากจะไปทำบุญอีก

[ธนปุณโณ]

แต่ถ้าหากว่ากำลังใจของเรามั่นคง ก็ต้องเปรียบเหมือนดั่งองค์พระพุทธเจ้าของเราสมัยที่ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ มีองค์สมเด็จพระบรมครูที่เรียกว่าพระปัจเจกพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่ง เมื่อเข้านิโรธสมาบัติแล้ว หลังจากออกมาจากกรรมฐานก็ได้พินิจพิจารณาดูว่า “โอหนอ...วันนี้เราจะไปโปรดผู้ใดดี” ก็เห็นมาณพผู้หนึ่งซึ่งตั้งกระท่อมน้อยอยู่กลางป่า ประกอบอาชีพในการตัดฟืนขายให้แก่บ้านของเศรษฐี

เพราะว่าบ้านของเศรษฐีในสมัยนั้น ส่วนใหญ่แล้วมีผู้คนมากมาย อย่างเช่นว่า ธนัญชัยเศรษฐีซึ่งนำเอาผู้คนและบริวารไปอยู่ที่เมืองสาเกตนั้น บริวารติดตามไป ๒๐๐,๐๐๐ คน เหตุที่เป็นเช่นนั้นเพราะว่า เศรษฐีแต่ละคนนั้นล้วนแล้วแต่มีกองคาราวานสินค้า ที่ส่งไปค้าขายยังเมืองต่าง ๆ

[ธนปุณโณ]

เราต้องนึกดูว่าคาราวานสินค้านั้น เกวียน ๑ เล่ม ก็จะต้องมีคนขับเกวียน ๑ คน คนดูแลสินค้า ๑ คน คนรับผิดชอบแบกหามสินค้า ๑ คน เกวียน ๑ เล่มก็ ๓ คนเข้าไปแล้ว ถ้าส่งกองเกวียนไป ๕๐๐ เล่ม ก็แปลว่าต้องมีคนอย่างน้อย ๑,๕๐๐ คน แล้วไม่ได้ส่งไปเมืองเดียว ไม่ได้ส่งไปเส้นทางเดียว แต่ส่งไปเหนือ ไปใต้ ไปตะวันออก ไปตะวันตก ค้าขายไปทั่วชมพูทวีป

เมื่อรวบรวมผู้คนแล้วจึงมีจำนวนมหาศาล หลายพัน หลายหมื่น ถึงหลายแสนคน ตามแต่ฐานะของเศรษฐีนั้น ดังนั้น..แค่ในเรื่องของหุงต้มอาหารเพื่อให้เพียงพอกับบุคคลจำนวนมากก็ลำบากแล้ว จึงมีอาชีพที่เราได้เห็นอยู่เสมอในพระไตรปิฎกอยู่เสมอว่าตัดฟืนขาย ก็เพื่อที่จะขายให้กับบ้านของเศรษฐี ไว้ใช้ในการหุงต้มอาหารทั้งหลายเหล่านี้เอง

[ธนปุณโณ]

องค์สมเด็จพระปัจเจกพระพุทธเจ้าเล็งญาณดูแล้วว่า มาณพผู้นี้จักสงเคราะห์เราได้ ท่านไม่ได้คิดว่าจะไปสงเคราะห์ชายตัดฟืน แต่ว่าตัวท่านเองเข้านิโรธสมาบัติมา ๑๕ วัน ร่างกายขาดอาหาร ก็คิดว่าบุคคลไหนหนอจะสงเคราะห์เราได้ ก็คือช่วยให้อิ่ม เมื่อเห็นดังนั้นก็ไปปรากฏตัวที่หน้ากระท่อม

องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่เป็นหน่อเนื้อพระโพธิสัตว์ในสมัยชายตัดฟืนนั้น เห็นแล้วก็ยินดีเป็นยิ่งนักว่า โอ้หนอ..ลาภใหญ่มาถึงเราแล้ว ก่อนหน้านี้เราอยากจะทำบุญก็ไม่มีอาหาร บางทีมีอาหารพร้อมสรรพก็ไม่มีเนื้อนาบุญมาถึง วันนี้อาหารของเราก็พร้อม เนื้อนาบุญก็คือพระคุณเจ้าก็มาอยู่หน้ากระท่อมแล้ว

เมื่อเป็นเช่นนี้เราก็จักได้อาศัยพระคุณเจ้าท่านนี้ สร้างกองบุญการกุศลของเราให้สำเร็จ แล้วก็ยกเอาถาดใส่อาหารนั้นเพื่อเดินออกไปใส่บาตร พญามารได้เนรมิตหลุมถ่านเพลิงขนาดใหญ่ขวางหน้าประตูเอาไว้ มีไฟลุกพุ่งรุ่งโรจน์ ตกลงไปเมื่อไรตายแน่นอน เป็นการทดสอบกำลังใจว่า องค์พระโพธิสัตว์มีกำลังใจเข้มแข็งในกองบุญการกุศลแค่ไหน

[ธนปุณโณ]

หน่อเนื้อพระโพธิสัตว์นั้นไซร้ ในเรื่องของการสละชีวิตตนเพื่อกองบุญการกุศล ได้กระทำมาจนนับชาติไม่ถ้วนแล้ว เมื่อเห็นดังนั้นก็รู้เลยว่านี่เป็นสิ่งที่พญามารเนรมิตขึ้นมา เพื่อทดสอบบารมีของเรา จึงตั้งจิตอธิษฐานว่า "ด้วยกุศลบารมีที่เราตั้งใจสงเคราะห์ต่อพระคุณเจ้า และด้วยอำนาจบารมีที่ตนเองปรารถนาพระโพธิญาณมานับชาติไม่ถ้วน จักขอทำกองบุญการกุศลตรงหน้านี้ให้สำเร็จลง แม้ถึงแก่ชีวิตก็ยอม แล้วก็ยกถาดอาหารข้ามหลุมถ่านเพลิงนั้นไป"

ด้วยอำนาจแห่งบุญกุศลและกำลังใจที่ตั้งมั่น ทำให้ท่านสามารถเดินผ่านหลุมถ่านเพลิงนั้นได้เหมือนกับอยู่บนแผ่นดินทั่วไป สามารถที่จะถวายอาหารให้แก่พระปัจเจกพุทธเจ้าสำเร็จสมประสงค์ของตน พร้อมทั้งได้อธิษฐานว่า ด้วยอานิสงส์นี้ ขอให้ข้าพเจ้าบรรลุซึ่งพระโพธิญาณในอนาคตเบื้องหน้า เป็นพระพุทธเจ้าพระองค์ใดพระองค์หนึ่งด้วยเถิด องค์พระปัจเจกพระพุทธเจ้าก็ให้พรว่า “เอวัง โหนตุ” แปลว่า ความปรารถนาของเธอจงสำเร็จ

[ธนปุณโณ]

ที่ยกตัวอย่างมานี้ เพื่อที่จะให้ท่านทั้งหลายได้เห็นว่า ในเรื่องของกองบุญการกุศลนั้น บุคคลที่กำลังใจมั่นคงแล้ว อย่างเช่นองค์สมเด็จพระประทีปแก้วในสมัยที่เป็นหน่อเนื้อพระโพธิสัตว์ แม้ประสบอุปสรรคหนักหนาขนาดนั้นก็ไม่มีถอยหลัง

ญาติโยมทั้งหลายก็เช่นกัน เมื่อถึงเวลาเชื้อไวรัสโควิด-๑๙ เกิดขึ้น เราทั้งหลายก็พยายามให้ความร่วมมือกับทางราชการ กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือบ่อย ๆ สวมหน้ากาก เว้นระยะห่างทางสังคม

จนกระทั่งกลายเป็นว่าประเทศไทยเรามีชื่อเสียงเลื่องลือไปทั่วโลก สถาบัน Johns Hopkins ซึ่งเป็นเจ้าของสารพัดสถิติ จัดให้ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีการสาธารณสุขที่ดีที่สุดในโลกปัจจุบันนี้ เป็นเรื่องที่น่าภูมิใจว่าเกิดจากผลงานของชาวบ้านล้วน ๆ เพราะว่าทุกคนให้ความร่วมมือกับทางราชการเป็นอย่างดี

[ธนปุณโณ]

แบบเดียวกับชุมชนคุณธรรมต้นแบบวัดท่าขนุนแห่งนี้ บรรดาผู้นำชุมชนทั้งหลาย อย่างเช่นว่า

คุณบุญสนอง บุญยงค์ ผู้นำชุมชนคุณธรรมวังท่าขนุน
คุณพนอ จันทจิตร ผู้นำชุมชนคุณธรรมริมฝั่งแควน้อย
คุณมณี เทพวงศ์ ผู้นำชุมชนคุณธรรมพัฒนาทองผาภูมิ

เมื่อเราก็ประชุมร่วมกันว่า อย่างน้อย ๆ ก็ต้องช่วยกันทำหน้ากากผ้ามอบให้ทุกคนในชุมชนทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ให้มีไว้ใช้งานอย่างน้อยคนละ ๒ ชิ้น ถ้างบประมาณที่ทางเทศบาลสนับสนุนไม่เพียงพอ ก็จะควักกระเป๋ากันเอง ในเมื่อเทศบาลสนับสนุนไม่เพียงพอ ควักกระเป๋ากันเองแล้วก็ยังไม่เพียงพอ ก็มาขอให้ทางวัดท่าขนุนช่วย เป็นต้น

แล้วยังมีการจัดหาสเปรย์แอลกอฮอล์ ตลอดจนกระทั่งเครื่องไม้เครื่องมือในการป้องกันหรือต่อสู้ไวรัส เอาไว้แจกจ่ายให้แก่บุคคลในชุมชน เป็นลักษณะของการพึ่งพาตนเอง พึ่งพากันเอง ไม่รอให้ทางราชการช่วยเหลือ

[ธนปุณโณ]

เมื่อพวกเราทำดังนี้ต่างประเทศเห็นเข้า ก็นำเอาไปลงสื่อต่าง ๆ ได้รับการชื่นชมเป็นอย่างมาก แม้กระทั่งประเทศสิงคโปร์ที่ทุกคนเห็นว่าเจริญที่สุดในอาเซียนของเรา อาตมาสอบถามญาติโยมทางด้านนั้นแล้วบอกว่า มีหน้ากากให้เฉพาะบุคคลที่เป็นคนสิงคโปร์เท่านั้น

ของเราเองไม่ว่าใครมาใกล้ไกลแค่ไหน ถ้าไม่มี เราแจกให้ฟรี แล้วของเขาจะมีเจลแอลกอฮอล์ล้างมือให้เฉพาะสถานที่ราชการ แต่ของเราทุกซอกทุกมุม บ้านเล็กซอยน้อย ล้วนแล้วแต่มีหมด โดยเฉพาะเขตเทศบาลตำบลทองผาภูมินั้น จัดสถานที่ล้างมืออย่างเป็นทางการอยู่เป็นจุดอยู่ทั่วไป นั่นคือการล้างมือด้วยสบู่และน้ำประปา ที่ทางเทศบาลติดตั้งเอาไว้ให้

[ธนปุณโณ]

ดังนั้น..เรื่องทั้งหลายเหล่านี้ที่เกิดขึ้นมา จะได้เห็นชัดเจนว่าพวกเรามีความรักใคร่กลมเกลียวสามัคคีกัน ปฏิบัติตามคำสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ให้มีความเมตตากรุณาต่อกัน มีการให้ทานยื่นโยนสงเคราะห์ซึ่งกันและกัน

ขณะเดียวกันก็เป็นการวัดบุญวัดบารมีด้วยว่า เราท่านทั้งหลายมีความเข้มแข็งในกองบุญการกุศลแค่ไหน เพราะว่านอกจากจะช่วยเหลือกันเองแล้ว เรายังมีการช่วยเหลือที่อื่นและหน่วยงานอื่น ๆ อีกด้วย ไม่ว่าจะเป็นการตั้งโรงทานก็ดี การตั้งโครงการข้าวกล่องราคาถูกก็ตาม

[ธนปุณโณ]

ญาติโยมทั้งหลายก็ให้การสนับสนุน แม้ว่ามาทำบุญที่วัดไม่ได้ เพราะว่ามีช่วงของการปิดวัดอยู่ ก็โอนเงินเข้าบัญชีมา จนอาตมาเองก็ยังเกรงว่าจะโดนสรรพากรตรวจอยู่เร็ว ๆ นี้ เพราะว่าในช่วงประมาณ ๒ เดือน ๓ เดือน ที่ปิดวัดนั้น เมื่อถึงเวลาไปตรวจสอบบัญชี พิมพ์ออกมาเพื่อที่จะได้ลงบัญชี ทีหนึ่ง ๕๐ กว่าหน้า ๖๐ กว่าหน้ากระดาษ A4

เป็นเงินเท่าไรอย่าไปสนใจเลย เพราะว่าญาติโยมบางท่านมีความสุขมากที่ได้โอนเงินวันละบาท บางท่านหนักกว่านั้นอีก โอนมา ๐.๙๙ บาท ตัวเลขสวยมาก แต่ว่าเห็นชัดว่ากำลังใจในการสร้างกองบุญการกุศลของญาติโยมไม่ได้เบาลง มีแต่มั่นคงยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่ดี

[ธนปุณโณ]

แต่โยมทั้งหลายอย่าได้ลืมว่า การให้ทานนั้นไม่ว่าจะให้มากขนาดไหนก็ตาม ก็ยังเป็นบุญกุศลแค่ระดับทานบารมี ซึ่งส่งผลให้ไปแค่กามาวจร คือไม่เกินสวรรค์เท่านั้น เรายังมีศีลที่ต้องรักษา มีภาวนาที่ต้องปฏิบัติ ถ้าหากเราว่ารักษาศีล เจริญภาวนาจนกำลังใจมั่นคงทรงตัว เราก็จะมีพรหมโลกเป็นที่ไป

แต่ถ้าท่านทั้งหลายใช้ปัญญาเป็นปกติ เห็นความทุกข์ของร่างกายนี้ เห็นความทุกข์ของโลกนี้ ไม่ปรารถนาในการเกิดอีก ถอนจิตออกจากการยึดเกาะในสิ่งทั้งหลายทั้งปวง ท่านก็สามารถที่จะหลุดพ้นจากกองทุกข์ไปสู่พระนิพพาน

[ธนปุณโณ]

วันนี้เป็นวันขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๘ วันอาสาฬหบูชา ในอดีตกาลนานโพ้น ๒,๐๐๐ กว่าปีที่ผ่านมา องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเราทรงแสดงปฐมเทศนา ก็คือการแสดงธรรมครั้งแรก ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี

สิ่งที่องค์สมเด็จพระมหามุนีนักย้ำหนา ก็คือให้ละเว้นการย่อหย่อนในการปฏิบัติ และการเข้มงวดเกินไปของการปฏิบัติ แต่ว่าให้ใช้หลักทางสายกลางคือ มัชฌิมาปฏิปทา แล้วยังบอกกล่าวถึงอริยสัจ ๔ ที่พระองค์ท่านได้ตรัสรู้ก็ คือ

เรื่องของ ทุกข์ ความที่ทุกชีวิตเกิดมาประสบสิ่งที่ต้องทนอยู่ด้วยความลำบาก
เรื่องของ สมุทัย สาเหตุต่าง ๆ ที่เกิดทุกข์ ก็คือเราเกิดมาถึงได้เจอเรื่องแบบนี้
เรื่องของ นิโรธ คือ ความทุกข์ที่ดับลงแล้ว มีความสุขความเย็นขนาดไหน
เรื่องของ มรรค คือ หนทางที่นำเราไปสู่ความดับทั้งหลายเหล่านั้น ก็คือ หนทาง ๘ ประการ ที่ย่อลงแล้วเหลือ ศีล สมาธิ ปัญญา นั่นเอง

ญาติโยมทั้งหลายเมื่อมายังวัดท่าขนุนแห่งนี้ เราได้สมาทานศีลแล้ว ระหว่างที่ตั้งจิตตั้งใจฟังพระธรรมเทศนาและพิจารณาตามไป ก็คือท่านได้ทำสมาธิ ถ้าหากว่าเห็นชัดในสิ่งที่อาตมาแสดงไปแล้ว สามารถนำไปใช้งานจริงได้ นั่นก็คือปัญญา

[ธนปุณโณ]

ก็แปลว่าเราท่านทั้งหลาย ได้ปฏิบัติตามที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสเอาไว้ในวันขึ้น ๑๕ เดือน ๘ เมื่อ ๒,๐๐๐ กว่าปีที่ผ่านมา โดยสมบูรณ์บริบูรณ์แล้ว

ดังนั้น..ในเรื่องทั้งหลายเหล่านี้ จึงเป็นการวัดบุญวัดบารมีว่า ท่านทั้งหลายมีกำลังใจมุ่งมั่นต่อความดีขนาดไหน เมื่อถึงเวลาแล้วมีความลำบากความเดือดร้อนเกิดขึ้น มีโรคภัยไข้เจ็บที่น่ากลัวเกิดขึ้น เราเองได้มีความเกรงกลัว จนกระทั่งเลิกการบุญกองกุศลไปหรือไม่ ?

หรือว่าท่านทั้งหลายยังมุ่งมั่นเหมือนเดิมด้วยความระมัดระวัง ถึงเวลาก็ยังสวมหน้ากาก รักษาระยะห่าง มีการล้างมือบ่อย ๆ ไม่เข้าไปในที่ชุมชนแน่นหนาจนกระทั่งไม่สามารถรักษาระยะห่างทางสังคมได้ เป็นต้น

[ธนปุณโณ]

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้องค์สมเด็จพระทศพลตรัสไว้ว่า เป็นความไม่ประมาท เป็นการใช้ชีวิตอย่างผู้มีปัญญา จึงสมกับพุทธสุภาษิตที่ได้ยกขึ้นในเบื้องต้นว่า “สุสสูสัง ละภะเต ปัญญัง” แปลว่า การฟังด้วยดีย่อมมีปัญญา คือสามารถนำไปใช้การได้ในชีวิตประจำวันจริง ๆ

อาตมภาพรับหน้าที่วิสัชนามาในธัมมกถาก็พอสมควรแก่เวลา ท้ายสุดแห่งพระธรรมเทศนา อาตมภาพขอตั้งสัตยาธิษฐาน อ้างคุณพระศรีรัตนตรัย มีพระพุทธรัตนะ ธรรมรัตนะ และสังฆรัตนะเป็นประธาน มีบารมีธรรมขององค์หลวงปู่สาย อคฺควํโส อดีตเจ้าอาวาสวัดท่าขนุนนี้เป็นที่สุด

[ธนปุณโณ]

ขอได้โปรดดลบันดาลให้ญาติโยมทั้งหลาย ประสบความสุขสวัสดิ์พิพัฒนมงคล สมบูรณ์พูนผลด้วยจตุรพิธพรชัยทั้ง ๔ ประการคือ อายุ วรรณะ สุขะ พละ ปฏิภาณ

แม้ว่าประสงค์จำนงหมายในสิ่งหนึ่งประการใด ที่เป็นไปโดยชอบ ประกอบด้วยธรรมวินัย ก็ขอให้ความประสงค์ของท่านทั้งหลาย จงสำเร็จสัมฤทธิ์ผลทุกประการ ขอให้อยู่รอดปลอดภัยในที่ทุกสถาน ในกาลทุกเมื่อ ไม่ว่าจะกระทำสิ่งหนึ่งประการใด ให้ประสบแต่ความสุขความเจริญทั้งทางโลกและทางธรรม

อาตมภาพรับหน้าที่วิสัชนามาก็พอสมควรแก่เวลา จึงขอสมมติยุติพระธรรมเทศนาลง คงไว้แต่เพียงเท่านี้ เอวัง ก็มีด้วยประการฉะนี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เทศน์วันอาสาฬหบูชา ณ วัดท่าขนุน
วันอาทิตย์ที่ ๕ กรกฏาคม พุทธศักราช ๒๕๖๓
(ถอดจากเสียงเป็นอักษรโดยหยาดฝน)