เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๖๖

[ตัวเล็ก]

เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันอังคารที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๖๖

[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันอังคารที่ ๒๔ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๖ กระผม/อาตมภาพต้องขออภัย โดยเฉพาะกราบขออภัยครูบาเหนือชัย โฆสิโต นักบุญแห่งขุนเขา เจ้าสำนักสงฆ์ถ้ำป่าอาชาทอง เพราะว่าไม่สามารถที่จะไปเป็นประธานงานออกนิโรธกรรมของปีนี้ให้กับท่านได้

เหตุเพราะว่าเพิ่งมีหนังสือด่วนจากเจ้าคณะภาค ๑๔ คือพระเดชพระคุณพระธรรมวชิรานุวัตร, ดร. (แย้ม กิตฺตินฺธโร) ให้เป็นกรรมการสอบพระอุปัชฌาย์ ในวันที่ ๒๖ - ๒๗ มกราคม ๒๕๖๖ นี้ ซึ่งในตอนแรกนั้นก็คิดว่า ถ้าตั้งเป็นกรรมการในการสอบพระอุปัชฌาย์ ก็ยังสามารถที่จะปลีกตัวขึ้นไปเป็นประธานงานออกนิโรธกรรมของครูบาได้

แต่ปรากฏว่าเมื่อทางเลขานุการเจ้าคณะจังหวัดกาญจนบุรี ก็คือท่านพระครูศรีกาญจนวิสุทธิ์ (ไพรัช อินฺทวิสุทฺโธ ป.ธ.๖) ส่งรายชื่อผู้เข้ารับการอบรมพระอุปัชฌาย์มา เห็นแล้วก็ตกใจ เพราะกระผม/อาตมภาพลืมไปว่า ช่วงที่ผ่านมานั้นมีการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด ๑๙ ทำให้มีการตกค้างการอบรมพระอุปัชฌาย์ไป ดังนั้น..การอบรมพระอุปัชฌาย์ในปีนี้ จึงไม่ใช่การอบรมพระอุปัชฌาย์รุ่นเดียว หากแต่เป็นการอบรมพระอุปัชฌาย์ถึง ๓ รุ่นด้วยกัน..!

ในเมื่อเป็นเช่นนี้ก็ไม่สามารถที่จะปลีกตัวไปได้ เพราะว่าคณะกรรมการที่ทางด้านพระเดชพระคุณพระธรรมวชิรานุวัตร, ดร. คัดเลือกมานั้นก็ไม่ได้มีจำนวนมาก ถ้าหากว่ารุ่นเดียว ยังพอมีใครละทิ้งหน้าที่ของตัวเองไปเนื่องจากมีกิจสำคัญได้ แต่เมื่อ ๓ รุ่นมารวมกัน จำนวนผู้เข้าสอบนั้นมีมาก ถ้าหากว่าใครทิ้งหน้าที่ไปสักรูปหนึ่ง กรรมการที่เหลือก็ต้องแบกภาระแทนท่านผู้ทิ้งหน้าที่ไป แล้วถ้าหากว่าการสอบนั้นไม่ผ่านภายในรอบเดียว กรรมการก็ต้องมาตามซ่อม จนกว่าที่บรรดาผู้เข้าสอบจะผ่านไปได้ ก็แปลว่าหน้าที่ต้องเพิ่มขึ้นมาอีกหลายเท่า

จึงได้ให้เลขานุการคือ พระสมุห์ณัฐพสิษฐ์ ปญฺญาคโม เลขานุการรองเจ้าคณะอำเภอทองผาภูมิ โทรแจ้งไปทางสำนักสงฆ์ถ้ำป่าอาชาทองแทน เพราะว่ากระผม/อาตมภาพกำลังประชุมพระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์อำเภอทองผาภูมิ ระดับเจ้าคณะอำเภอ รองเจ้าคณะอำเภอ เจ้าคณะตำบลและเลขานุการ ครั้งที่ ๑/๒๕๖๖ อยู่ และต้องขออภัยต่อญาติโยมทั้งหลายที่ทิ้งมาเป็นเวลานาน โดยเฉพาะญาติโยมที่จังหวัดเชียงใหม่ ลำพูน เชียงราย พะเยา ลำปาง หรือจังหวัดใกล้เคียง ที่มีเวลาให้น้อยลงยังไม่พอ ยังกลายเป็นว่าต้องยกเลิกกำหนดการที่มีอยู่ ไม่สามารถที่จะเดินทางไปตามปกติได้

เรื่องทั้งหลายเหล่านี้น่าจะมีมากขึ้นไปเรื่อย เพราะว่าตำแหน่งหน้าที่ต่าง ๆ นั้นก็มีมากขึ้นไปตามลำดับ ในเมื่อผู้บังคับบัญชาไว้วางใจ ตั้งตำแหน่งหน้าที่มาให้แล้ว โดยนิสัยของกระผม/อาตมภาพนั้นก็ต้องทำหน้าที่ในความรับผิดชอบของตนให้ดีที่สุด ในเมื่อเป็นเช่นนั้น จึงได้ละทิ้งหน้าที่ ซึ่งจะว่าไปแล้วก็หาคนทดแทนได้ยาก ก็คือประธานในการนำครูบาเหนือชัย โฆสิโต ออกจากนิโรธกรรมของปีนี้

ต้องบอกว่าเป็นเรื่องที่น่าเสียดาย และน่าเสียใจ เนื่องจากว่าตลอดระยะเวลาหลายปีที่ผ่านมา กระผม/อาตมภาพได้ทำหน้าที่นี้โดยไม่ขาดตกบกพร่อง เพิ่งจะมาบกพร่องในปีนี้ เหตุเพราะว่าติดภาระหน้าที่เร่งด่วนขึ้นมาดังที่ได้กล่าวไปแล้วข้างต้น

[เถรี]

ส่วนในการประชุมคณะสงฆ์ในเขตปกครองอำเภอทองผาภูมินั้น มีเรื่องสำคัญก็คือ มีวัดแห่งหนึ่งได้รับการร้องขอจากสถานที่สำคัญในการท่องเที่ยวแห่งหนึ่ง ให้ช่วยออกอนุโมทนาบัตรในยอดหนึ่งล้านบาทให้กับทางสถานที่แห่งนั้น เพื่อนำไปใช้ในการลดภาษี ทางด้านเจ้าอาวาสมาปรึกษาแล้ว กระผม/อาตมภาพตลอดจนกระทั่งบรรดาพระสังฆาธิการในที่ประชุมนั้น เห็นร่วมกันทั้งหมดว่าไม่สามารถที่จะทำได้

เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่าอันดับแรกเลย ทางเจ้าอาวาสนั้นสามารถออกอนุโมทนาบัตรได้ในยอดที่ไม่เกินห้าแสนบาท อันดับที่สองก็คือ ยอดทำบุญจะต้องมีเข้าบัญชีมาให้ตรงกับยอดอนุโมทนาบัตรที่ได้ออกไป แต่จากที่เจ้าอาวาสท่านรายงานมา สถานที่ท่องเที่ยวแห่งนั้นไม่ได้มีการโอนเงินทำบุญมา หากแต่อ้างว่าเคยทำบุญกับอดีตเจ้าอาวาสมาหลายครั้งหลายหน น่าจะมียอดประมาณนี้..!

พวกเราทั้งหลายก็เห็นเคราะห์กรรมของเจ้าอาวาสใหม่อย่างชัดเจนว่า ถ้าหากท่านทำอย่างนั้นไป ในทางโลกก็คือท่านเป็นเจ้าพนักงานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ เพราะว่าเจ้าอาวาสนั้นเป็นเจ้าพนักงานตามกฎหมาย ในทางธรรมนั้น ถ้าท่านออกโมทนาบัตรไปให้เขา แล้วเขานำไปเลี่ยงภาษีได้ เท่ากับว่าท่านร่วมมือในการเบียดบังภาษีอากรของแผ่นดิน ซึ่งถ้าเกิน ๑ บาท ก็มีสิทธิ์ที่จะต้องอาบัติปาราชิก ขาดความเป็นพระไปเลย..! ดังนั้น..ในเรื่องนี้ ไม่ว่าจะปรึกษาในที่ประชุมใหญ่หรือที่ประชุมเล็กก็ตาม ไม่มีใครที่จะเห็นด้วยว่าให้ท่านออกอนุโมทนาบัตรตรงนี้ไปได้

ทางท่านเจ้าอาวาสเองก็ลังเลใจอยู่ เพราะว่าทางด้านสถานที่ท่องเที่ยวแห่งนั้น เคยเป็นโยมที่ร่วมทำบุญกับเจ้าอาวาสเก่ามา ก็คงมีความหวังว่าท่านจะร่วมทำบุญกับเจ้าอาวาสใหม่บ้าง แต่ถ้าหากว่าคิดในแง่นั้น ท่านก็ต้องแบกรับความเสี่ยงทั้งทางโลกและทางธรรมดังที่ได้กล่าวไปแล้ว ในเมื่อได้แนะนำกับท่านไปแล้ว ถ้าหากว่าท่านยังทำผิดทำพลาดอีก ตรงจุดนี้ทางผู้บังคับบัญชาทุกระดับ ไม่ว่าจะเป็นเจ้าคณะตำบล รองเจ้าคณะอำเภอ ตลอดจนกระทั่งเจ้าคณะอำเภอ ก็ไม่สามารถที่จะช่วยเหลือท่านได้

แต่ถ้าหากว่าท่านมีสติเพียงพอ รู้อยู่ว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ มีโทษทั้งทางโลกและทางธรรม โดยเฉพาะโทษของการเป็นเจ้าพนักงานประพฤติมิชอบนั้น หนักกว่าชาวบ้านทั่วไปหลายเท่า เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่าเจ้าพนักงานต้องเป็นผู้ที่รู้กฎหมายอยู่แล้ว ในเมื่อยังทำผิดกฎหมายอีก ไม่ว่าจะโทษปรับหรือว่าโทษจำก็หนักกว่าชาวบ้านทั่วไปถึงเท่าตัวทีเดียว..!

[เถรี]

อีกเรื่องหนึ่งก็คือ ในการที่พระเถรานุเถระระดับต่าง ๆ มีการประพฤติปฏิบัติที่นอกรีตนอกรอย แล้วก็เป็นข่าวเป็นคราวอยู่ในปัจจุบันนี้นั้น เป็นส่วนที่ทางเจ้าคณะปกครองต้องหนักใจเป็นอย่างยิ่ง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องที่ตนเองกระทำแล้วหมิ่นเหม่ต่อการเสียสมณสารูป หรือว่าในเรื่องที่ทำแล้วผิดศีล ตลอดจนกระทั่งทำแล้วขาดความเป็นพระก็ตาม

พวกเราทั้งหลายก็ได้แต่กำชับแก่บรรดาเจ้าคณะปกครองระดับล่าง ตลอดจนกระทั่งเจ้าอาวาสทั้งหลาย ให้ตระหนักถึงในความเป็นพระของตนเอง ซึ่งบรรดาท่านทั้งหลายเหล่านี้จำนวนหนึ่งนั้นก็ไม่ได้ศึกษาพระธรรมวินัยมาให้ดี ตลอดจนกระทั่งพระอุปัชฌาย์อาจารย์ก็ไม่ได้เมตตาสั่งสอนกล่อมเกลาให้ จึงทำสิ่งต่าง ๆ ไปตามอำนาจของกิเลสบ้าง ทำไปโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์บ้าง สร้างความเสียหายให้กับตนเอง สร้างความเสียหายให้กับวัดวาอารามที่สังกัดอยู่ ตลอดจนกระทั่ง คณะสงฆ์และพระพุทธศาสนา

อีกส่วนหนึ่งก็เพราะว่าท่านทั้งหลายเหล่านั้นไม่สามารถที่จะต่อต้านอำนาจของกิเลสได้ ในเมื่อมีลาภ ยศ สรรเสริญ สุขเข้ามา ก็กอบโกยหยิบฉวยเอาไว้ โดยที่ไม่ได้คำนึงถึงว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ จะก่อให้เกิดความเสียหายต่อพระธรรมวินัยหรือว่าพระศาสนาหรือไม่

จึงเป็นเรื่องที่นอกจากพระอุปัชฌาย์อาจารย์จะต้องช่วยกันเคี่ยวเข็ญแล้ว ยังเป็นเรื่องที่ท่านทั้งหลายต้องมีจิตสำนึก ก็คือต้องนึกถึงสมณสารูปของตนเอง ตลอดจนกระทั่งมีสมณสัญญาว่า ท่านทั้งหลายอยู่ในเพศที่ต่างจากคฤหัสถ์แล้ว อาการกริยาใด ๆ ที่เป็นของสมณะ เราก็ต้องทำซึ่งอาการกริยานั้น ๆ

เป็นที่น่าหนักใจว่า พระภิกษุในสมัยนี้จำนวนหนึ่งมีการศึกษาทางโลกมามาก แต่ขาดการศึกษาทางธรรม จึงทำให้ท่านทั้งหลายเหล่านั้นค่อนข้างจะมั่นใจตนเอง ไม่พยายามศึกษาพระธรรมวินัยให้ดี แต่ว่ากระทำไปในสิ่งที่ตนเองคิดว่าใช่ แต่ความจริงแล้วผิดพระธรรมวินัย สร้างความเสียหายให้กับทั้งตนเองและส่วนรวม

ประกอบกับพระอุปัชฌาย์อาจารย์สมัยนี้ส่วนหนึ่งก็สักแต่ว่าบวชเพื่อที่จะรับปัจจัยไทยธรรมเท่านั้น ไม่ได้มีเวลาที่จะไปอบรมสั่งสอนบรรดาศิษยานุศิษย์ของตน จึงทำให้บรรดาลูกศิษย์รับรู้พระธรรมวินัยไปแบบขาดตกบกพร่อง ถ้าไม่มีความใฝ่ดี พยายามศึกษาเพิ่มเติม ก็จะทำให้เกิดความเสียหายให้แก่ตนเองและพระศาสนาอย่างไม่รู้จบ

[เถรี]

ดังนั้น..ในส่วนของเจ้าอาวาสก็ดี ของพระอุปัชฌาย์อาจารย์ก็ตาม จึงเป็นบุคคลในระดับแรก ๆ ที่จะต้องคัดกรองพระภิกษุสามเณรของเรา ซึ่งกฎระเบียบต่าง ๆ ก็มีเอาไว้แล้ว แต่ว่าส่วนหนึ่งก็เห็นแก่ปัจจัยไทยธรรม ทำการบวชโดยไม่ได้คัดกรองกล่อมเกลาเสียก่อน

ในปัจจุบันนี้ วัดที่มีกำหนดกฎเกณฑ์ว่าจะต้องอยู่วัดเป็นระยะเวลานานเท่าไร ต้องศึกษาพระธรรมวินัยเป็นเวลานานเท่าไร ต้องท่องขานนาคให้ได้แล้วถึงจะให้บวชนั้นก็มีน้อยลงไปเรื่อย ๆ จึงเป็นเรื่องที่น่าหนักใจของบรรดาเจ้าคณะปกครอง เพราะว่าบางทีในระดับเจ้าคณะปกครอง อย่างเช่นเจ้าคณะตำบล ตลอดจนกระทั่งถึงเจ้าคณะอำเภอ ก็ยังมีการกระทำที่ผิดพลาดเองได้..!

ความผิดพลาดบางอย่าง แม้ว่าจะไม่ใช่เรื่องที่มีโทษหนักทางพระวินัย แต่ว่าก็มีโทษหนักในสายตาของชาวบ้าน อย่างเช่นว่าการฉันอาหารในเวลาวิกาล การดื่มสุราหรือติดยาเสพติด สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ โทษทางพระวินัยก็ปรับแค่อาบัติปาจิตตีย์ สามารถที่จะแสดงอาบัติคืนได้ แต่ว่าในสายตาของชาวบ้านนั้น โทษทั้งหลายเหล่านี้หนักพอกับอาบัติปาราชิกเลยทีเดียว ถ้าหากว่าคณะสงฆ์ตัดสินไปตามพระธรรมวินัย ก็อาจจะโดนกระแสสังคมถล่มจมดินเอาได้

แต่ถ้าคณะสงฆ์ตัดสินตามพระธรรมวินัย ซึ่งโทษไม่หนักพอ ก็จะทำให้อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่าเป็นการปกป้องกันเอง เรียกว่าเสียทั้งขึ้นทั้งล่อง จึงเป็นเรื่องที่เจ้าคณะปกครองต้องกำชับกำชา บรรดาผู้ใต้ปกครองทุกครั้งที่มีการประชุมกัน

แต่ว่าก็ขึ้นอยู่กับกำลังใจ ตลอดจนกระทั่งความใฝ่ดีของแต่ละท่าน ว่าจะมีกำลังใจในการต้านลาภ ยศ สรรเสริญ สุขได้เท่าไร และมีความใฝ่ดี เห็นแก่พระศาสนามากกว่าเห็นแก่ตนเองมากเท่าไร จึงเป็นเรื่องที่ต้องคอยตามแก้ไขกันอยู่ตลอดเวลา ที่ไหนเกิดเรื่องขึ้นมา ก็เสียหายแก่คณะสงฆ์เป็นการส่วนรวมไปแล้ว แต่ละวันล้วนแล้วแต่มีเหตุที่เกิดขึ้น แล้วทำให้ทางญาติโยมเสื่อมศรัทธามากขึ้นไปเรื่อย ๆ

สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ได้แต่ฝากเอาไว้กับเจ้าอาวาสและพระอุปัชฌาย์อาจารย์ ว่าท่านทั้งหลายจะช่วยเหลือพระพุทธศาสนา หรือว่าจะทำให้พระพุทธศาสนาเสียหาย ก็แล้วแต่ความคิดความเห็นของท่านเอง

สำหรับวันนี้ก็ขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกกล่าวแก่ญาติโยมแต่เพียงเท่านี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน
วันอังคารที่ ๒๔ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๖
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)