เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันศุกร์ที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๖๘

[พิชวัฒน์]

เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน วันศุกร์ที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๖๘

[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันศุกร์ที่ ๒๘ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๖๘ เป็นวันแรม ๑๕ ค่ำ เดือน ๔ หรือวันตรุษไทย

คำว่าวันตรุษไทยนั้น ก็คือ วันสิ้นปีแบบไทยเดิม แล้วก็ไปเริ่มขึ้นปีใหม่ในวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕ ก็แปลว่า ใครที่เกิดในวันนี้ยังต้องใช้ปีนักษัตรเก่า ก็คือปีมะโรง พอขึ้นวันพรุ่งนี้ ก็คือวันที่ ๒๙ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๖๘ (ขึ้น ๑ ค่ำ เดือน ๕) ถึงจะใช้ปีนักษัตรปีมะเส็ง เรื่องนี้ผู้ที่เรียนโหราศาสตร์ไม่สับสน แต่คนทั่วไปมักจะสับสน ก็คือเรามักจะไปนับว่าวันที่ ๑ มกราคม ๒๕๖๘ ก็คือปีมะเส็ง ซึ่งคลาดเคลื่อนไปถึง ๓ เดือนโดยประมาณ..!

วันตรุษไทยนั้น ในสมัยที่กระผม/อาตมภาพยังเด็กอยู่ เป็นวันที่หนุ่ม ๆ สาว ๆ ปรารถนาเป็นอย่างยิ่ง เหตุที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะว่า ตามประเพณีเก่า ๆ นั้น หนุ่มสาวจะมีโอกาสพูดคุยใกล้ชิดกันน้อยมาก โอกาสที่จะได้พบได้ปะ ส่วนใหญ่ก็มักจะแอบไปพบปะกันที่วัด ซึ่งกระผม/อาตมภาพนั้นจะกลายเป็น "ไม้กันหมา" อยู่เสมอ ก็คือถึงเวลาพี่สาวไปวัด ทางด้านพ่อแม่ก็จะให้ตามไปเป็นเพื่อนพี่สาวด้วย แต่ว่าก็ไม่ค่อยมีประโยชน์อะไร เพราะว่าหนุ่ม ๆ ก็มักจะติดสินบนด้วยการเอาของกินอร่อย ๆ มาให้..! บอกว่าให้ไปกินไกล ๆ ทางด้านโน้น แล้วตัวเองจะได้คุยกับพี่สาวได้ เหล่านี้เป็นต้น

แต่ก็มีเวลาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น เพราะว่าคนสมัยโบราณรักชื่อเสียงวงศ์ตระกูลมาก ถ้าหากว่าเสียหายขึ้นมาจะ "เป็นขี้ปาก" เขาทั้งตำบล ไม่อาจจะอยู่สู้หน้าคนอื่นได้ บางทีต้องย้ายหนีกันข้ามจังหวัด ข้ามภาคไปเลยก็มี..! ผู้หญิงสมัยก่อนจึงระมัดระวังมาก ไม่พยายามที่จะอยู่สองต่อสองกับผู้ชาย ต่อให้ต้องอยู่ก็จะมีพี่หรือน้องอยู่ด้วย ดังนั้น..การพบปะที่วัด ก็มักจะเป็นการพบปะในลักษณะให้ได้พูดคุยกันแค่ประโยคสองประโยค แล้วที่เหลือฝ่ายผู้หญิงก็มักจะเลี่ยงขึ้นศาลาไป ช่วยจัดสำรับคับค้อนเอาไว้ถวายพระ เป็นต้น

แต่ว่าพอถึงช่วงตรุษไทย ตั้งแต่วันแรม ๘ ค่ำ เดือน ๔ เป็นต้นไป ก็จะมีการเตรียมขนมสำหรับทำบุญวันตรุษ ขนมส่วนใหญ่จะต้องใช้เวลาเตรียมการมาก อย่างเช่นว่ากาละแม เป็นต้น กาละแมนั้นจะต้องคั้นกะทิจากมะพร้าวเป็นร้อย ๆ ลูก แล้วก็นำมากวนจนกระทั่งงวด แล้วสามารถที่จะเอามาแผ่ลงในถาด ซึ่งปูด้วยใบตอง อยู่ในลักษณะที่ว่ากลายเป็นขนมเป็นชิ้นเป็นแผ่นได้ เราลองนึกถึงน้ำกะทิที่โดนกวนจนกระทั่งข้น สามารถจับตัวเป็นชิ้นได้ ต้องใช้ระยะเวลานานเท่าไร ส่วนใหญ่ก็กวนกันข้ามวันข้ามคืน..!

ดังนั้น..ถ้าบ้านไหนมีลูกสาวสวย พ่อแม่ก็สบายใจกันได้เลย เพราะว่ามีหนุ่ม ๆ มาอาสาปอกมะพร้าว ขูดมะพร้าว คั้นกะทิ และช่วยกวนกาละแมกัน กวนกันอย่างชนิดที่เรียกว่ายิ่งกวนก็ยิ่งสนุก บางทีก็มีการร้องรำทำเพลง เกี้ยวพาราสีไปด้วย ซึ่งในช่วงนั้นผู้ใหญ่จะไม่ห้าม..!

[เถรี]

ฝ่ายผู้หญิงก็มีหน้าที่ให้กำลังใจ นำเอาสำรับคับค้อนมาเลี้ยงฝ่ายผู้ชาย เลี้ยงน้ำ และคอยพูดคุยให้กำลังใจผู้ที่มาช่วยเหลืองานการตัวเอง แม้ว่าจะเหนื่อยยากอย่างชนิดข้ามวันข้ามคืน แต่พอเจอสาวที่ตนเองถูกใจยิ้มให้ พูดคุยด้วย จัดน้ำท่าอาหารมาให้ ต่อให้เหนื่อยกว่านั้นไอ้หนุ่มก็ไม่มีใครบ่นสักคำ รู้สึกว่าความเหนื่อยยากนี้ไม่ได้อยู่ในร่างกายตนเองเลยก็ไม่ปาน..! จึงเป็นระยะเวลาที่บรรดาหนุ่ม ๆ สาว ๆ ตั้งใจเป็นอย่างยิ่ง แทบจะไขปฏิทินให้วิ่งขึ้นหน้าไปเร็ว ๆ เพื่อที่จะได้ถึงวันตรุษไทยเสียที เป็นต้น

ในพิธีสมัยโบราณ ถ้าหากว่าเป็นทางพระราชวัง หรือว่าเป็นทางพระราชวงศ์ก็จะมีพิธีที่เรียกว่าพระราชพิธีสัมพัจฉรฉินท์ เรียกง่าย ๆ เป็นภาษาไทยว่าการทำบุญตัดปี เป็นการสะเดาะเคราะห์อย่างหนึ่ง ก็คือตัดเอาของเก่าที่ไม่ดีทิ้งไป รับเอาแต่ของใหม่ที่ดี ๆ เข้ามา

เรื่องพวกนี้ต้องบอกว่า บรรพบุรุษของเรานั้น เอาวัฒนธรรมประเพณีผูกไว้กับพระพุทธศาสนาอย่างใกล้ชิด เป็นพิธีกรรมพิธีการที่ผูกไว้กับทาน กับศีล กับภาวนา อย่างลึกซึ้ง บุคคลสมัยใหม่ซึ่งไม่แน่ใจเหมือนกันว่าตื่นจริงหรือว่าตื่นปลอม ก็มักจะไปกล่าวตำหนิคนโบราณเอาไว้ ซึ่งเรื่องพวกนี้ก็ต้องแล้วแต่ปัญญาของแต่ละคน..!

แต่ว่ากระผม/อาตมภาพวันนี้ไม่ได้อยู่ร่วมการทำบุญ เนื่องเพราะว่าต้องเดินทางเข้าไปที่ศูนย์ปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดนครปฐมแห่งที่ ๒ บางคนก็เรียกว่าศูนย์ปฏิบัติธรรมวัดไร่ขิง เพื่อไปให้กำลังใจแก่บรรดาพระวิปัสสนาจารย์ประจำสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๔ ซึ่งไปปฏิบัติธรรมกันอยู่ที่นั่น

ทางด้านของสายวัดท่าขนุนของเรานั้น ท่านพระครูสุตกาญจนวัฒน์, ดร. (ปรีชา จิรนาโค) เจ้าอาวาสวัดวังปะโท่ เจ้าสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดกาญจนบุรีแห่งที่ ๔๗ (วัดวังปะโท่) ไปด้วยตนเอง

ทางด้านสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดกาญจนบุรีแห่งที่ ๙ (วัดราษฎร์ประชุมชนาราม) หรือว่าวัดท่ามะขาม ก็ได้ส่งพระปลัดคมสันต์ ธมฺมรโส ผู้ช่วยเจ้าอาวาส อดีตผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดท่าขนุน ไปเป็นตัวแทนปฏิบัติธรรม

ทางด้านสำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดกาญจนบุรีแห่งที่ ๔๖ (วัดพุทธบริษัท) ก็ส่งพระวัดท่าขนุน คือพระมหาเอกชัย สุทฺธิธมฺโม ไปเข้าปฏิบัติแทนเจ้าอาวาส

ทางวัดท่าขนุน (สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดกาญจนบุรีแห่งที่ ๒๓) ก็ได้ส่ง ดร.พระศิระ จิตฺตสุโภ ไปปฏิบัติธรรม

[เถรี]

กระผม/อาตมภาพ นอกจากพระสายวัดท่าขนุนของตนเองที่ฟูมฟักมาตั้งแต่ต้นแล้ว ก็ยังมีบรรดาลูกศิษย์ มจร. ตลอดจนกระทั่งเพื่อนฝูงอีกหลายรูปไปอยู่ที่นั่น และบรรดาผู้ที่ทราบถึงชื่อเสียงเกียรติคุณของพระครูวิลาศกาญจนธรรม หรือหลวงพ่อเล็ก วัดท่าขนุน ก็ไปเพื่อหวังที่จะได้พบปะ และบางทีก็สอบถามเรื่องเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรมที่ตนเองติดขัดอยู่ด้วย

เมื่อวันที่ ๒๕ มีนาคมที่ผ่านมา กระผม/อาตมภาพก็ได้บรรยายถวายความรู้ให้กับท่านทั้งหลายไปแล้ว เป็นเวลาเกือบชั่วโมงครึ่ง แต่เนื่องจากว่าบางทีการปฏิบัติธรรมนั้นก็มักจะมีแง่มุมต่าง ๆ เพิ่มเติมขึ้นมา แต่ละรูปแต่ละท่านไม่ได้ตรงกัน จำเป็นที่จะต้องสอบถามเป็นการเฉพาะ กระผม/อาตมภาพจึงได้แวะเข้าไปถวายคำแนะนำให้กับท่านทั้งหลายประมาณครึ่งชั่วโมง แล้วจึงได้เดินทางไปยังที่พักคือวัดอุทยาน อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี

คราวนี้การที่พักอยู่ที่วัดอุทยานในวันนี้ อยู่ ๆ ก็เกิดเรื่องตื่นเต้นขึ้นมา ก็คือ กุฏิโยกไหวไปมาทั้งหลัง เมื่อเหลือบดูนาฬิกาแบบคนมีสติ ก็คือเวลา ๑๓.๒๕ น. กุฏิไหวอยู่เกือบ ๑ นาทีเต็ม ๆ ทำให้ทราบว่ามีแผ่นดินไหวขึ้นมาแล้ว

แผ่นดินไหวในลักษณะแบบนี้ กระผม/อาตมภาพเจอมากับตนเองเป็นครั้งที่ ๔ แล้ว ครั้งแรกที่เจอนั้นอยู่ในระหว่างที่ยังเรียนหนังสือชั้นมัธยมต้นอยู่ นั่งอยู่บนเก้าอี้ก็ยังจะหันไปชกหน้าเพื่อน เพราะคิดว่าเพื่อนแกล้งจับโต๊ะเขย่า..! หลังจากนั้นก็พบขึ้นมาอีกครั้งหนึ่งตอนเข้าไปทำงานอยู่ในกรุงเทพฯ ไปพบตอนช่วงที่เป็นทหารอีกครั้งหนึ่ง แล้วก็มาครั้งนี้ซึ่งเป็นครั้งที่รุนแรงที่สุด..!

ตอนนี้ข่าวยังไม่ชัดเจนว่าเป็นแผ่นดินไหวที่ประเทศพม่า ห่างจากอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน เป็นระยะทางแค่ ๓๒ กิโลเมตรหรือเปล่า ? ถ้าเป็นตรงจุดนั้น เขาบอกว่าแค่ ๔.๖ ริกเตอร์เท่านั้น ซึ่งไม่น่าจะเป็นไปได้ว่าจะมาถึงประเทศไทยของเราได้รุนแรงขนาดนี้..!?

[เถรี]

อีกข่าวหนึ่งบอกว่าแผ่นดินไหว ๗.๗ ริกเตอร์สเกล ที่มณฑลมัณฑะเลย์ของประเทศพม่า และอยู่ใกล้ผิวดินแค่ประมาณ ๑๐ กิโลเมตรเท่านั้น ถ้าอย่างนี้ก็สมเหตุสมผล เพราะว่าข่าวออกว่าเขาไหวในเวลา ๑๓.๒๒ น. ใช้เวลา ๓ นาทีจึงเดินทางมาถึงจังหวัดนนทบุรี

แต่ถ้าเป็นเช่นนี้ก็รู้สึกเป็นห่วงพี่น้องมณฑลมัณฑะเลย์เป็นอย่างยิ่ง เนื่องเพราะว่าแผ่นดินไหวในระดับนี้ ต่อให้ลึก ๔๐ - ๕๐ กิโลเมตรก็อันตรายเป็นอย่างมาก อย่าว่าแต่ห่างจากผิวดินแค่ ๑๐ กิโลเมตรเท่านั้น ในเมื่อเป็นเช่นนั้นก็คงต้องรอความชัดเจนในภายหลังว่ามีอะไรเสียหายมากน้อยเท่าไร

แต่ว่าประเทศพม่านั้นแทบจะเป็นประเทศปิด ในช่วงที่กระผม/อาตมภาพยังเดินทางไป ๆ มา ๆ เพื่อสร้างวัดหนองบัว ที่เมืองจะอีน รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่านั้น มีอยู่ปีหนึ่งที่เกิดอุทกภัยจากแม่น้ำอิระวดี ที่คนพม่าเรียกว่า "เอยาวตี" เกิดหลากขึ้นมา ท่วมทำให้คนตายไปเป็นหมื่น กระผม/อาตมภาพไปรู้หลังจากเกิดเหตุการณ์ไปแล้วเกือบ ๑ ปี..!

ดังนั้น..ความชัดเจนในเรื่องแผ่นดินไหวนี้ น่าจะเร็วกว่าสมัยก่อน เพราะว่าอินเตอร์เน็ตต่าง ๆ ก็พรั่งพร้อมสมบูรณ์ แม้ว่าของพม่าจะไม่ชัดเจน หรือว่ารวดเร็วเท่ากับประเทศไทยก็ตาม แต่ว่าจากเหตุการณ์แผ่นดินไหวงวดนี้ทำให้เห็นว่าเรื่องของการสื่อสารนั้น ถ้าเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นมา เราแทบจะพึ่งพาอาศัยอะไรไม่ได้เลย เพราะว่าจะโทรแจ้งข่าวหรือโทรสอบถามก็ติดขัดไปหมด เนื่องจากทุกคนต่างก็ใช้อินเตอร์เน็ต ต่างก็ใช้โทรศัพท์พร้อม ๆ กัน

ตรงจุดนี้ขอฝากรัฐบาลเอาไว้ โดยเฉพาะท่านที่รับผิดชอบด้านโทรคมนาคม ว่าให้เตรียมการในเรื่องทั้งหลายเหล่านี้เอาไว้ สำหรับภาวะฉุกเฉินของพิบัติภัยต่าง ๆ ในระดับนี้ด้วย นี่เป็นแค่เรื่องที่เกิดขึ้นห่างจากบ้านเราเมืองเรา แล้วมีผลกระทบแค่สะเทือน ตึกร้าวบ้าง แต่ว่าบางข่าวบอกว่ามีตึกก่อสร้างใหม่ถล่มแถวจตุจักรด้วย กระผม/อาตมภาพยังไม่ได้ไปติดตามข่าวดู

[เถรี]

เราจะเห็นว่าแค่เรื่องเกิดขึ้นห่างประเทศขนาดนี้ ยังทำให้ระบบการสื่อสารติดขัดไปหมด ท่านทั้งหลายก็ต้องเตรียมตัวเตรียมใจล่วงหน้าไว้แล้วว่า ถ้าเกิดขึ้นในประเทศเรา จะเกิดการติดขัดวอดวายกันขนาดไหน แต่ว่าเรื่องพวกนี้ ถ้ามีการเตรียมการเอาไว้แต่เนิ่น ๆ มีการสำรองไฟฟ้า หรือว่าสำรองระบบเอาไว้ ก็จะสามารถทำให้ผ่านพ้นช่วงภัยพิบัติไปได้สะดวกและง่ายดายยิ่งขึ้น

โดยเฉพาะในส่วนของวิทยุคลื่นสั้น ซึ่งทางด้านวัดท่าขนุนของเรามีไว้ให้สำหรับเวรยาม และบรรดาผู้ทำหน้าที่จราจรอยู่เสมอ เราแค่ชาร์จไฟแค่นั้น ในระยะที่สามารถส่งคลื่นถึงก็ติดต่อได้อย่างชัดเจน ถ้าเป็นไปได้ก็ขอให้มีเอาไว้เพื่อถึงเวลาเผื่อความฉุกเฉินเหล่านี้ ตลอดจนกระทั่งท่านที่อยู่บนที่สูง ไม่ว่าจะเป็นตึกหรือคอนโดมิเนียมหลาย ๆ ชั้น หัดซักซ้อมลงทางด้านบันไดหนีไฟ หรือว่าลงจากระบบฉุกเฉินแบบท่อต่าง ๆ ที่มีการซักซ้อมกันอยู่ ถึงเวลาจะได้ไม่ต้องฉุกเฉินจนทำอะไรไม่ถูก เหล่านี้เป็นต้น

กระผม/อาตมภาพอาจจะเป็นคนที่กังวลล่วงหน้าไป แต่ถ้าท่านทั้งหลายมีการเตรียมพร้อมอยู่ เมื่อถึงเวลาเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้นมา ก็จะได้มีสติ และสามารถเอาตัวรอดได้ ไม่ต้องถึงขนาดแผ่นดินไหว กุฏิโยกไปโยกมา แล้วยังมองดูนาฬิกาว่าตอนนี้เวลาเท่าไร เกิดเหตุนี้ขึ้นมา ถ้าทำถึงขนาดนั้นก็ออกจะมีสติจนเกินไป..!

สำหรับวันนี้ก็ขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกกล่าวแก่ญาติโยมแต่เพียงเท่านี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน
วันศุกร์ที่ ๒๘ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๖๘
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)