เก็บตกบ้านอนุสาวรีย์ เดือนมกราคม ๒๕๕๒

[เถรี]

ถาม : เมื่อก่อนปฏิบัติไปด้วยความรู้สึกที่ว่าปฏิบัติเพื่อละกิเลส แต่ตอนนี้รู้สึกว่าปฏิบัติไปเพื่อปล่อยวาง เพื่อปล่อยจากการยึด จากการปรุงแต่ง ไม่ทราบว่าเข้าใจถูกหรือเปล่า?
ตอบ : เหมือนกันนั่นแหละ เพียงแต่ว่ามองคนละมุม เมื่อก่อนเราปฏิบัติในแบบที่ว่า ต้านกิเลสไปหมด ทีนี้กิเลสมันมีกำลังมหาศาลไปต้านมันเราก็กระจุยพอดี แต่ตอนนี้เรารู้จักหลบมันเป็น เขาจึงได้บอกว่าให้หัดเป็นผู้รู้จักหลบเสียบ้าง มองคนละมุมจากเมื่อก่อน มีสติปัญญาขึ้นมาหน่อยหนึ่ง

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "พระยามิลินท์เป็นคนช่างถาม ชนิดที่ว่า พระต้องพากันหลบหนีเข้าไปอยู่ในป่า ท่านถามเหมือนกวน ๆ นั่นแหละ แต่กวนของท่านนั้นต้องเป็นผู้มีระดับปัญญาสูงจึงจะมาตอบได้ อย่างพระนาคเสน หรือไม่ก็พระกุมารกัสสปะที่สามารถตอบปัญหาของพระเจ้าปายาสิได้

พระกุมารกัสสปะ ท่านได้รับการยกย่องว่าเป็นเอตทัคคะในทางแสดงธรรมอันวิจิตร ลองไปหาอ่านใน ปายาสิราชัญญสูตร อยู่ในพระสุตตันตปิฎก ทีฆนิกาย

สำหรับพระกุมารกัสสปะนี้ ท่านสามารถตอบคำถามของพระเจ้าปายาสิได้วิจิตรมาก การตอบคำถามของท่านจะเป็นในลักษณะยกความมาเปรียบ และเปรียบให้ยิ่งขึ้นไปเรื่อย ๆ"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "เมื่อเข้าสู่ปีใหม่แล้ว ในเรื่องการปฏิบัติให้เรารู้จักใช้วิมังสา ไตร่ตรองดูว่าปีที่ผ่านมาการปฏิบัติของเราเป็นอย่างไร

วิมังสาในอิทธิบาท ๔ ก็เหมือนกับการสรุปและประเมินผลการปฏิบัติของเรา ควรมีการไตร่ตรองอยู่เสมอ ๆ และการไตร่ตรองในที่นี้ต้องเป็นการไตร่ตรองที่ไม่เข้าข้างหรือปิดบังความชั่วตัวเอง และควรกระทำให้การปฏิบัติของเรานั้นยิ่ง ๆ ขึ้นไป"

[เถรี]

ถาม : ท่านมีอะไรจะแนะนำผมเพิ่มเติมอีกหรือไม่ครับ?
ตอบ : ตูนึกแล้ว..! ถ้ามาถึงกราบ ๆ ลาแล้วออกไปเลย แสดงว่ากำลังใจดีมาก แต่ถ้ายังอาลัยอาวรณ์กันอย่างนี้ แสดงว่ากำลังใจยังใช้ไม่ได้ ยังต้องปฏิบัติอีกนาน

การยึดติดแม้ในกระทั่งบุญก็ดี บาปก็ดี มันก็อาจจะกลายเป็นมาร ที่ท่านเรียกว่า อภิสังขารมาร คอยขัดขวางเราจากการทำความดีที่ยิ่ง ๆ ขึ้นไป อย่างเช่นเราบอกว่าจะไป ๆ ที่นั่น แต่มือมันยังกอดเสาอยู่ตรงนี้ แล้วมันจะไปได้อย่างไร

[เถรี]

ถาม : แล้วประเภทที่ว่า บทจะกลับแล้วกลับเลยไม่บอกไม่กล่าวนี่เป็นอย่างไรครับ?
ตอบ : เป็นประเภทที่ไปไม่ลามาไม่ไหว้ ไร้มารยาทมาก ๆ ยังต้องปฏิบัติอีกนาน..!