พรหม ๒๐ ชั้น

[โอรส]

ถาม : แต่ก่อนไม่มีพรหม ไม่มีเทวดาชั้นอื่น มีแต่อาภัสราพรหม ?
ตอบ : ไม่ใช่..พรหมเทวดาชั้นอื่นก็มีเป็นปกติอยู่แล้ว เพียงแต่ว่าอาภัสราพรหมที่ท่านหมดอายุ ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นผู้ที่ลงมา คือพรหมทั้งหมดมี ๑๖ ชั้น ไล่ถูกไหม ? จะไล่ตั้งแต่ชั้น ๑ ขึ้นไปเลย

ปาริสัชชาพรหม ปโรหิตาพรหม มหาพรหม ๓ ชั้นนี้เกิดจากอำนาจของปฐมฌาน
ปฐมฌานอย่างหยาบ เกิดเป็น ปาริสัชชาพรหม
ปฐมฌานอย่างกลาง เกิดเป็น ปโรหิตาพรหม
ปฐมฌานอย่างละเอียด เกิดเป็น มหาพรหม

แล้วถัดไปก็เป็น ปริตตาภาพรหม อัปปมาณาภาพรหม อาภัสราพรหม ๓ ชั้นนี้ เกิดจากกำลังของ ทุติยฌาน คือ ฌานที่ ๒
ฌานที่ ๒ อย่างหยาบ เกิดเป็น ปริตตาภาพรหม
ฌานที่ ๒ อย่างกลาง เกิดเป็น อัปปมาณาภาพรหม
ฌานที่ ๒ อย่างละเอียด เกิดเป็น อาภัสราพรหม
เพราะฉะนั้น..จะเห็นว่าอาภัสราพรหม จริง ๆ ไปแค่กำลังของทุติยฌาน คือ ฌาน ๒ เท่านั้น

แล้วถัดจากนั้นไปก็จะเป็นปริตตสุภาพรหม อัปปมาณสุภาพรหม สุภกิณหกาพรหม ๓ ชั้นนี้ เกิดด้วยกำลังของฌาน ๓ หรือ ตติยฌาน
ฌาน ๓ อย่างหยาบ เกิดเป็น ปริตตสุภาพรหม
ฌาน ๓ อย่างกลาง เกิดเป็น อัปปมาณสุภาพรหม
ฌาน ๓ อย่างละเอียด เกิดเป็น สุภกิณหกาพรหม

ฌาน ๔ หรือจตุตถฌานนั้น จะไปเกิดเป็นพรหม ๒ ชั้นด้วยกัน คือ เวหัปผลาพรหม และ อสัญญีสัตตาพรหม
ฌาน ๔ อย่างหยาบก็จะเกิดเป็น เวหัปผลาพรหม ถ้าฌาน ๔ อย่างละเอียดก็จะเกิดเป็น อสัญญีสัตตาพรหม

ต่อไปจะเป็นส่วนของพรหมอนาคามี คือไล่ตั้งแต่พระอนาคามีชั้นต้น ตั้งแต่ประเภทอุปหัจจปรินิพพายี จนถึงประเภท อุทธังโสโต อกนิฏฐคามี จะมี ๕ ชั้น ก็จะมี
อวิหาพรหม อตัปปาพรหม สุทัสสาพรหม สุทัสสีพรหม อกนิฏฐพรหม ก็คือชั้นที่ ๑๒, ๑๓, ๑๔, ๑๕, ๑๖ ส่วนที่เหลือก็เป็นอรูปพรหม

อรูปพรหมนี่จะอยู่ระหว่างรูปพรหมชั้นที่ ๑๑ กับ ๑๒ พอดี มีอยู่ ๔ ชั้นด้วยกัน ที่ไปด้วยกำลังของอรูปฌาน คือ อากาสานัญจายตนพรหม ชั้นหนึ่ง แล้วก็วิญญานัญจายตนพรหม ชั้นหนึ่ง อากิญจัญญายตนพรหมชั้นหนึ่ง และเนวสัญญานาสัญญายตนพรหมชั้นหนึ่ง

คราวนี้พรหมมีอยู่ ๕ ชั้นด้วยกันที่ไม่รับรู้เรื่องราวภายนอก ก็คืออรูปพรหม ๔ แล้วก็อสัญญีสัตตาพรหม คือรูปพรหมชั้นที่ ๑๑ โดยตรงของชั้นอสัญญีสัตตาท่านไม่รับรู้อาการภายนอก ร่างกายมีแต่ไม่อยากรับรู้อย่างอื่น จิตก็เลยดำเนินอยู่แต่ภายในอย่างเดียว ไม่รับรู้อาการภายนอก มีรูปอยู่สักแต่ว่าเป็นรูปเท่านั้น คนเขาเลยเรียกว่า พรหมลูกฟัก นั่งหรือนอนอยู่เฉย ๆ

ถาม : พรหมชั้นที่ ๑๑ จะฉิบหายจากความดี หรือเปล่าคะ ?
ตอบ : ยังมีกำลังของความดีเหลืออยู่ แต่ถ้าหากว่าพ้นจากตรงจุดนั้นแล้ว ก็ต้องดูว่าเมื่อกำลังของความดีของท่านหย่อนลงมา แล้วท่านจะเลื่อนไปเป็นอะไร ? อาจจะเกิดเป็นพรหมชั้นต่ำกว่าลงมา หรืออาจจะเกิดเป็นเทวดา หรืออาจจะเกิดเป็นมนุษย์ หรือถ้าหากว่ากำลังความดีสิ้นสุดลงโดยสิ้นเชิง ความดีอื่นไม่มีหนุน ก็อาจจะลงอบายภูมิเลยก็ได้


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕