หน้าที่ของพระเจ้าจิตราชผู้ครองกายนคร

[โอรส]

ถาม : ..................................
ตอบ : ผิดตั้งแต่ไปรับเข้ามาแล้ว ต้องพยายามกั้นเอาไว้

พระพุทธเจ้าท่านเปรียบว่า กายนคร คือ ร่างกายของเรานี้ ประกอบไปด้วยประตู ๕ ช่อง คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย พระเจ้าจิตราชผู้ครองนครอยู่ภายใน ต้องรักษากายนครไว้ไม่ให้ข้าศึกตีได้ ก็ต้องคอยระวังรักษาประตูทั้ง ๕ เอาไว้ อย่าให้ข้าศึกเข้ามาถึงข้างในได้

สิ่งที่ตาเห็น สักแต่ว่าเห็น กันไว้ให้อยู่แค่นั้น
สิ่งที่หูได้ยิน สักแต่ว่าได้ยิน กันไว้ให้อยู่แค่นั้น
สิ่งที่จมูกได้กลิ่น สักแต่ว่าได้กลิ่น กันไว้ให้อยู่แค่นั้น
สิ่งที่ลิ้นได้รส สักแต่ว่าได้รส กันไว้ให้อยู่แค่นั้น
สิ่งที่กายสัมผัส สักแต่ว่าสัมผัส กันไว้ให้อยู่แค่นั้น

อย่ารับเข้ามาสู่ใจ โดยเฉพาะเมื่อรับเข้ามาแล้วเอาไปปรุงแต่งต่อ จิตใจก็จะว้าวุ่น สับสน ฟุ้งซ่าน เพราะส่วนใหญ่แล้วสิ่งที่เข้ามาทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ จะแบ่งออกเป็นสองอย่างคือ อิฏฐารมณ์ อารมณ์ที่น่าพอใจ ถูกใจ อนิฏฐารมณ์ อารมณ์ที่ไม่พอใจ ไม่ถูกใจ

ถ้าเราคิดแล้วเกิดอารมณ์พอใจจะกลายเป็น ราคะ กับ โลภะ ราคะ คือยินดี โลภะ คืออยากมีอยากได้ แต่ถ้าเราคิดแล้วเกิดอารมณ์ไม่น่าพอใจจะเป็น ปฏิฆะ กับ โทสะ ปฏิฆะ คือเกิดแรงกระทบในสิ่งที่ไม่ดี โทสะ ก็คือ พลอยที่จะไม่ยินดีกับสิ่งนั้นเป็นอย่างยิ่ง กิเลสก็จะงอกงาม ดึงเราลงอบายภูมิได้ง่าย


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕