ฝึกสมถะและวิปัสสนาพร้อมกันได้หรือไม่

[ทัศนะ]

๑. หากเราต้องการความก้าวหน้าในทางธรรม ไม่ว่าจะเป็นสมถะหรือวิปัสสนา ควรแยกฝึกเป็นอย่าง ๆ ไปเลย ดีกว่าฝึกพร้อมกันใช่หรือไม่ครับ

๒. ตัวอย่างเช่น ในขณะภาวนาจิตมีราคะ เรามีสติรู้ทันจิตที่มีราคะ (จิตตานุปัสสนา) กับอีกวิธี โดยดึงจิตกลับมาให้อยู่กับอารมณ์ภาวนาที่กำหนดไว้ (สมถะ) สองวิธีการนี้ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นกับจิตแตกต่างกันอย่างไรครับ

๓. ปัจจุบันขณะฝึกสมถะ จิตมักจะมีความเคยชินมุ่งสู่การเจริญสติตลอด หากต้องการผลทางด้านสมถะ ไม่ว่าจะเป็น รูปฌาน อรูปฌาน ควรใช้วิธีกำหนดจิตแบบสมถะถูกต้องหรือไม่ครับ

๔. เคยได้ยินมาว่าหากต้องการเจริญสติในรูปฌานได้ สมาธิต้องถึงรูปฌานก่อน การเจริญสติในสมาธิระดับตื้น (ขณิกสมาธิ) สามารถพัฒนาเป็นจิตที่เจริญสติในรูปฌานได้โดยไม่จำเป็นต้องฝึกแบบสมถะเต็มรูปแบบได้หรือไม่ครับ

[สุธรรม]

ถาม : ๑. หากเราต้องการความก้าวหน้าในทางธรรม ไม่ว่าจะเป็นสมถะหรือวิปัสสนา ควรแยกฝึกเป็นอย่าง ๆ ไปเลย ดีกว่าฝึกพร้อมกันใช่หรือไม่ครับ

๒. ตัวอย่างเช่น ในขณะภาวนาจิตมีราคะ เรามีสติรู้ทันจิตที่มีราคะ (จิตตานุปัสสนา) กับอีกวิธี โดยดึงจิตกลับมาให้อยู่กับอารมณ์ภาวนาที่กำหนดไว้ (สมถะ) สองวิธีการนี้ผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นกับจิตแตกต่างกันอย่างไรครับ

๓. ปัจจุบันขณะฝึกสมถะ จิตมักจะมีความเคยชินมุ่งสู่การเจริญสติตลอด หากต้องการผลทางด้านสมถะ ไม่ว่าจะเป็น รูปฌาน อรูปฌาน ควรใช้วิธีกำหนดจิตแบบสมถะถูกต้องหรือไม่ครับ

๔. เคยได้ยินมาว่าหากต้องการเจริญสติในรูปฌานได้ สมาธิต้องถึงรูปฌานก่อน การเจริญสติในสมาธิระดับตื้น (ขณิกสมาธิ) สามารถพัฒนาเป็นจิตที่เจริญสติในรูปฌานได้โดยไม่จำเป็นต้องฝึกแบบสมถะเต็มรูปแบบได้หรือไม่ครับ ?
ตอบ : พวกรู้มากมักจะยากนาน ทำสมถะให้จิตสงบแลัวพิจารณาวิปัสสนา เมื่อพิจารณาจนเริ่มจะฟุ้งซ่านก็กลับมาที่สมถะใหม่ สลับกันไปแบบนี้