ธุดงควัตร

[เถรี]

ถาม : หลวงพ่อคะ ตอนที่หลวงพ่อไปธุดงค์ หลวงพ่อได้อะไรมาคะ ?
ตอบ : ได้สังขารุเปกขาญาณกลับมา ตอนแรกจะไปเอาแค่พรหมวิหารสี่....แต่ได้เกินมา ไปได้ตัวสุดท้ายเยอะไปหน่อย ตั้งใจจะไปเอาเมตตา กลายเป็นอุเบกขาเต็มที่เลย เพราะเหลือแต่ตายแน่ ๆ เท่านั้น

ตอนแรกที่อาตมาจะออกธุดงค์ พระพี่พระน้องขอตามกันเป็นพรวน ๗ - ๘ รูป พอรู้ว่าอาตมาจะไปไหนเขาก็ถอนตัวกันเกลี้ยงเลย ไม่ไปด้วย เพราะรู้ว่าไปแล้วตายแน่ อาตมาก็แหม..อุตส่าห์ลาหลวงพ่อไว้แล้ว
ถ้าไม่ไปก็เสียเชิงชาย ไปคนเดียวก็ได้วะ

จริง ๆ แล้วเมืองไทยป่ายังเยอะอยู่ พอที่พระจะธุดงค์ได้เต็มที่เลย เพียงแต่กล้าพอไหม ? ถ้ากล้าไม่พอก็ไม่มีป่าให้ธุดงค์ จะเอาป่าที่สบาย ๆ ไม่มีหรอก

ต้องถามพระครูหน่อยของเรา (ท่านธัมมะทินนะ) ไปจ๊ะเอ๋กับเสือครั้งเดียว ประกาศตัดขาดการธุดงค์ตลอดชีวิตเลย ไม่ไปอีกแล้ว พอเจอเสือ..ท่านบอกว่าขึ้นไปอยู่บนต้นไม้ตอนไหนยังไม่รู้เลย แล้วที่มีความสามารถมากกว่านั้น คือ ของทุกอย่างเอาขึ้นไปครบด้วย ถ้าเป็นอาตมาคงขึ้นไปแต่ตัว

[เถรี]

ของพระครูหน่อยยังไม่ตลกเท่ากับที่ชาวบ้านเขาเจอ ชาวบ้านเขาไปล่าสัตว์ พอใกล้สว่างก็เดินกลับ ผ่านลำธารก็เลยแวะเข้าไปล้างหน้า ได้ยินเสียงแผล็บ ๆ อยู่ฝั่งตรงข้าม เงยหน้าขึ้นมา จ๊ะเอ๋กับเสือ เสือเห็นคนก็ตกใจ คนเห็นเสือก็ตกใจอีก ต่างฝ่ายต่างตกใจ เสือก็กระโจนข้ามฝั่งมา คนก็กระโดดข้ามไปฝั่งตรงข้าม ต่างฝ่ายกระโดดข้ามไปยังฝั่งตรงข้าม แล้วคนก็วิ่งเตลิดไปถึงหมู่บ้าน อีกตั้งนานกว่ากล้าจะชวนพรรคพวกมาเก็บปืนที่วางทิ้งไว้

บรรดาสัตว์ในป่า อันดับหนึ่งที่น่ากลัวคืองู อันดับสองคือหมี เพราะเราหนีหมีไม่ได้ วิ่งขึ้นเขาหมีก็เร็วกว่า ปีนต้นไม้หมีก็เร็วกว่า ว่ายน้ำหมีก็เร็วกว่า วิ่งหมีก็เร็วกว่า แต่หมีเป็นสัตว์ขี้ตกใจ ถ้าเจอหน้าให้ตะโกนใส่ดัง ๆ หมีจะเตลิดชนิดฝุ่นตลบเลย แล้วเราต้องรีบวิ่งนะ ไม่ใช่ตะโกนใส่หมีหนีไปแล้วยังรออยู่ เพราะหมีจะวิ่งไปพักเดียว พอตั้งสติได้หมีจะย้อนกลับมาดู ว่าเมื่อครู่นี้คืออะไร หมีเป็นอย่างนี้ทุกตัว ส่วนสัตว์ในป่าที่น่ากลัวเป็นอันดับสามคือหมูป่า หมูป่าเป็นสัตว์ที่ไม่หนีคน ถ้าพุ่งมาขวิดเราครั้งแรกผิด ก็ไม่ไปไหน จะเลี้ยวกลับมาขวิดซ้ำอีก

[เถรี]

แต่ถ้าอยู่ในป่าแล้วเราไม่รู้จักป่าดีพอ มีความกลัวเกิดขึ้น ทุกอย่างจะช่วยซ้ำเลย มีแต่จะทำให้เรากลัวหนักขึ้น ๆ และท้ายสุดก็อยู่ไม่ได้ หลวงปู่บุดดาท่านเตือนเอาไว้ว่า ธรรมะไม่เสมอกัน อย่าไปธุดงค์ด้วยกันเลย เสียเวลาเปล่า ๆ อาตมาก็เจอมาแล้ว ถึงเวลาไปต่อไม่ไหว เพื่อนจะกลับ ก็ต้องกลับมาส่งเขา เสียเวลาอย่าบอกใคร ถ้าปล่อยกลับเองก็ตายเสียเปล่า ๆ

เวลาอยู่ในป่า เรื่องจินตนาการปรุงแต่งพยายามควบคุมไว้ ไม่อย่างนั้นแล้วทุกอย่างจะน่ากลัวมาก บางเที่ยวที่ไปปักกลด มีเสียงตึ้บ...ตึ้บ....ตึ้บ รอบบริเวณที่ปักกลดอยู่ ถ้าจินตนาการดี ๆ ก็ผีก็องกอยแน่เลย กำลังกระโดดขาเดียวอยู่ เพื่อหาทางเข้ามาล้วงตับเราแน่ ๆ แต่อาตมาไม่ค่อยจะกลัว ถึงเวลาออกไปส่องไฟดู จริง ๆ แล้วก็คือ เวลาดึกแล้วน้ำค้างลง หยดใส่หลังคากลด แล้วหยดเป็นจังหวะเหมือนคนเดิน

[เถรี]

ถาม : ทำไมเข้าป่าไปธุดงค์แล้วหลวงพ่อถึงหวังแค่ตัวเมตตาในพรหมวิหาร ?
ตอบ : ตอนนั้นทำงานแล้วรู้ตัวว่าเมตตาพร่อง ไม่สามารถที่จะเมตตาได้ทั่วเสมอกัน คนไหนสวย คนไหนหล่อ คนไหนดีก็บริการดีหน่อย คนไหนหน้าตาห่วย ๆ ก็ตะคอกใส่เขา ตอนนั้นเป็นอย่างนั้นจริง ๆ

ถาม : แล้วตอนเป็นพระ ?
ตอบ : เป็นพระแล้วก็ยังเป็น แต่ไม่ได้เป็นมากเหมือนตอนเป็นฆราวาส เพราะคอยสังเกตและแก้ไขตัวเองมาเรื่อย ตอนแรกก็คิดว่าอยู่ที่กำลังสมาธิตก ก็เลยเครียดเพราะงาน ดูไปดูมาแล้วไม่ใช่ ตัวเมตตาพร่องต่างหาก เพราะยังไปเลือกที่รักมักที่ชัง เลือกคนรวย คนจน คนสวย คนไม่สวย ก็เลยคิดว่าวิธีที่จะฝึกซ้อมเมตตาบารมี ที่ดีที่สุดก็ต้องออกป่า เพราะถ้าอยู่ในป่าเราไม่มีอะไรจะสู้ได้ นอกจากเมตตาบารมี ถ้าไม่ตั้งใจทำอาจจะตายฟรีก็ได้ ปรากฏว่าป่าที่ไปนั้นดุเกิน เมตตาบารมีที่ต้องการเลยไม่ได้ โดดข้ามไปเป็นสุดยอดของอุเบกขาเลย เหลือแต่ตายแน่..ตายแน่..คำเดียว


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก ณ บ้านอนุสาวรีย์
เดือนตุลาคม ๒๕๕๒