เก็บตกจากบ้านวิริยบารมี ต้นเดือนตุลาคม ๒๕๕๙

[เถรี]

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : ไปสนใจทำไม ? ควรจะสนใจว่าเราจะอยู่อย่างไร ไม่ใช่ไปสนใจว่าเขาจะอยู่อย่างไร บอกแล้วว่าคนเรามีบุญรักษาและมีกรรมรักษา ถ้าไม่ถึงวาระอย่างไรเขาก็ต้องอยู่ได้ ขนาดกินข้าวได้วันละ ๗ เม็ด ยังอยู่ได้ ๒๐ กว่าปี เรื่องอย่างนี้อาตมาไม่เสียเวลาไปคิดกังวลหรอก

[เถรี]

ถาม : (ไม่ได้ยิน)
ตอบ : เอาง่าย ๆ ก็ดูใจตัวเอง ถ้าใจเราเองมีความชั่วก็ไล่ออกไป ระมัดระวังไว้อย่าให้ความชั่วนั้นเข้ามา ถ้าใจเราไม่มีความดีก็สร้างความดีขึ้นมา แล้วก็รักษาไว้ให้ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ความชั่วคือ รัก โลภ โกรธ หลง ความดี คือ ศีล สมาธิ ปัญญา มัวแต่ไปคิดเรื่องอื่นก็เสียเวลา

ถาม : ที่ทำอยู่โอเคหรือไม่ครับ ?
ตอบ : จะโอเคหรือไม่โอเคก็อยู่ที่เรา ถ้าต้องการตัดกิเลสมากกว่านี้ ต้องการความก้าวหน้ามากกว่านี้ ก็ยังไม่โอเค แต่ถ้าต้องการไปเรื่อย ๆ เหนื่อยก็หยุด อย่างนี้ก็พอไหว

[เถรี]

ถาม : การปฏิบัติมีแบบปฏิบัติง่าย บรรลุง่าย ปฏิบัติยาก บรรลุยาก เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเราเป็นแบบไหน ?
ตอบ : ทำไปแล้วจะรู้เอง ถ้าทำสัก ๒๐ ปี แล้วยังไม่ได้สักที แสดงว่าปฏิบัติยาก บรรลุยาก

ถาม : ถ้าแบ่งเป็นแบบปี อย่างไหนจึงจะเรียกว่าบรรลุง่ายครับ ?
ตอบ : ไม่เกิน ๗ ปี แล้ว ๗ ปีนี่เขาหวังเป็นพระอรหันต์กันเลย

[เถรี]

โยมมารับวัตถุมงคล "คุณยายแม่ชีบุญเรือน โตงบุญเต็ม ต้องบอกว่าเป็นผู้หญิงมหัศจรรย์ พอ ๆ กับแม่ชีประทุม โชติอนันต์ ปกติเขามีแต่พระมรณภาพแล้วไม่เน่า แต่นี่แม่ชีประทุมเสียชีวิตแล้วไม่เน่า

เสียดายอยู่อย่างหนึ่งว่า ท่านนิมนต์มาหลายทีแล้ว แต่อาตมาไม่มีโอกาสได้ไปสำนักท่าน จนกระทั่งท่านเสียชีวิต ทันทีที่ท่านรู้ว่าอาตมาออกไปอยู่กาญจนบุรี ท่านก็นิมนต์ให้ไปที่สำนักของท่านทุกครั้ง แต่ช่วงนั้นยุ่งอยู่กับการก่อสร้าง ไม่มีเวลาปลีกตัวไป อีกอย่างหนึ่งทองผาภูมิกับโคราชสมัยนั้น รู้สึกว่าไกลลิบโลกเลย"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "มีดหมอถ้าดูใหม่เกินไป เซียนเขาตีปลอมหมด เขาไม่ได้ดูว่าเรารักษาอย่างดี อย่างมีดหมอปราบไตรภพของหลวงปู่ยิ้ม วัดหนองบัว ที่อาตมามีอยู่ เซียนเห็นก็ตีปลอมทันทีเลย แต่เขาไม่ได้ดูว่าถ้าปลอมก็ได้เฉพาะใบ เพราะว่าอาตมาเช็ดบ่อย แต่ด้ามอย่างไรก็ปลอมไม่ได้หรอก เก่าแก่ขนาดนั้น

มีมีดหมอของหลวงพ่อเดิมอีกเล่มหนึ่ง ที่อาตมาไม่อยากจะเชื่อว่าเป็นของหลวงพ่อเดิม คิดว่าเป็นของหลวงพ่อขำที่เป็นอาจารย์ของหลวงพ่อเดิมมากกว่า เพราะว่าด้ามและฝักเก่าจนไม้กร่อนจะเป็นผงอยู่แล้ว"

[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวกับโยม "คุณรู้ไหมว่าที่หน้าอกเสื้อคุณเป็นพระราชลัญจกรรัชกาลที่ ๑ รู้ที่มาไหม ? เวลารัชกาลที่ ๑ ยกทัพออกศึก ทหารของท่านมีหลายครูหลายอาจารย์ บางทีก็ปะทะกันเอง ต่างคนต่างว่าครูกูแน่กว่า ของกูดีกว่า ท้ายสุดพระองค์ท่านสั่งยึดของขลังเรียบเลย "ใครมีของขลังอะไรเอามานี่" แล้วพระองค์ท่านก็ทำผ้าประเจียดแจกให้ ผ้าทั้งผืนเขียนยันต์ตัวเดียวเท่านั้น ตัวที่อกเสื้อของคุณนั่นแหละ

เขียนยันต์ลงผ้าเคียนหัว เสกน้ำมันทาตัวให้ "มึงไปลองกันได้เลย" จ้วงกันด้วยหอกด้วยดาบไม่มีเข้าสักราย ท้ายสุดก็กลายเป็นครูเดียวกัน จึงรักใคร่สามัคคีกัน

ความจริงวิชาที่รัชกาลที่ ๑ ใช้ ท่านเรียกว่าวิชาแต่งคน มีแต่งคน แต่งทัพ วิชาแต่งคนนั้นหัวหน้าคนเดียวสามารถคุ้มครองลูกน้องได้ทั้งกองทัพ ท่านถึงได้เสกของเสกน้ำมันให้ จนเหนียวทั้งกองทัพ"

[เถรี]

"สมัยหลัง ๆ ครูบาอาจารย์ท่านทำออกมาเป็นตะกรุดแม่ทัพ ถ้าพกอยู่จะคุ้มได้ทั้งกองทัพ อย่างตำราของสายเขาอ้อ ตะกรุดชนิดนี้จะคุ้มได้ ๕ คน ตะกรุดชนิดนี้จะคุ้มได้ ๑๐ คน ไม่อย่างนั้นเดี๋ยวยกขบวนไปปล้นเขา แล้วจะเอาไม่อยู่ เพราะ ๕ คนหรือ ๑๐ คน ตำรวจยังพอที่จะจัดการไหว

ทางเขาอ้อเขาทำเป็นตะกรุดพิชัยสงคราม ดอกเดียวบ้าง ๔ ดอกบ้าง ถ้าอย่างของหลวงพ่อคง วัดวังสรรพรส ท่านเรียกว่าตะกรุดมหาโจร ก็คือ พวกนี้ต้องเป็นหน่วยกล้าตาย ออกไปปล้นค่ายข้าศึก ลักษณะเป็นกองโจรรบพิเศษ ก็ใช้ตะกรุดมหาโจรหรือตะกรุดแม่ทัพนั่นแหละ ช่วยคุ้มครองลูกน้องได้ทั้งกลุ่ม

ที่ทำรุ่นหลัง ๆ มีหลวงพ่อกวย วัดโฆสิตาราม หลวงพ่อเชื้อ วัดใหม่บำเพ็ญบุญ หลวงพ่อคง วัดวังสรรพรส หลวงพ่อโม วัดจันทนาราม"

ถาม : ของหลวงพ่อเตียง ?
ตอบ : ของหลวงพ่อเตียง ส่วนใหญ่เป็นตะกรุดคู่ชีวิต อาตมามีอยู่ดอกหนึ่ง ตีเป็นของหลวงพ่อพิธได้เลย คนเชื่อทันที แต่อาตมาไม่เอาหรอก ตีเป็นของหลวงพ่อเตียงยุคแรกนั่นแหละ เพราะพระเราเกิน ๑ บาทก็ปาราชิกแล้ว

ตะกรุดของหลวงพ่อพิธหายาก ดอกหนึ่งราคาเป็นแสน ของหลวงพ่อเตียงราคาหมื่นกลาง ๆ ยังหาได้อยู่ หมื่นต้น ๆ คือไม่เกินสี่หมื่น หมื่นกลาง ๆ คือ สี่หมื่นถึงหกเจ็ดหมื่น ถ้าหมื่นปลาย ๆ ก็แปดเก้าหมื่น ศัพท์ในวงการพระเครื่องจะแปลก ๆ

[เถรี]

ถาม : ตะกรุดไมยราบสะกดทัพ ?
ตอบ : อันนั้นส่วนใหญ่ต้องเป็นของคนที่เป็นพ่อบ้าน ถ้าอยู่แล้วจะทำให้สถานที่นั้นสงบเรียบร้อย เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน

[เถรี]

หลวงปู่กลั่นถึงขนาดจะเอาอาตมาไปเป็นเจ้าอาวาสวัดเขาอ้อ สายเขาอ้อดีตรงที่ว่า เขาไม่สนใจว่าคุณเป็นใคร ? มาจากไหน ? แต่ถ้าคุณมีฝีมือ มาเรียนวิชาสายนั้นก็เป็นเจ้าอาวาสได้

ช่วงนั้นอาตมาเทียวไปเทียวมา ไปขอศึกษาวิชาจากท่าน ท่านจะเอาไปเป็นเจ้าอาวาสเสียแล้ว ถ้าเป็นตำราสายเขาอ้อ เขาเชื่อว่าพวกที่ทำของขึ้น เป็นประเภท Born To Be หาได้ยาก ถ้าอย่างหลวงพ่อฤๅษีท่านว่าก็คือ พวกนี้มีของเก่าติดตัวมา

มีวิชาหนึ่งที่อาตมาไม่ได้มา ก็คือ วิชาหลอมสัตตโลหะเป็นทองคำ เพราะท่านบอกว่าสงวนไว้สำหรับเจ้าอาวาส ...(หัวเราะ)... ไม่รู้ว่าจะหลอกให้อาตมาไปเป็นเจ้าอาวาสหรือเปล่า ?

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "ถ้าใครไปถึงบ้านพ่อปู่ขุนพันธ์ ท่านมักจะเลี้ยงข้าวด้วย ท่านเป็นคนโบราณจริง ๆ ใครมาถึงเรือนชานก็ต้อนรับ แล้วเวลาท่านคุยกับใคร ท่านจริงจังมากเลยนะ ท่านจะจ้องหน้าคนที่คุยด้วย พวกตบะไม่ดีจะไม่กล้าสบตา ก้มหน้ามองพื้นไปเลย ...(หัวเราะ)...

อาตมาเสียดายไม้ถือที่ท่านให้มา จริง ๆ แล้วโบราณเรียกว่าไม้รกฟ้า แต่ท่านเรียกไม้ค้ำฟ้า ถ้าจำไม่ผิด "ทิดจิตร" ขอบูชาต่อไปแล้ว

คุณสันติ เศวตวิมล (แม่ช้อยนางรำ) ก่อนหน้านี้เป็นคนที่ไม่สู้ใคร แล้วไปคบหากับลูกชายของปู่ขุนพันธ์ ไป ๆ มา ๆ ลูกชายก็เลยบอกปู่ขุนพันธ์ "พ่อ...หาอะไรให้เพื่อนคุ้มตัวหน่อยสิ" พ่อปู่ขุนพันธ์จึงสักให้ คุณสันติบอกว่าพอท่านเพ่งพลังจิตและตบปิดท้ายให้ ตัวลอยขึ้นมาทั้งตัวเลย พ่อปู่ขุนพันธ์ก็ไม่พูดพร่ำทำเพลง ชักดาบฟันเลย...! ทำให้รู้ ๆ เลยว่าเอ็งเหนียวได้ขนาดนี้"

[เถรี]

"เสียดายเด็กรุ่นหลัง ๆ ไม่ค่อยสนใจเรื่องนี้ เพราะวิชาการโบราณนั้นศึกษาได้ยาก ต้องมีความเพียรเอาจริงเอาจังจึงจะสำเร็จได้ ถ้าขาดความเพียรก็จะสำเร็จยาก จะไปรอพวก Born To Be ก็หายากเสียด้วย เพราะว่าพวกนี้เขามีของเก่าอยู่ พอมีของเก่าอยู่ ถึงเวลามาศึกษาก็เข้าใจง่าย สำเร็จง่าย"

ถาม : เด็กเดี๋ยวนี้ ไม่มีความเชื่อเลยค่ะ... น้องที่ทำงาน ที่บ้านเขาสนิทกับท่านปู่ขุนพันธ์ เคารพเป็นครูหมอ.. แม่เขาจะได้พวกทัพพี พวกมีด เครื่องครัว ที่ขุนพันธ์เสกให้... เขาก็มาเล่าประสบการณ์ เล่าเรื่องท่านปู่ให้ฟังกัน แต่คนฟังก็ฟังขำ ๆ ?
ตอบ : คนอื่นก็ฟังเป็นนิทานสนุก ๆ แต่ไม่มีความเลื่อมใส ไม่ได้มีความอยากรู้อยากเรียนอะไรเลย

[เถรี]

ถาม : วันก่อนเขาบอกว่าผีไปที่ห้องพักเขา เขาบอกว่าเข้าห้องเขาไม่ได้ เพราะกุมารของเขาไม่ให้เข้า แต่กุมารไล่ไม่ได้ แล้วเขากลัว ก็เลยเอาผ้ายันต์เกราะเพชรสีเขียวให้เขาไป เขาขอไป ๒ ผืน ติดที่ประตูห้องผืนหนึ่ง แขวนคอผืนหนึ่ง ?
ตอบ : ต้องรอให้ผีมาก่อนใช่ไหม ? ผีไม่มาก็ไม่นึกถึงพระ เสียดายที่สมัยนี้ผีหลอกได้ยาก เพราะเขาเปิดไฟกันทั่วไปหมด ด้วยความที่ไฟกระพริบ ๆ ด้วยความเร็ว ๕๐ ครั้งต่อวินาที ถึงเวลาผีต้องรวมธาตุมาเป็นกายหยาบให้คนเห็น แต่มาโดนไฟกระแทกจนไม่สามารถจะรวมเป็นร่างขึ้นมาได้ เพราะฉะนั้น...ที่ว่านอนเปิดไฟแล้วกันผีได้ ก็กันได้จริง ๆ แต่กันได้แค่ระดับหนึ่งเท่านั้น ถ้าไปเจอผีระดับสูงกว่านั้นก็กันท่านไม่ได้หรอก

[เถรี]

ถาม : ได้ยินเสียงเหมือนมีคนเคาะผนังห้องอยู่ทุกคืนค่ะ ทั้งที่ห้องติดกับเราก็ไม่มีใครอยู่ ?
ตอบ : อย่าเผลอไปขานรับ ตั้งใจสวดมนต์ไหว้พระของเราไป หรือไม่ก็คิดว่าใครเป็นเจ้าของเสียง เราเคยสร้างความดีอะไรใน ศีล สมาธิ ปัญญา ขออุทิศให้ให้เขาโมทนา เราจะได้รับประโยชน์ความสุขเท่าไร ขอให้เขาได้รับด้วย

[เถรี]

พระอาจารย์เล่าว่า "อาตมาไปงานออกนิโรธกรรมของครูบาวิฑูรย์ ก็มีบรรดาพระสายเหนือหลายรูปมา มีอยู่ท่านหนึ่งนั่งฉันอยู่โต๊ะเดียวกัน ท่านบอกว่า “อาจารย์เล็กสบายแล้ว ดังแล้ว” อาตมามาฟังแล้วก็เกิดความคิดขึ้นมาว่า ตกลงนี่คุณบวชมาเพื่อดังหรืออย่างไร ? แล้วแสดงว่าไม่รู้ใช่ไหมว่าที่หลวงปู่จันทร์ (พระพุทธพจน์วราภรณ์) วัดเจดีย์หลวง จังหวัดเชียงใหม่ ท่านบอกเอาไว้ว่า “ถ้าอยากดังก็อย่าไปหวังความสงบ”

คุณรู้หรือเปล่าว่าผมทำอะไรมาบ้าง ? ตลอดระยะเวลาตั้งแต่ชีวิตฆราวาสอายุ ๑๖ ปี มาจนถึง ๒๗ ปี ก็ปฏิบัติธรรมมาในลักษณะอย่างนี้ ทุ่มเทอย่างนี้ สร้างบุญสร้างกุศลมาตลอดในลักษณะนี้ คนเขาเห็นอยู่ตลอด พอบวชเข้ามาคนที่เขาติดตามมาโดยตลอด เขาก็พร้อมที่จะสนับสนุน แล้วในชีวิตพระอีก ๓๐ กว่าพรรษาก็ทำแบบนี้มา โดยรวมระยะเวลาแล้ว ๔๐ กว่าปี คุณคิดว่าเป็นระยะเวลาสั้น ๆ หรือ ?

เรื่องของการปฏิบัติธรรมเป็นการค่อย ๆ สะสมคุณความดีไป เหมือนกับเราปลูกต้นไม้ ถ้าหากว่าถึงวาระ ถึงเวลา ดอกผลก็ย่อมเกิดขึ้นเอง แต่ถ้าไม่ถึงวาระ ไม่ถึงเวลา คุณพยายามให้ตาย ตีโฆษณาขนาดไหน ดอกผลนั้นก็ไม่เกิดขึ้นหรอก เพราะฉะนั้น...ในเรื่องทั้งหลายเหล่านี้ จำเป็นอยู่ตรงที่ว่า ถ้าคุณต้องการจะดัง ก็ต้องสร้างความดีให้พอ ถึงเวลาแล้วคนเขาเห็นความดีคุณก็ดังเอง แต่ถ้าคุณไม่ได้สร้างความดีไว้ ถึงเวลาตะเกียกตะกายไปตีโฆษณาขนาดไหน ก็หลอกได้แค่คนโง่ ๆ ไม่กี่คน...!

เรื่องพวกนี้บางทีไปพบไปเห็นเข้าอาตมาก็รู้สึกสะดุดใจ ตรงที่สะดุดใจก็คือท่านมาดูตรงผลที่รับแล้ว ไม่ได้ดูว่าตอนที่สร้างเหตุนั้นเหนื่อยยากขนาดไหน แล้วก็ไม่ได้สร้างมาแค่ชาติเดียวอีกด้วย"

[เถรี]

"อาตมาไปนึกถึงเพื่อนร่วมรุ่นที่เรียนด้วยกันมา ตั้งแต่ระดับประกาศนียบัตร ปริญญาตรี ปริญญาโท ท่านหนึ่ง ก็คือพระครูใบฎีกาถาวร ถาวโร ตอนนี้ท่านไปสร้างสำนักสงฆ์ธรรมถาวรอยู่ที่จังหวัดลพบุรี ถึงเวลาท่านก็จะเอาซองมาแจกให้เพื่อนช่วยทำบุญให้ แต่คราวนี้ท่านแจกซองปีละหลายครั้ง พอสนิทสนมกันมาก ๆ เพื่อนบางคนก็ด่าเลย

พอยื่นซองมาให้ก็ “ไอ้ห่...ไม่รู้จักเอาไปให้ที่อื่นหรืออย่างไรวะ ? มีแต่มาเอาแต่กับพรรคพวกของตัวเองนี่แหละ” ปรากฏว่าพระครูใบฎีกาถาวรท่านไม่ใช่ประเภทด่าแล้วยุบ ท่านบอกว่า “ผมไม่ใช่พระครูเล็กนี่..!” อ้าว...ดันลากตูเข้าไปเกี่ยวข้องอีก ท่านบอกว่า “พระครูเล็กท่านหักร้างถางพง ทั้งหว่านทั้งไถมาตั้งแต่ชาติไหนก็ไม่รู้ มาถึงชาตินี้ท่านก็เก็บเกี่ยวได้แล้ว ไอ้ของผมเองนาก็ยังไม่มีเลย แล้วจะไปเอาจากใคร ? ก็ต้องมาเอาจากพวกเรานี่แหละ” นั่นแสดงว่าท่านรู้จริง แหม...พอเถียงเข้านี่เพื่อนอ้าปากไม่ขึ้นเลย

ส่วนใหญ่แล้วคนเราจะไปดูตรงผลรับ ไม่ได้ดูว่าก่อนหน้านั้นลำบากมาขนาดไหน อาตมาเตือนพระอยู่เสมอว่า คุณเห็นผมทำตัวสบาย ๆ กับญาติโยม รู้หรือเปล่าว่าก่อนที่ผมจะปล่อยตัวแบบนี้ได้ ผมต้องเข้มงวดกับตัวเองมากี่ปี ? กว่าที่จะมั่นใจตัวเองได้ว่า ขยับไปทางไหนศีลจะขาดหรือเปล่าก็รู้ตัวอยู่ นี่ไม่ใช่เรื่องง่าย ถ้าคุณเริ่มต้นมาถึงก็ทำตัวสบายแบบผม นั่นคุณกำลังหาที่ตายกันตรงนั้นเลย...!"

[เถรี]

ถาม : มีข่าวการต่อต้านสร้างพุทธมณฑลที่ปัตตานี ?
ตอบ : เราจะเห็นว่าจริง ๆ แล้วศาสนาพุทธของเราโดนกีดกันทุกอย่าง เขาอ้างว่าสร้างที่โน่นแล้วจะทำกระทบกระเทือนศาสนาของเขา แต่เขาสร้างมัสยิดที่อื่น เขาไม่สนใจว่าจะกระทบกระเทือนศาสนาพุทธหรือเปล่า

ถาม : เราแก้กฎหมายได้ไหมคะ ?
ตอบ : ต้องถามผู้คุมนโยบาย มี ๒ อย่าง อย่างหนึ่ง คือ เอื้อประโยชน์ให้เขาเพราะเป็นพวกเดียวกัน อย่างที่สอง ก็คือ แกล้งโง่เพราะรับสตางค์เขาไปแล้ว

ถาม : กฎหมายที่ไม่เป็นธรรม เช่น การสนับสนุนการสร้างมัสยิดทุก ๗ ครัวเรือน เทียบกับวัดต้องห่างกันอย่างน้อย ๒ กิโลเมตรนี่ ทำเรื่องปรับแก้ก็มีเหตุผลชัดเจนอยู่นี่คะ ?
ตอบ : อิสลามเขาออกเป็นกฎหมายแล้วเกี่ยวกับศาสนสถาน ถ้าที่ไหนมี ๗ เจ็ดครอบครัว หรือ ๑๕ คนขึ้นไปสามารถสร้างสุเหร่าได้หลังหนึ่ง กฎหมายของเขาเอาง่าย ๆ อย่างนี้

แต่กฎหมายของเรา ก็คือ วัดใหม่จะต้องห่างจากวัดเก่าอย่างน้อย ๒ กิโลเมตร ต้องมีชุมชนที่มีผู้สนับสนุนอย่างน้อย ๕๐๐ คนขึ้นไป ต้องมีเสนาสนะ เช่น ศาลากุฏิพระ เพียงพอต่อการใช้งาน จะต้องมีทุนสำรองที่จะซ่อมสร้างบูรณปฏิสังขรณ์วัดได้ ฯลฯ เขามีกำหนดเอาไว้จนกระทั่งเรียกว่ายากต่อการปฏิบัติ โดยเฉพาะต้องมีเนื้อที่อย่างน้อย ๖ ไร่ขึ้นไป อิสลามเขาไม่เห็นต้องมีแบบนี้ เขาเอาแค่ว่าถ้ามีครอบครัวอยู่ถึง ๗ ครอบครัวหรือมีคน ๑๕ คนขึ้นไปก็สร้างมัสยิดได้หลังหนึ่ง และทางราชการต้องจ่ายเงินให้ด้วย...!

ถาม : แทนที่เราจะมาประท้วงกันไปมา ผลในภาพรวมก็ไม่เกิด เราใช้วิธีเริ่มจากทำกฎหมายท้องถิ่นให้แน่น ให้เป็นฐานไปสนับสนุนการยื่นวาระเข้าแก้ไขข้อที่ไม่เป็นธรรม ?
ตอบ : ก็ได้อยู่ แต่คราวนี้ของเขาเป็นพระราชบัญญัติไปแล้ว ไม่ใช่กฎหมายท้องถิ่น ก็แปลว่าคุณจะต้องประชุมคณะรัฐมนตรีแล้วก็แก้ไข ซึ่งโอกาสแบบนั้นมียากเพราะว่าพวกเขาต้องขวางกั้นสุดชีวิตอยู่แล้ว

[เถรี]

การผ่านกฎหมายของอิสลาม เขามักจะใช้ช่วงดึก ๆ ตี ๒ ตี ๓ ซึ่งคนของเราถ้าไม่ใช่นั่งหลับก็นั่งเขี่ยไลน์กัน หรือไม่ก็ไปเข้าห้องน้ำ ไปสูบบุหรี่กัน บางคนก็ไปเข้าสภากาแฟ แต่ตัวแทนของอิสลามเขาจะเกาะสถานที่ตลอด ไม่ไปไหนเลย แล้วก็ฉวยโอกาสที่ไม่มีใครค้านเพราะว่าทุกคนล้าเต็มที่ ปล่อยให้ผ่านได้ง่าย ๆ แล้วก็ดันเป็นกฎหมายออกมา

จะมีก็กฎหมายอันสุดท้ายที่เขาไม่สามารถทำได้สำเร็จ เพราะเป็นเรื่องที่เห็นอย่างชัดเจนว่ามีปัญหา ก็คือให้จุฬาราชมนตรีเป็นที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี และคำปรึกษานั้นเป็นสิ่งที่ต้องกระทำ เท่ากับควบคุมนายกรัฐมนตรี พอฟังแล้วก็สะดุดความรู้สึก แต่ส่วนใหญ่แล้วกฎหมายอื่น ส.ส.อื่น ๆ ถ้าเขาเห็นว่าไม่กระทบตัวเองและไม่กระทบฐานเสียงของตัวเอง เขาก็ไม่ค้าน

แล้วก็มีนักวิชาการอยู่พวกหนึ่ง ประเภทที่โง่แต่อวดฉลาด บอกว่าเรื่องของการนับถือศาสนาต้องเปิดกว้าง ก็ใช่...ต้องเปิดกว้าง เราไม่ห้ามการนับถือศาสนา แต่คุณก็ต้องดูว่ากระทบส่วนรวมหรือเปล่า ? โดยเฉพาะว่าเมื่อเราเปิดกว้าง แล้วทำไมอิสลามเขาไม่เปิดกว้างให้เราบ้าง ? กลายเป็นว่าถึงเวลาจะเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว พอคุณจะเสียบ้างคุณก็ไม่ยอม แล้วเราจะไปเปิดกว้างเพื่อเขาทำไม ?

[เถรี]

ถาม : แล้วเวลาเขาเสนอวาระเขาพิจารณาแล้วผ่าน ทำไมเราไม่ทำแบบนั้นบ้าง ก็เหตุผลเดียวกัน เห็นชัด ๆ ?
ตอบ : เขาก็ส่งไปตามระเบียบของทางด้านรัฐสภาเขา ถึงเวลาก็ยื่นพิจารณาผ่านทีละขั้น ๆ ของเราเข้าไปทีไร เขาจะทุ่มเทงบประมาณและกำลังคนทั้งหมดที่มีสกัดสุดชีวิตทุกครั้ง แต่ของเขายื่นเข้ามาเราไม่มีใครค้าน

ถาม : ถ้าพระค้านจะได้ไหมคะ ?
ตอบ : ก็พระไปทีไรเขาก็อ้างว่าไม่ใช่กิจของสงฆ์ อาตมาถึงได้บอกว่า ถ้าใครนามสกุล...........ตายมา อาตมาจะไม่รับเผาให้ที่วัดท่าขนุน...! เพราะนาย..................... เป็นตัวสนับสนุนเขาเต็มที่ โดยพยายามคัดค้านศาสนาพุทธทุกอย่าง

[เถรี]

ถาม : ภาวนาคาถาอภิญญา ไม่รู้จะแบ่งลมหายใจอย่างไร ?
ตอบ : เอาที่ตัวเองสบายตามการหายใจเข้าออกของเรา อย่าให้รู้สึกลำบากหรือสะดุด เพราะฉะนั้น...จะแบ่งอย่างไรก็ได้ ให้พอดีของเรา

ถาม : ภาวนาไปแล้ว รู้สึกว่ายังไม่เกิดผลค่ะ ?
ตอบ : จะเป็นอย่างไรก็ช่าง เรามีหน้าที่ทำ

ถาม : กายในจะหมุน ๆ ?
ตอบ : ลักษณะแบบนั้นแสดงว่ากายในจะหลุดออกไป

ถาม : ต้องตัดใจว่าตาย ?
ตอบ : ตัดใจว่าตายเป็นตาย ตัดใจได้ก็ไปเลย

ถาม : ตัดไปแล้ว แต่ไม่ไป ?
ตอบ : เรายังตัดไม่ได้จริง ถ้าตัดได้ก็ไปแล้ว

ถาม : หนูกลัวค่ะ ?
ตอบ : นั่งมองไปเรื่อย อย่างไรก็ไม่ถึงตายหรอก ถ้าตายเราก็ไปพระนิพพาน

[เถรี]

ถาม : เวลาภาวนาจะเอาโสตัตตะภิญญาหรือพุทโธดีคะ ?
ตอบ : แล้วแต่เราสิ เจตนาจะเอาอภิญญาก็ว่าโสตัตตะภิญญา ถ้าเราต้องการละกิเลส พุทโธก็เหลือเฟือแล้ว อยู่ที่เจตนาของเราเอง

ถาม : จะใช้อีกคาถาก็เหมือนใจยังไม่ชิน ?
ตอบ : อาตมาถึงได้บอกทุกครั้งว่า เราถนัดแบบไหนให้ใช้แบบนั้น