อุปจารสมาธิ และปฐมฌาน

[ลลิตา]

น้อมกราบเท้าหลวงพ่อที่เคารพ

ลูกมีความสงสัยในเรื่องอุปจารสมาธิ ดังนี้เจ้าค่ะ

๑. อุปจารสมาธิ ถ้าเริ่มจากบริกรรมพุทโธ ควบกับลมหายใจ
เมื่อเข้าถึงอุปจารสมาธิแล้ว จะรู้ได้อย่างไรว่าเข้าถึงอุปจารสมาธิ
วัดจากการเกิดปีติ ได้หรือไม่

๒. อาการของอุปจารสมาธิ ต่างจากอาการของปฐมฌานอย่างหยาบ อย่างไร

๓. อาการของปฐมฌานอย่างหยาบ แบบไม่ตัดหลับ มีลักษณะเช่นใด

๔. อุปจารสมาธิ มีองค์คือ ปีติ ๕ เท่านั้น ใช่หรือไม่ พอสงบจากนิวรณ์ก็นับเป็นอุปจารสมาธิได้เลย ใช่หรือไม่

๕. ปีติ เมื่อเราทำสมาธิฝึกไปเรื่อยเรื่อย ปีติจะเกิดน้อยลงเองใช่หรือไม่ พอปีติไม่เกิดแล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าเข้าถึงอุปจารสมาธิแล้ว

๖. วิธีถอยจากอัปปนาสมาธิ มาเป็นอุปจารสมาธิ ทำอย่างไร

น้อมกราบแทบเท้าขอบพระคุณหลวงพ่อเจ้าค่ะ

[สุธรรม]

ถาม : ลูกมีความสงสัยในเรื่องอุปจารสมาธิ ดังนี้เจ้าค่ะ

๑. อุปจารสมาธิ ถ้าเริ่มจากบริกรรมพุทโธ ควบกับลมหายใจ
เมื่อเข้าถึงอุปจารสมาธิแล้ว จะรู้ได้อย่างไรว่าเข้าถึงอุปจารสมาธิ
วัดจากการเกิดปีติ ได้หรือไม่ ?

๒. อาการของอุปจารสมาธิ ต่างจากอาการของปฐมฌานอย่างหยาบ อย่างไร ?

๓. อาการของปฐมฌานอย่างหยาบ แบบไม่ตัดหลับ มีลักษณะเช่นใด ?

๔. อุปจารสมาธิ มีองค์คือ ปีติ ๕ เท่านั้น ใช่หรือไม่ พอสงบจากนิวรณ์ก็นับเป็นอุปจารสมาธิได้เลย ใช่หรือไม่ ?

๕. ปีติ เมื่อเราทำสมาธิฝึกไปเรื่อยเรื่อย ปีติจะเกิดน้อยลงเองใช่หรือไม่ พอปีติไม่เกิดแล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าเข้าถึงอุปจารสมาธิแล้ว ?

๖. วิธีถอยจากอัปปนาสมาธิ มาเป็นอุปจารสมาธิ ทำอย่างไร ?
ตอบ : ไปศึกษาอาการของสมาธิและฌานแต่ละระดับ จากหนังสือวิสุทธิมรรค หรือหนังสือคู่มือปฏิบัติกรรมฐาน ของหลวงพ่อฤๅษีฯ วัดท่าซุง แล้วจำจดให้แม่น ทำถึงเมื่อไรก็จะรู้เอง..!