อย่าคิดว่าตัวเองดี

[โอรส]

ถาม : .....................................
ตอบ : ถ้าหากว่าบางอย่างที่เราคิดว่ามั่นคงแล้ว จับหลักได้แล้ว คนอื่นเขามาพูดก็สักแต่ว่าผ่านหูไป

แต่ขณะเดียวกัน สิ่งนั้นอาจจะเป็นได้ทั้งสิ่งดีและทั้งสิ่งไม่ดี คือสิ่งที่เราทำตรงช่วงนั้นอาจจะดีจริง อาจจะถูกจริง แต่ก็ดีแค่ตรงนั้น ถูกแค่ตรงนั้น เหมาะสมกับเราแค่ช่วงนั้น

ถ้าหากว่าเราก้าวเข้ามาสู่ระดับจิตที่ละเอียดยิ่งขึ้นไป ก็จะเห็นความจริงว่าดีแค่นั้น ถูกแค่นั้น ถ้าเราไปยึดถือเอาไว้ก็จะกลายเป็นมานะถือตัวถือตน จะกลายเป็นทิฏฐุปาทาน ถือความเห็นตัวเองเป็นใหญ่ สีลัพพัตตุปาทาน ยึดมั่นว่าศีลและหลักการปฏิบัติของตนเองนั้นดีกว่าคนอื่นเขา เราจะต้องระวังอยู่เรื่อย ๆ

ถาม : ...........................................
ตอบ : ดูกติกาของการเป็นพระอริยเจ้าว่ามีอะไรบ้าง แล้วทำตามนั้น

กติกาของพระโสดาบัน อันดับแรกเคารพพระพุทธเจ้าจริง ๆ อันดับสองเคารพพระธรรมจริง ๆ อันดับที่สามเคารพพระสงฆ์จริง ๆ อันดับที่สี่เป็นผู้ตั้งใจรักษาศีลให้บริสุทธิ์ ไม่ล่วงเกินด้วยกาย วาจา ใจ ไม่ยุยงให้คนอื่นเขาทำ ไม่ยินดีเมื่อคนอื่นเขาทำ อันดับสุดท้ายคิดว่าตายแล้วจะไปพระนิพพาน ง่ายนิดเดียว ไม่เห็นมีอะไรมากเลย

ถาม : .................................................
ตอบ : จะละเอียดและยาก คราวนี้เราจะต้องระวังอยู่ตลอดเวลา เพราะว่าคนเราอดไม่ได้ที่จะล่วงเกินในพระรัตนตรัย ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ การรักษาศีลถึงตัวเองประคับประคองสิกขาบทไว้ได้แล้ว ก็อาจจะให้คนอื่นละเมิดแทน หรือเห็นคนอื่นเขาทำแล้วเราพลอยยินดีด้วย แบบนี้จะลำบากนิดหนึ่ง

แต่สำคัญตรงที่ว่าได้ทำจริงไหม ? ถ้าทำจริงแล้วเราก็มีตัวอย่างลักษณะนี้ทำไปก่อนแล้ว โอกาสที่จะพลาดก็ยาก เพียงแต่อย่าไปคิดว่าตัวเองดีก็แล้วกัน ถ้าเชื่อว่าตัวเองดีเมื่อไร ความเลวก็เริ่มเข้ามาแล้ว ดูใจอย่างเดียวในแต่ละวัน ๆ อย่าให้เศร้าหมอง อย่าให้นิวรณ์ ๕ อย่างกินใจของเราได้ นิวรณ์เป็นเครื่องกั้นความดีที่แย่มาก


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕