ของสงฆ์

[โอรส]

ถาม : แล้วอย่างที่เราสร้าง ..(ไม่ชัด)..?
ตอบ : หลวงพ่อวัดท่าซุงท่านเคยแนะนำว่า ถ้าหากเราไม่มั่นใจว่าสถานที่ ๆ เราอยู่อาศัย เคยเป็นเขตของสงฆ์มาก่อนหรือเปล่า แต่ละปีให้จัดการชำระหนี้สงฆ์ อย่างเช่นว่า เอาเงินสัก ๑๐๐ - ๒๐๐ บาท ไปถวายวัดใกล้ที่สุด บอกท่านว่าชำระหนี้สงฆ์ค่าที่อยู่อาศัย เท่ากับเราเช่าที่สงฆ์

ถาม : เห็นต้นไม้ในวัด เป็นผลไม้ มะม่วงสวยดีนะ ?
ตอบ : ไปถึงก็เก็บ ...(หัวเราะ )... สาหัสจ้ะ

ถาม : เขาเองคิดว่าเป็นทาน ?
ตอบ : จริง ๆ แล้วเขามักจะคิดกันอย่างนั้น หารู้ไม่ว่าเป็นโทษหนัก ถ้าจะให้เขาก็ต้องให้เอง ไม่ใช่เราไปเก็บเอง เราไม่ใช่เจ้าของ จะไปถือสิทธิ์อย่างนั้นไม่ได้ เสียมารยาทมาก

ถาม : แล้วมีพระในวัดบอกว่าเก็บได้ละคะ ?
ตอบ : คนเดียวไม่ได้ ต้องพระทั้งหมด ยกเว้นว่าต้นไม้ต้นนั้นพระรูปนั้นปลูกเอง ถ้าอย่างนั้นเขาอนุญาตคนเดียวได้ ไม่อย่างนั้นพระทั้งวัดต้องมีความเห็นร่วมกันถึงจะให้ได้

อย่างสมัยหลวงปู่ปาน ถึงเวลาเข้าพรรษา ท่านจะนำเงินจำนวนหนึ่ง อาจจะ ๑๐๐ บาท ๒๐๐ บาท บอกว่า "เงินจำนวนนี้ ผมขอถวายสงฆ์เพื่อชำระหนี้สงฆ์ ค่าผลไม้ ไม้ดอก ไม้ผล ทั้งหมดในวัดนี้ ผมอนุญาตให้โยมเขากินเขาใช้ได้" ถ้าสงฆ์ทั้งหมดสาธุ ไม่มีใครคัดค้าน ก็เป็นอันว่ากินได้ ใช้ได้

หลังจากนั้นแล้วคุณจะขโมย คุณจะเด็ดเองโดยพลการหรืออะไรก็ตาม โทษอันนี้ไม่มี เพราะท่านเจตนาให้อยู่แล้ว

ถาม : จะมีสักกี่วัดละครับที่ทำอย่างนี้ ?
ตอบ : ก็ไม่รู้ วัดอาตมาจะประกาศตอนเข้าพรรษาว่า ขอให้เป็นสิทธิ์ของโยม อาตมารับผิดชอบเอง

ถาม : ก็ยากนะ เพิ่งเคยได้ยิน ?
ตอบ : ลองดูได้ ตายเมื่อไรแล้วจะซึ้ง โทษอันนี้สาหัสเลย..!

[โอรส]

ถาม : ผมเห็นแม่ตัวเองทำยังตกใจเลย ห้ามก็ไม่ได้ ?
ตอบ : นั่นไม่เท่าไร ส่วนใหญ่แล้วบรรดาพระลูกชาย พอโยมเขาถวายของอะไรมา บางทีประเภทกระโถน ปิ่นโต พริก น้ำปลาอะไร ขนเข้าบ้านหมด พ่อแม่ก็กินใช้กันครึกครื้นไปเลย หาไฟมาเผาตัวแท้ ๆ..!

ถาม : อย่างนั้นคนที่บริโภคของสงฆ์โดยที่ไม่รู้เพราะคนอื่นเอามาให้ ?
ตอบ : คุณกินยาพิษโดยที่ไม่รู้ คุณตายไหม ?

ถาม : นั่นเป็นเรื่องของจิตไม่ใช่หรือครับ หรือการเจตนา ?
ตอบ : ก็นั่นแหละ แต่ทีนี้พอเรื่องของสงฆ์ โทษที่จะอภัยว่าทำเพราะไม่รู้ไม่มี เพราะคำว่า “สังฆะ” หรือหมู่สงฆ์ หมายรวมเอาทั้งหมดในศาสนานี้ โทษก็เลยหนักกว่าปกติ

ในเมื่อหนักกว่าปกติ เช่นว่า ไม่เจตนาของมดก็ไม่เป็นไร แต่ไม่เจตนาของช้างแค่เหยียบเฉี่ยว ๆ เราก็ตายแล้ว

ถาม : เหมือนกับกำลังนั่งกินข้าว แล้วมีคนถือยาพิษเดินผ่าน เสร็จแล้วลมพัดกระฉอกหยดมาพอดี เราก็กิน เราตายเหมือนกัน ไม่มีใครตั้งใจฆ่าเราสักหน่อย ?
ตอบ : เรื่องอื่นไม่เจตนาจะมีโทษน้อย เนื่องจากว่าเป็นกรรมเล็ก แต่อันนี้เป็นกรรมใหญ่ ถึงไม่เจตนาโทษก็มาก

สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนกันยายน พุทธศักราช ๒๕๔๔