ลักษณะของกัลยาณมิตร

[เถรี]

เรื่องของการปฏิบัติ หลักธรรมของครูบาอาจารย์ล้วนแต่ดี ๆ ทั้งนั้น แต่ให้เราเลือกในส่วนที่เหมาะสมกับตัวเอง หยิบของท่านนั้นมานิด หยิบของท่านนี้มาหน่อย สำคัญที่ว่าเอามาแล้ว เอามาปฏิบัติให้ได้ผล ถ้าได้ผลจริง สามารถใช้งานจริงได้ ก็จะค่อย ๆ หล่อหลอมมา จนกลายเป็นของเราเอง เหมือนกับเราหยิบดินขึ้นมาจากตรงนั้นนิด ตรงนี้หน่อย ท้ายสุดก็ปั้นขึ้นมากลายเป็นผลงานชิ้นหนึ่งที่เป็นของเราเอง ไม่ต้องไปอาศัยของคนอื่นเขา

ฉะนั้น...ไม่ว่าหนังสืออะไรก็ตาม จริง ๆ แล้วเขียนมาจากประสบการณ์ จินตนาการ ของคนเขียนตลอดชีวิตนั้น เราอ่านหนังสือเล่มหนึ่งอาจจะใช้เวลาสองชั่วโมง แต่อาจจะเป็นประสบการณ์สามสิบปี สี่สิบปีของคนเขียน เราสามารถที่จะรู้เท่าเขาได้ในเวลาที่น้อยมาก ไม่ต้องเสียเวลาไปเป็นระยะเวลาอันยาวนาน

อย่างเช่นการปฏิบัติ บางทีเราติดอยู่สองปี สามปี สี่ปีในหัวข้อเดียว ผ่านไม่ได้ พอหาช่องผ่านไปได้ คนอื่นมาถามทีเดียว เราบอกเขาได้เลย ฉะนั้น...ในเรื่องของการเรียนรู้ พระพุทธเจ้าตรัสว่า กัลยาณมิตรแทบจะเป็นทุกอย่างของชีวิต

คราวนี้กัลยาณมิตรของพระพุทธเจ้า มาพิจารณาดูแล้ว ก็คือ คนที่เป็นครูบาอาจารย์ เพราะท่านบอกว่ากัลยาณมิตรต้องประกอบไปด้วย คุณสมบัติ ๗ ประการ คือ

๑) ปิโย มีความน่ารัก น่าใกล้ชิด
๒) ครุ มีความหนักแน่น อารมณ์มั่นคง ไม่แปรปรวนขึ้น ๆ ลง ๆ
๓) ภาวนีโย เป็นผู้ใฝ่หาความรู้เพิ่มเติมอยู่เสมอ ไม่หยุดนิ่งอยู่กับที่
๔) วัตตา เป็นคนรู้จักใช้คำพูด คำพูดดีมีประโยชน์... ขยันพูดเข้าไป คำพูดดีแต่ไม่มีประโยชน์...ไม่พูด คำพูดไม่ดีแต่มีประโยชน์...เลือกกาลเทศะที่จะพูด
๕) วจนักขโม เป็นผู้ที่ทนต่อวาจาของคนอื่นได้ ไม่ว่าเขาจะจ้วงจาบก็ตาม ไม่ว่าเขาจะสอบถามก็ตาม ไม่ว่าเขาจะพูดดีหรือพูดร้ายก็ตาม
๖) คัมภีรัญ จะ กถังกัตตา สามารถอธิบายข้อธรรมที่ลึกซึ้งได้
๗) ข้อสุดท้ายที่สำคัญที่สุด ก็คือ โน จัฏฐาเน นิโยชเย ไม่ชักนำไปในทางที่เสียหาย

ฉะนั้น...กัลยาณมิตรที่ท่านบอกว่าเป็นแทบทุกอย่างของชีวิต จริง ๆ แล้วเป็นคุณสมบัติของบุคคลที่จะเป็นครูบาอาจารย์


พระครูธรรมธรเล็ก สุธมฺมปญฺโญ
เทศน์ช่วงบ่าย ณ บ้านอนุสาวรีย์
วันเสาร์ที่ ๖ มีนาคม ๒๕๕๓