การเกิดในชาติต่าง ๆ ก่อนที่จะเป็นพระพุทธเจ้า

[เดือนเต็มดวง]

ฝากคำถามเพื่อนเรียนสอบถามพระอาจารย์ครับ

๑. เพื่อประโยชน์ความเข้าใจในเรื่องราวของพระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน โยมขอเรียนถามเป็นความรู้ดังต่อไปนี้

๑.๑ ทศชาตินั้น เข้าใจว่าพระพุทธเจ้าท่านเล่าไว้ทีละเรื่อง ไม่ได้ลำดับก่อนหรือหลัง ข้อนี้ถูกหรือไม่

๑.๒ ทศชาตินั้น แม้มีหลายกองบารมีที่ทรงบำเพ็ญในพระชาตินั้น กองที่โดดเด่นที่สุดในแต่ละชาตินั้น โยมเข้าใจว่ามิใช่ปรมัตถบารมีเสียทั้งหมด

๑.๓ พระเนมิราช ถ้านับโดยอายุ อาจประมาณเป็นพระชาติช่วงก่อนเข้ามหาภัทรกัปแรกนี้

๑.๔ ท่านโชติปาลมาณพ สมัยพระพุทธกัสสป ถ้าอ้างเอาตามตำรา อาจถือได้ว่าปรากฏสมัยอยู่ก่อนพระเตมีย์

๑.๕ พระโพธิสัตว์ หลายชาติท่านบำเพ็ญโดยก็ไม่ทราบว่าเพื่อจะให้ได้ตรัสเป็นพระพุทธเจ้า ขณะที่บางชาติสามารถสืบทราบถึงความตั้งใจเดิม จึงมีปณิธานเฉพาะเพื่อพระสัพพัญญุตญาณ ถ้ายกไว้ในเรื่องโพธิสัตว์ปกตินิสัยแล้ว เหตุหนึ่งเหตุใดนั้น ก็เป็นไปได้ว่าอาจเกิดจากการระลึกชาติได้บ้าง ถอดจิตไปรู้เรื่องราวบ้าง มีเทพยดามีครูบาอาจารย์บอกกล่าวบ้าง อธิษฐานเสี่ยงทายทราบเองบ้าง ข้อเหล่านี้ก็ดูไม่น่าเกินวิสัยที่เป็นไปได้ โดยเฉพาะท่านในเขตปรมัตถบารมี แม้จะไม่มีการบัญญัติคำศัพท์หรือที่พูดตรงถึงรายละเอียดในสมัยที่ว่างเปล่าจากพระพุทธศาสนานั้นว่า พระพุทธเจ้าคืออะไร อะไรคือสิ่งที่เรียกว่าพระโพธิญาณ ข้อที่กล่าวมาข้างต้นนี้ถือว่ามีความคลาดเคลื่อนโดยนัยหรือไม่เมื่อเทียบเคียงจากข้อมูลที่มีอยู่ในพระไตรปิฎก

๑.๖ โคตมพุทธวงศ์ที่ ๒๕ ในข้อความที่ว่า “คราวที่เรากล่าวสอนราหุลบุตรของเราบัดนี้ ณ ที่นี้แล ธรรมาภิสมัยครั้งที่ ๓ จะพึงกล่าวโดยคำนวณนับมิได้” เมื่อดูในมหาราหุโลวาทสูตร ข้อสงสัยย่อมมีได้ในบุคคลผู้ไม่มีวิสัยอภิญญาญาณ ก็เมื่อบุคคลที่มีชื่อปรากฏอยู่ในพระสูตรนั้นถูกกล่าวไว้มีจำกัด ข้อนี้ควรอธิบายในเชิงการเรียนการสอนอย่างไร

๒. ข้อที่ว่า "จะรู้สองอารมณ์ สองอย่างในขณะจิตเดียวไม่ได้นั้น" ก็เมื่อโยมขณะพิจารณาทุกข์โดยทรงสมาธิอยู่ จิตทราบอยู่ด้วยโดยถ้วนทั่ว ข้อนี้อธิบายได้อย่างไร

๓. ข้อที่ว่า “จิตมีสภาพจำ” โยมเข้าใจว่าจิตแม้ช่วงนอน ก็มิใช่ว่าจะทรงกุศลอยู่ได้ตลอดจนถึงตื่นอย่างราบรื่นและทรงตัว แม้เราจะคิดนึกในเรื่องกุศลนั้นก่อนหลับไป หรือฝึกจนชิน อาจมีฝันร้าย อาจมีฝันเรื่องราวอื่นใดที่ปะปนอยู่กับกิเลสได้เป็นปกติ ทั้งเนื่องด้วยจิตสังขารเอง ทั้งที่เนื่องด้วยธาตุขันธ์บ้าง หรือปัจจัยอื่นบ้าง ถ้าไม่นับในส่วนคู่คือ จิตสงบจิตไม่สงบ จิตผ่องใสจิตไม่ผ่องใส ร่างกายสงบร่างกายไม่สงบ

๓.๑ แม้เราจะทรงกุศลสูงสุดเมื่อก่อนหลับได้ เมื่อในขณะที่จิตฝันฟุ้งอยู่นั้นเกิดเสียชีวิตไปในระหว่างหลับ เราจะมีคติใดเป็นที่ไปได้บ้าง

๓.๒ แม้เราจะทรงกุศลสูงสุดเมื่อตื่นนอนได้ เมื่อเกิดเสียชีวิตในระหว่างวันเราทรงได้เพียงแค่ประคองสติไว้โดยจิตมิได้น้อมไปในกุศลหรืออกุศลธรรม เราจะมีคติใดเป็นที่ไปได้บ้าง

๔. ข้อที่ว่า “บุคคลใดสามารถทำจิตให้ว่างจากกิเลสวันหนึ่งชั่วขณะจิตเดียว เรากล่าวว่า บุคคลนั้นมีจิตไม่ว่างจากฌาน” ขึ้นชื่อว่าอารมณ์ ย่อมเป็นธรรมดาที่จะมีการเปลี่ยนแปลงไปในระหว่างวัน ข้อนี้อธิบายเพื่อแก้ข้อสงสัยได้อย่างไร

๕. ข้อที่ว่า “เทวดา พรหม ยังเป็นผู้มีนิวรณ์ครอบงำได้” ท่านอาจารย์เห็นเป็นเช่นไร

๖. ข้อที่ว่า เทวดา พรหม เมื่อไม่นับรวมผู้ที่ตั้งใจจุติเพื่อไปบำเพ็ญบารมีต่อ ย่อมมีได้ทั่วไปที่ท่านจะมีอายุขัยไม่เต็มภูมิในชั้นนั้น ในทางกลับกัน ผู้เสวยทุกข์ในนรกภูมิหนึ่ง ย่อมมีได้ทั่วไปที่ผู้เสวยทุกข์จะมีอายุขัยไม่เต็มภูมิในนรกนั้น ข้อเหล่านี้มีได้เป็นไปได้หรือไม่

๗. เมื่อเราจุติบังเกิดในพรหมโลก ย่อมไม่อยู่ในฐานะที่จะเป็นผู้มีอารมณ์ต่ำไปกว่าปฐมฌานจวบจนกว่าจะจุติไปสู่ภพอื่น พระคุณเจ้าเห็นอย่างไร

๘. เมื่อโยมทรงอยู่ฌานสาม โดยสนิทแน่วแน่แล้ว สังเกตว่า เมื่อคิด จิตยังคิดได้ แม้ไม่มีผลสำเร็จของการคิดนั้นเกิดขึ้น แต่ก็รู้ชัดสภาพธรรมตลอดถ้วนทั่วภายในแลคล้ายสัมปชัญญะ โดยอารมณ์ปักยังคงทรงตัวอยู่ หรือเพียงนึก ภาพน้ำสามารถปรากฏทันทีเป็นประกายและกำหนดทรงไว้ได้ ถ้ายกไว้ในส่วนวสี เมื่อการคิดและนึกดูน่าจะสงเคราะห์ลง วิตก วิจาร อันไม่ใช่วิสัยของฌานสาม ข้อนี้อธิบายในเชิงปริยัติได้อย่างไร

๙. ถ้าโยมจะประมาณขนาดสิ่งมีชีวิตที่เล็กที่สุดที่จะมีจิตสิงอยู่ได้ พระพุทธเจ้ามีตรัสไว้มีหรือไม่

๑๐. เราย่อมทราบกันอยู่ว่าพระพุทธเจ้าในอดีตนั้นมีมาแล้วมากมาย หากเทียบเคียงทางวิทยาศาสตร์ปัจจุบันที่ประมาณอายุโลกนี้ไว้ที่ราว ๔,๖๐๐ ล้านปี ย่อมน้อยกว่าการดำรงอยู่เต็มอายุขัยในสวรรค์ชั้นที่หกเพียงครั้งเดียว ข้อสันนิษฐานที่ว่า ”พระพุทธเจ้าย่อมจะทรงอุบัติในเขตชมพูทวีป แต่ไม่ใช่พระพุทธเจ้าที่มีมาในอดีตหรืออนาคตทั้งหมดจักทรงอุบัติบนโลกใบนี้” ท่านอาจารย์มีความเห็นเป็นเช่นไร

๑๑. โยมเล็งเห็นว่าแม้ของอันเกิดแต่อธิษฐานทั้งหลาย ของอันเป็นสิ่งธาตุวิเศษทั้งหลาย ของอันเป็นทิพย์ทั้งหลายก็ย่อมมีอันตรธานไปได้ ไม่เว้นแม้แต่พระจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เมื่อกาลเวลาหนึ่งนั้นมาถึง เมื่อเหตุผลและปัจจัยเพื่อการกำหนดอยู่ตั้งอยู่ดำรงอยู่ของสมมตินั้นได้แปรเปลี่ยนไปอันตรงกันข้ามกับจิตเมื่อยังมีอวิชชาแล้วไซร้ ย่อมเป็นสิ่งเที่ยงแท้ต่อภพน้อยภพใหญ่ในสังสารวัฏอย่างไม่มีโอกาสที่จะสิ้นสุดยุติกันลงได้โดยไม่ต้องสงสัย ความคิดนี้เป็นทิฏฐุปาทานหรือไม่

ขอบคุณครับ

[ตัวเล็ก]

ถาม : ทศชาตินั้น เข้าใจว่าพระพุทธเจ้าท่านเล่าไว้ทีละเรื่อง ไม่ได้ลำดับก่อนหรือหลัง ข้อนี้ถูกหรือไม่ครับ ?
ตอบ : ถูกครับ...!

ถาม : ทศชาตินั้น แม้มีหลายกองบารมีที่ทรงบำเพ็ญในพระชาตินั้น กองที่โดดเด่นที่สุดในแต่ละชาตินั้น โยมเข้าใจว่ามิใช่ปรมัตถบารมีเสียทั้งหมด ใช่หรือไม่ครับ ?
ตอบ : ใช่ครับ...!

[ตัวเล็ก]

ถาม : แม้เราจะทรงกุศลสูงสุดเมื่อก่อนหลับได้ เมื่อในขณะที่จิตฝันฟุ้งอยู่นั้นเกิดเสียชีวิตไปในระหว่างหลับ เราจะมีคติใดเป็นที่ไปได้บ้างครับ ?
ตอบ : อยากจะให้ "ส้นตีน" ก่อนครับ...! ถ้าทรงสมาธิได้จะไปฝันฟุ้งอะไรเล่า ?

[ตัวเล็ก]

ถาม : โยมเล็งเห็นว่าแม้ของอันเกิดแต่อธิษฐานทั้งหลาย ของอันเป็นสิ่งธาตุวิเศษทั้งหลาย ของอันเป็นทิพย์ทั้งหลาย ก็ย่อมมีอันตรธานไปได้ ไม่เว้นแม้แต่พระจุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เมื่อกาลเวลาหนึ่งนั้นมาถึง เมื่อเหตุผลและปัจจัยเพื่อการกำหนดอยู่ ตั้งอยู่ ดำรงอยู่ของสมมตินั้น ได้แปรเปลี่ยนไปอันตรงกันข้ามกับจิตเมื่อยังมีอวิชชาแล้วไซร้ ย่อมเป็นสิ่งเที่ยงแท้ต่อภพน้อยภพใหญ่ในสังสารวัฏ อย่างไม่มีโอกาสที่จะสิ้นสุดยุติกันลงได้โดยไม่ต้องสงสัย ความคิดนี้เป็นทิฏฐุปาทานหรือไม่ ?
ตอบ : ตราบใดที่ยังเข้าไม่ถึงความเป็นพระอริยเจ้า ทุกคนย่อมมีทิฏฐุปาทานทั้งนั้น ต่อให้ไปจำคำพูดวิลิศมาหราของพระอริยเจ้ามาก็ไม่ใช่ของเอ็ง...!