[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันอังคารที่ ๓ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๖๔ ในช่วงเช้าได้ตอบปัญหาที่ญาติโยมฝากเอาไว้ในเว็บ แล้วท่านสุธรรมโหลดมาให้ จากการตอบปัญหานั้นเห็นหลายสิ่งหลายอย่างที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับการปฏิบัติธรรม แล้วญาติโยมทั้งหลายจัดการไม่ถูก ต่อให้เป็นพระภิกษุสามเณรของเรา บางทีก็เกิดอาการ "ผงเข้าตาตัวเอง" เขี่ยไม่ได้เหมือนกัน

ในเรื่องของการปฏิบัติธรรมนั้น จะเกิดอะไรขึ้นก็ตาม เราต้องไม่ไปใส่ใจ ยกเว้นคำภาวนาและลมหายใจเข้าออก แต่คราวนี้คำภาวนาและลมหายใจเข้าออกนั้น เราต้องไม่บังคับลมหายใจของตนเอง ต้องปล่อยให้เป็นไปตามสภาพปกติที่ร่างกายต้องการ จะหายใจแรง หายใจเบา หายใจยาว หายใจสั้นก็ได้ ร่างกายต้องการแบบไหน เราแค่กำหนดใจตามรู้ไปเท่านั้น

เมื่อถึงเวลา ถ้าหากว่าลมหายใจเบาลง เราก็กำหนดรู้ว่าลมหายใจเบาลง ลมหายใจหายไปหรือว่าคำภาวนาหายไป เราก็กำหนดรู้ว่าลมหายใจหายไป คำภาวนาหายไป ไม่ต้องพยายามทำให้เป็นเช่นนั้น และอย่าไปดิ้นรนออกจากสภาพอย่างนั้น มีหน้าที่ตามดูตามรู้ไปเฉย ๆ

ถ้าสามารถวางกำลังใจได้ถูกต้อง สภาพจิตจะดิ่งลึกเข้าไปสู่สมาธิขั้นสูงได้อย่างรวดเร็ว เพราะว่านักปฏิบัติธรรมทั้งหมดนั้น ส่วนใหญ่ที่วางกำลังใจไม่ถูก เนื่องจากขาดอุเบกขา กำลังใจในสมาธิทุกระดับต้องมีอุเบกขา ถึงจะประสบความสำเร็จ

คำว่า อุเบกขา ไม่ใช่วางเฉย ไม่ทำอะไรเลย แต่เป็นการปล่อยวางความอยากลงทั้งหมด ทำใจว่าเรามีหน้าที่ภาวนา ส่วนผลจะเป็นอย่างไรก็ช่าง ถ้าวางกำลังใจผิด ก็จะเข้าถึงได้ยาก แต่ถ้าวางกำลังใจถูก ก็จะเข้าถึงได้ง่ายมาก

เพราะว่าอารมณ์ของสมาธิ ตั้งแต่ปฐมฌานขึ้นไป ต้องมีอุเบกขาประกอบอยู่ด้วย แต่พวกเราอาจจะแยกไม่ออก ก็คืออารมณ์ตั้งมั่นตัวสุดท้าย ที่ภาษาบาลีเรียกว่า เอกัคตารมณ์ ต้องประกอบไปด้วยอุเบกขา ถ้าไม่มีอุเบกขา ก็ไม่สามารถที่จะทรงอารมณ์นั้นได้

ตราบใดที่เราปฏิบัติธรรมด้วยความอยาก โอกาสที่จะได้ก็มีน้อยมาก เหมือนอย่างตัวกระผม/อาตมภาพเอง แค่ปฐมฌานอย่างเดียว ศึกษาตำราจนทะลุปรุโปร่งแล้ว ก็ตั้งหน้าตั้งตาปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึง ๓ ปีเต็ม ๆ ไม่ได้อะไรเลย..! เนื่องจากทำด้วยความอยากได้ วันแล้ววันเล่า ภาวนาไปก็ตามดูแต่ละขั้นตอน ตำราเขียนไว้อย่างนี้ นี่คือวิตก นี่คือวิจาร นี่คือปีติ นี่คือสุข แล้วก็หายเงียบ..!