[เถรี]

ขอโอกาสท่านพระครูวิโรจน์กาญจนเขต, ดร. และพระเถรานุเถระที่เป็นนิสิตทุกรูป ตลอดจนกระทั่งเจริญพรญาติโยมที่เข้ามาร่วมฟังอยู่ด้วย

วิชาที่ท่านทั้งหลายเรียนอยู่นี้ จะว่าไปแล้วเป็นวิชาที่มีประโยชน์ที่สุดในความเป็นพระภิกษุสามเณรของเรา ก็คือวิชาวิสุทธิมรรคศึกษา ซึ่งตรงส่วนนี้ตัวกระผม/อาตมภาพเอง ต้องบอกว่าอยู่กับตำราวิสุทธิมรรคมาตั้งแต่อายุ ๑๖ ปี จนปีนี้ย่างเข้า ๖๓ ปีแล้ว เห็นประโยชน์อย่างมหาศาลของวิสุทธิมรรค เพียงแต่ว่าท่านทั้งหลายที่มีโอกาสเข้ามาศึกษาแล้ว จะได้เห็นประโยชน์ตรงส่วนนั้นด้วยหรือไม่ ? นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่งนะครับ

วิสุทธิมรรค แปลตรง ๆ ว่า หนทางที่นำไปสู่ความบริสุทธิ์ พูดง่าย ๆ ก็คือ สามารถที่จะชำระใจของตนให้หมดกิเลส เข้าสู่พระนิพพานไปได้เลย เป็นตำราที่เรียกว่า ปกรณ์วิเสส ก็คือถ้าหากว่าในพระพุทธศาสนาของเรา ตำราต่าง ๆ นั้นเริ่มจากพระไตรปิฎก หลังจากนั้นที่ให้การอธิบายขยายความพระไตรปิฎกเรียกว่า อรรถกถา พอนาน ๆ ไปอรรถกถาก็เริ่มเลือนราง คนเข้าใจน้อยลง เพราะว่าไม่ได้อยู่ร่วมสมัยกัน

อย่างเช่น ถ้าหากว่าฝ่ายอรรถกถากล่าวถึงบุคคลใดบุคคลหนึ่งในยุคสมัยพุทธกาล แล้วคนทั่วไปเริ่มไม่เข้าใจแล้วว่าเป็นใคร สถานที่แห่งนั้นเป็นอย่างไร บุคคลนั้นเป็นอย่างไร ก็จะมีการอธิบายอรรถกถาขึ้นมา เรียกว่า ฎีกา

พอนาน ๆ ไป ผ่านไปเป็น ๑๐๐ ปี ฎีกาก็เริ่มเลือนรางเหมือนกัน ก็ต้องมีการอธิบายฎีกาขึ้นมาอีก อย่างในส่วนที่พบมากที่สุดในฎีกาก็คือ คำว่า "คณาจารย์ฝ่ายโน้นกล่าวว่า"

คราวนี้คำว่า "คณาจารย์ฝ่ายโน้นกล่าวว่า" ในสมัยการแต่งฎีกานั้น รุ่งเรืองในยุคสมัยของศรีลังกา ก็คือถ้าไม่เป็นฝ่ายมหาวิหาร ก็เป็นฝ่ายอภัยคีรีวิหาร ซึ่งถ้าหากว่ากล่าวถึงลักษณะอย่างนั้น แค่ไม่ให้กระทบกระเทือนกัน พูดง่าย ๆ ก็คือ "พูดให้ชัดแต่เตะไม่ถึง" จะได้ฟ้องร้องกันไม่ได้ ก็ใช้คำว่า "คณาจารย์ฝ่ายโน้นกล่าวว่า" คนก็จะไม่เข้าใจ บรรดาอนุฎีกาจารย์ คือผู้อธิบายฎีกา ก็จะมาอธิบายเพิ่มเติมว่า "คำว่าคณาจารย์ฝ่ายโน้น" ในที่นี้ ในตรงนี้ หมายถึงใคร

คราวนี้พอไปถึงอนุฎีกาจารย์ พอนาน ๆ ไป เนื้อหาเริ่มเลือนราง คนทั่วไปที่ทันยุคทันสมัยก็จะมาอธิบายต่อ เขาเรียกว่า เกจิอาจารย์ คำว่าเกจิอาจารย์ในสมัยนี้ เกจิ แปลว่า ต่าง ๆ กันไป ก็คืออาจารย์ท่านใดก็ได้ที่มีความรู้มาอธิบาย เขาก็เรียกว่าเกจิอาจารย์ แต่คนในยุคสมัยนี้ คำว่าเกจิอาจารย์ไปแปลความว่าเป็นพระขลัง มีความรู้เกี่ยวกับไสยเวทย์วิทยาคมอะไรต่าง ๆ ไปโน่นเลย