[เถรี]

วันนี้ตรงกับวันจันทร์ที่ ๓๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๕ ผ่านไปอีก ๑ เดือนแล้ว ถ้าเป็น ปัพพชิตอภิณหปัจจเวกขณะ ก็จะถามตนเองว่า วันคืนล่วงไป ๆ เราทั้งหลายทำอะไรกันอยู่ ? เป็นการเตือนสติให้ตัวเรารู้ตัวว่าวันเวลาผ่านไปเร็วมาก ถ้าชีวิตนี้สิ้นลงไปก่อนที่จะเข้าถึงความดีในส่วนที่ต้องการ ก็นับว่าเสียชาติเกิด..!

สำหรับวันนี้ท่านที่ออกบิณฑบาตในสายตลาดก็จะเห็น เนื่องจากว่าเป็นวันไหว้ หรือวันสิ้นปีของคนจีน พวกเราก็จะเห็นว่าญาติโยมจำนวนมากด้วยกันมีการ "ไหว้รถ" ก็คือจัดเอาอาหารหวานคาว "ไหว้รถ" ซึ่งถ้าหากว่าจะบอกให้ถูกก็คือ "ไหว้แม่ย่านางรถ"

สิ่งที่ทำนั้นจะว่าไปแล้วเป็นความกตัญญูอย่างหนึ่ง เพราะว่าความกตัญญูนั้น มีทั้งกตัญญูต่อบุคคลผู้มีคุณ อย่างบุรพการีคือผู้ทำคุณก่อน เช่น พระพุทธเจ้าที่มีคุณต่อพุทธบริษัท ๔ พระมหากษัตริย์มีคุณต่อพสกนิกร ช่วยปกปักรักษาแผ่นดินเอาไว้ ให้พวกเราได้มีที่อยู่ที่อาศัยสืบต่อกันมาชั่วลูกชั่วหลาน ครูบาอาจารย์มีคุณที่สั่งสอนพวกเรามาโดยไม่เห็นแก่ความเหนื่อยยาก

แม้กระทั่งสัตว์ที่ช่วยเหลือในกิจการงานต่าง ๆ อย่างสมัยผมเด็ก ๆ มีคนจำนวนมากด้วยกันที่ไม่กินเนื้อวัวเนื้อควาย เพราะว่าวัวควายช่วยไถนา พอถึงวันโกนวันพระก็พัก ไม่ใช้งานวัวควาย นั่นก็คือลักษณะของการกตัญญูรู้คุณ แล้วก็มีกตเวทีคือตอบแทน

คราวนี้อีกส่วนหนึ่งก็คือความกตัญญูต่อสถานที่หรือว่าสิ่งของ เคยอยู่เคยอาศัยที่ไหนก็รู้คุณของที่นั้น หรือว่าเคยใช้วัตถุสิ่งของใด ๆ ก็กตัญญูรู้คุณต่อสิ่งของนั้น อันดับแรกเลยก็คือ ต้องรู้จักรักษา ซ่อมแซม ทำความสะอาด เพื่อให้สิ่งนั้นอยู่ให้เราใช้ได้นานที่สุดเท่าที่จะนานได้

ถ้าอยากจะได้ตัวอย่างชัด ๆ ก็ขอยกองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าของเรา ที่พระองค์ท่านมีสัตตมหาสถาน ตั้งแต่ต้นโพธิ์ที่ตรัสรู้ เส้นทางที่เดินจงกรม เป็นต้น เราจะเห็นว่าพระพุทธรูปปางถวายเนตร ที่เราเชื่อกันว่าเป็นพระประจำวันอาทิตย์ นั่นก็คือรูปพระพุทธเจ้าที่ทำตามพุทธลักษณะซึ่งเมื่อพระองค์ตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว ได้ยืนเพ่งโพธิบัลลังก์ เสวยวิมุตติสุขอยู่ ๗ วัน ด้วยความกตัญญูรู้คุณต่อสถานที่นั้น ๆ