[เถรี]

ตรงจุดนี้มีอยู่ส่วนหนึ่งที่เป็นการกำเนิดดวงจิตขึ้นมาได้ เรื่องทั้งหลายบอกกล่าวไป ท่านทั้งหลายก็คงจะฟังแล้วเครียด เนื่องเพราะว่าการที่จะกำเนิดมนุษย์ขึ้นมาได้นั้น จะต้องประกอบไปด้วยมหาภูตรูปทั้ง ๔ คือ ธาตุดิน ธาตุน้ำ ธาตุลม ธาตุไฟ อากาศธาตุ วิญญาณธาตุ หกอย่างนี้มาประชุมสุมรวมกันแล้ว ก็ยังไม่สามารถนับเป็นมนุษย์ได้ เพราะว่ามีสภาพเหมือนกับพืชผัก แต่ว่าเป็นพืชผักในระดับที่สามารถเคลื่อนไหวได้ จับอาหารกินได้ ในลักษณะของพืชกินสัตว์ต่าง ๆ จึงต้องประกอบไปด้วยดวงจิตที่เข้ามาอาศัยอยู่ เหมือนกับคนขับรถที่เข้ามาบังคับรถคันนั้น ให้ไปตามหนทางต่าง ๆ ที่ตนเองต้องการ

การที่จะมามีดวงจิตปรากฏขึ้น เพื่ออาศัยกายนี้ในระยะแรกนั้น ก็ต้องอาศัยการเกิดขึ้นของดวงจิตในจักรวาลต่าง ๆ ซึ่งมีการหมุนวนของแร่ธาตุอื่น ๆ ปะปนวนเวียนกันไป จนกระทั่งท้ายสุด แร่ธาตุทั้งหลายประกอบกันลงตัวเป็นดวงจิตขึ้นมา ดวงจิตนี้เมื่อเปะปะไปเจอที่ซึ่งอาศัยได้ คือกายหยาบนี้ ก็เข้าไปอาศัย จึงก่อเกิดเป็นมนุษย์ขึ้นมาได้

ดังนั้น...การกำเนิดมนุษย์นั้น ส่วนที่ง่ายที่สุดก็คือเกิดจากพ่อแม่มนุษย์ด้วยกัน ส่วนที่ยากรองลงไปก็คือมาจากอาภัสรพรหมตอนต้นกัป ที่ลงมากินง้วนดินจนกระทั่งกายหยาบ ไม่สามารถจะกลับคืนไปยังพรหมโลกได้ ก็จะต้องอยู่ในโลกนี้ ค่อย ๆ วิวัฒนาการไปเป็นแสนเป็นล้านปี จนกระทั่งปรากฏเพศขึ้นมา จึงจะเป็นต้นกำเนิดของมนุษย์ทั้งหลาย

ส่วนการเกิดของมนุษย์ที่ยากที่สุดนั้น ก็คือการที่ต้องรอให้ธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม ผสมรวมกับอากาศธาตุและวิญญาณธาตุ แล้วมีดวงจิตเข้ามาอาศัยอยู่ ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ ต้องอาศัยเวลาเป็นกัปเป็นกัลป์จึงสามารถที่จะเกิดขึ้นได้สักคนหนึ่ง แต่ว่าก็ยังสามารถที่จะเกิดขึ้นได้

ส่วนนี้ถ้าหากว่าเราทั้งหลายกำหนดจิตพิจารณาในวิปัสสนาญาณ สามารถแยกธาตุทั้ง ๔ ออกมา เห็นว่าส่วนที่แข็ง เป็นแท่ง เป็นก้อน เป็นชิ้น เป็นอัน จับได้ต้องได้ ซึ่งประกอบไปด้วย ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เนื้อ กระดูก เยื่อในกระดูก เส้นเอ็น อวัยวะภายในใหญ่น้อย เช่น ปอด ตับ ม้าม หัวใจ ลำไส้น้อย ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร กระเพาะปัสสาวะ เป็นต้น และอวัยวะภายนอกที่เป็นหัว หู หน้า ตา แขน ขา ต่าง ๆ ส่วนทั้งหลายที่แค่นแข็ง จับได้ต้องได้นี้คือธาตุดิน เราลองแยกออกมากองเอาไว้