[เถรี]

มหาภารตยุทธเป็นเรื่องที่แทรกอยู่ในภควัทคีตา เล่าถึงตอนพระกฤษณะอวตารลงไปช่วยรบกับทุรโยธน์ ซึ่งจะว่าไปแล้วก็พี่น้องกันนั่นแหละ ตามธรรมเนียมกษัตริย์โบราณมีเมียมาก ถึงเวลาพี่ ๆ น้อง ๆ ก็แย่งราชสมบัติกัน เขาถึงได้ใช้คำว่า ภารตะ หรือ ภราดา ที่แปลว่าพี่น้อง มหาภารตยุทธคือการรบใหญ่ระหว่างพี่น้อง

มหาภารตยุทธแทรกปรัชญาในการดำเนินชีวิตเอาไว้ แต่ว่าปรัชญาพวกนี้ถ้าหากว่าเราเข้าไม่ถึงจริง เอาไปใช้ผิดจะอันตรายมาก ออกไปในแนวฆ่าเพื่อระงับการฆ่า ฆ่าพี่น้องตัวเองเพื่อสร้างความสุขให้แก่ชาวโลก ถ้าหากว่าคนชั่วอยู่จะสร้างความเดือดร้อนให้แก่ประชาชนจำนวนมาก

แต่เรื่องนี้ยังไม่หนักเท่า กามนิต-วาสิฏฐี ที่วาชศรพสอนตอนกามนิตไปอยู่ในหมู่โจรว่า เรื่องการฆ่าก็ไม่มีอะไร แค่อาวุธมีคมแหวกผ่านอณูของร่างกายไปเท่านั้น เราไม่ได้ทำอะไรเลย เอิ่ม..ฟังดูดีมากเลย..! ที่ตายก็เป็นเรื่องของเขา อาวุธแค่แหวกผ่านไป แล้วเขาดันตายเอง จะไปโทษใครได้..? แนวคิดหรือปรัชญาประเภทนี้ถ้าหากว่าใช้ผิดแย่แน่ แต่ถ้าหากว่าใช้ถูกแล้วมีประโยชน์มาก เพราะเห็นชัดว่าร่างกายนี้ไม่ใช่ของเรายังไม่พอ ร่างกายของคนอื่นก็ไม่ใช่ของคนอื่นเขาอีกด้วย

แต่อย่างพวกวาชศรพหรือว่าบรรดาเทพทั้งหลายอย่างพระกฤษณะที่มาให้สติอรชุนก็เหมือนกัน อยู่ในลักษณะของการที่กำลังใจต่ำก็ตีความต่ำ ประมาณว่าฆ่าคนชั่วแล้วไม่บาปอะไรทำนองนั้น แต่อย่าลืมว่าทุกคน แม้แต่มดปลวก ก็รักชีวิตตัวเอง ในเมื่อเป็นเช่นนั้น จะบอกว่าฆ่าคนชั่วไม่บาป..ย่อมเป็นไปไม่ได้ เพียงแต่จะบาปมาก บาปน้อยเท่านั้นเอง

พระพุทธเจ้าตรัสเอาไว้ชัดเจนที่สุดว่า
ปาโณ สัตว์นั้นมีชีวิตอยู่
ปาณะสัญญิตา เรารู้ว่าเขามีชีวิตอยู่
วะธะกะจิตตัง มีใจคิดจะฆ่า
ปะโยโค พยายามในการฆ่า
มะระณัง สัตว์นั้นตายลง

ครบ ๕ ข้อนี้ผิด ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ แปลเป็นไทยง่าย ๆ ว่า สัตว์นั้นมีชีวิตอยู่ เรารู้ว่าเขามีชีวิตอยู่ เราตั้งใจฆ่า เราลงมือฆ่า เราฆ่าสำเร็จ ถ้าอย่างนี้ก็ถือว่าผิด ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ ถ้าหากว่าขาดส่วนใดส่วนหนึ่งไป อย่างเช่นว่าเดินไปแล้วเหยียบลูกเขียดตายคาเท้าเลย เราไม่รู้ว่าลูกเขียดอยู่ตรงนั้น สัตว์นั้นมีชีวิตอยู่เราก็ไม่รู้ เจตนาฆ่าเราก็ไม่มี ความพยายามฆ่าก็ไม่มี ก็เหลืออยู่แค่ ๒๐ เปอร์เซ็นต์ ก็คือฆ่าแล้วเขาตาย