[ชินเชาวน์]

ถ้าอุปกิเลสเหล่านี้ข้อใดข้อหนึ่งเกิดขึ้น ให้ผู้ปฏิบัติรีบกำหนดทันทีว่า "เห็นหนอ ๆ" หรือถ้านึกอะไรไม่ได้ ให้กำหนดว่า "รู้หนอ ๆ" ก็จะหายไป ถ้าหายไปช้า ๆ พึงทราบเถิดว่า "สติ สมาธิ ปัญญาของเราอ่อนไป" ให้พยายามลุกขึ้นไปเดินจงกรมเพิ่มประมาณสัก ๕-๑๐-๒๐ นาที จึงจะได้ผลดี ญาณยังอยู่ในเขตสมถะ

ถ้ากำหนดเพียงครั้งเดียว หรือสองครั้ง สามครั้งแล้วหายไป แสดงว่า "สติ สมาธิ ปัญญาของเราดีขึ้นบ้าง" ให้นั่งต่อไปได้ ญาณดีขึ้น เข้าเขตอุทยัพพยญาณอย่างอ่อน ๆ แล้วขอให้พยายามต่อไป อย่าประมาทและอย่านอนใจ

ถ้ากำหนดแล้วหายวูบไปเลย ตัวเองก็ผงะไปข้างหลัง ตกใจเล็กน้อยอย่างนี้ดี เข้าเขตญาณที่ ๔ คือ อุทยัพพยญาณอย่างแก่ เป็นภาวนามยปัญญา ตั้งแต่นี้ไปสมถกรรมฐานกับวิปัสสนากรรมฐานแยกกันตรงนี้