[เถรี]

ถาม : ครูบาเหนือชัยท่านใส่รองเท้าแบบมีสายรัด?
ตอบ : ท่านจำเป็น ขี่ม้าถ้าไม่มีสายรัด รองเท้าก็หล่นหาย

ถาม : แล้วไม่ผิดพระธรรมวินัยหรือครับ?
ตอบ : ไม่เป็นไรหรอก เพราะที่ท่านขี่นั่นผิดแล้ว

คราวนี้เรามาดูว่า พระพุทธเจ้าท่านมอบการตัดสินพระธรรมวินัยให้ เรียกว่า มหาปเทส ท่านบอกว่า
สิ่งที่ไม่สมควร....ถ้าพิจารณาแล้วว่าไม่สมควร....สิ่งนั้นย่อมไม่สมควร
สิ่งที่ไม่สมควร....ถ้าพิจารณาแล้วว่าสมควร....สิ่งนั้นย่อมสมควร

อันนี้เราก็มาดู การขี่ม้ามันไม่สมควร เขามีการห้ามไว้สมัยก่อน ถือว่าทรมานสัตว์ แต่ว่าของครูบาเหนือชัยท่านลำบาก เดินป่าเดินเขาอาศัยฝีเท้าอย่างเดียวไม่ทันกิน ก็ต้องอาศัยการขี่ม้า ในเมื่ออาศัยการขี่ม้าแล้ว เครื่องมือเครื่องใช้ทุกอย่าง มันก็ต้องปรับตาม ถ้าไม่ปรับตามก็ไปไม่ได้ เพราะฉะนั้นสิ่งที่ไม่สมควร....ถ้าพิจารณาแล้วว่าสมควร....ก็สมควร

คราวนี้ข้อที่สามท่านบอกว่า
สิ่งที่สมควร....พิจารณาแล้วว่าสมควร....สิ่งนั้นย่อมสมควร ตรงนี้ชัด
สิ่งที่สมควร.....แต่พิจารณาแล้วว่าไม่สมควร.....สิ่งนั้นย่อมไม่สมควร
อย่างเช่นเราไปอ้างว่าพระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ห้ามสูบฝิ่น เฮโรอีน กัญชาไว้ แล้วเราจะบอกว่าสิ่งนี้สมควรไม่ได้หรอก เพราะพิจารณาแล้วไม่สมควร

เพราะฉะนั้นวิธีการตัดสินเหล่านี้ พระพุทธเจ้าท่านให้เราไว้ใช้ในการตัดสินพระธรรมวินัย ว่าจะทำอย่างไรกับพระธรรมวินัยที่บัญญัติตายตัวในสมัยนั้นแต่ว่าไม่เหมาะกับยุคสมัยปัจจุบัน เพียงแต่ว่า บุคคลที่จะตัดสินพระวินัยตามมหาปเทส ๔ ต้องมีความรู้ในพระธรรมวินัยและต้องมีความยุติธรรมด้วย ไม่อย่างนั้นมันจะตัดสินเข้าข้างตัวเอง