[เถรี]

"อย่างอาตมา สมัยเด็ก ๆ ข้าวยากหมากแพง มีอะไรกินให้อิ่มท้องก็พอแล้ว แล้วตอนเป็นทหารเขาก็ฝึก ถ้ามีปัญหาก็อดกิน อาหารอยู่ตรงหน้าก็กินไม่ได้ ในเมื่อผ่านเหตุการณ์แบบนี้มา ก็ไม่มีอะไรลำบากอีก

บางทีเรื่องของความยากลำบากในชีวิต ก็มีส่วนช่วยหล่อหลอมเราให้แข็งแกร่งขึ้น ถ้าใครผ่านความยากลำบากมามากกว่า ชีวิตของเขาก็จะสบายกว่าคนอื่น เพราะไม่มีอะไรลำบากกว่าที่ตัวเองผ่านมาอีกแล้ว

ถ้าหากว่าญาติโยมไปทางภาคเหนือ เห็นคนแม้ว คนกะเหรี่ยง สมัยนี้เขาไม่ยอมให้เรียกแม้ว ให้เรียกม้ง เห็นคนม้งคนกะเหรี่ยงเดินขึ้นเขา อย่างกับจะเหาะจะบิน ส่วนพวกเรานี่ตะกายตามลิ้นห้อยเลย ก็เพราะว่าพวกเขาทำกันจนชิน ไม่รู้สึกว่าลำบาก แบบเดียวกับพวกนักไต่เขาระดับโลก พอถึงเวลาจะไปปีนเขาเอเวอร์เรสต์ สิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือลูกหาบชาวเชอร์ปา ชาวเชอร์ปาเป็นคนพื้นเมือง ทนกับความยากลำบากของพื้นที่สูง อากาศน้อย เขาเคยชิน เมื่อถึงเวลาต้องแบกของหนัก ๆ ขึ้นเขาก็ไม่รู้สึกว่าลำบาก

อาตมาไปทิเบต พอลงจากเครื่องบิน ถ้าเห็นคนเดินฉับ ๆ ๆ เลย ต้องเป็นคนทิเบตแน่นอน ส่วนพวกเราต้องค่อย ๆ ย่อง อากาศบางมาก ไม่มีอากาศหายใจ เดินไป ๒ - ๓ ก้าวนี่ หอบแล้ว ต้องค่อย ๆ ไป บางทีชีวิตที่ลำบากก็ช่วยให้คนเราทำอะไรได้ง่ายกว่าคนอื่นเขา"