[เถรี]

ทั้ง ๘ อย่างนี้เป็นสิ่งประจำโลก เป็นสมบัติประจำโลก ใครเกิดมาก็ต้องพบทั้งนั้น คราวนี้โลกธรรมทั้ง ๘ อย่างนี้ เป็นตัวร้อยรัดเราให้ติดอยู่กับโลก ที่หนาแน่นแข็งแรง ยากแก่การที่จะตัดละ เพราะว่าในด้านดี ก็คือ ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข เกิดขึ้น เราก็หวั่นเกรงว่าจะเสื่อมสลายไป พอเสื่อมลาภ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์เกิดขึ้น เราก็หวั่นไหว พูดง่าย ๆ ก็คือทั้งหวั่นทั้งไหว

ในเมื่อเป็นเช่นนั้น เราจึงจำเป็นจะต้องสร้างกำลังใจของเราให้มั่นคง เพื่อที่จะได้ก้าวพ้นจากโลกธรรมทั้งหลายที่ร้อยรัดเราให้ติดอยู่ ซึ่งทำให้ไม่สามารถหลุดพ้นไปได้ ส่วนที่จะสร้างกำลังใจของเราได้ดีที่สุด คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ก็คือหลักไตรสิกขา ซึ่งถ้ากระจายออกอีกเล็กน้อย ก็จะกลายเป็นมรรคมีองค์ ๘ เมื่อสรุปลงมาค่อยเหลือเป็น ศีล สมาธิ ปัญญา

ศีลนั้นเป็นเครื่องป้องกันเราไม่ให้ตกไปสู่อบายภูมิ ก็คือขีดเส้นให้ กาย วาจา ของเราอยู่ในกรอบ ไม่ไหลลงไปในทางที่ต่ำ คือเว้นจากการฆ่าสัตว์และทรมานสัตว์ เว้นจากการลักขโมยหรือหยิบฉวยสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ เว้นจากการแย่งชิงคนรักหรือของรักของผู้อื่น เว้นจากการโกหกมดเท็จ เว้นจากการดื่มสุราหรือเสพยาเสพติด ถ้าเราตั้งสติระมัดระวังรักษาสิกขาบทเหล่านี้ให้บริสุทธิ์บริบูรณ์ ไม่ล่วงละเมิดเป็นปกติ สภาพจิตของเราจะเริ่มทรงตัวเป็นสมาธิเอง

ดังนั้น...ศีลจึงเป็นเครื่องเกื้อหนุนสมาธิได้ดีที่สุด โดยเฉพาะศีล ๘ ทำให้เราละเว้นสิ่งไม่จำเป็นต่าง ๆ ลงไปได้มากต่อมากด้วยกัน เป็นการขัดเกลากำลังใจของเราให้กองกิเลสต่าง ๆ เบาบางลงไปโดยอัตโนมัติ เมื่อสภาพจิตเริ่มเป็นสมาธิ ความหวั่นไหวต่าง ๆ ที่เกิดจากการกระทบของโลกธรรมก็จะน้อยลง ถ้าสามารถทรงสมาธิสูงสุดก็คือฌาน ๔ ได้ ความหวั่นไหวจากโลกธรรมจะไม่ปรากฏ จนกว่าท่านจะหลุดจากสมาธิออกมาใหม่