[เถรี]

ถาม : อย่างสมาบัติเป็นครุกรรมฝ่ายกุศล แล้วญาณละครับ ?
ตอบ : ญาณเป็นผลของฌาน ต้องสร้างฌานให้เกิดได้จึงจะมีญาณ เพราะว่าฌานคือกำลังของสมาธิสมาบัติ ญาณคือเครื่องรู้ที่รู้โดยอาศัยกำลังฌานนั้น ๆ คราวนี้ถ้าเราใช้ดีใช้ถูกก็สนับสนุนการปฏิบัติเราให้คล่องตัวขึ้น ถ้าใช้ไม่ดีใช้ไม่ถูกก็โดนหลอกหัวปักหัวปำ แทนที่จะเป็นการสนับสนุนก็กลายเป็นการขัดขวางเราไป

เมื่อเช้าพระครูหน่อย มาปรารภว่า การเกิดเป็นทุกข์ เป็นการบังคับกันชัด ๆ ทำไมไม่ใช้ว่าการเกิดคือทุกข์ ? ลักษณะนี้แหละคือญาณหรือเครื่องรู้เกิด แต่อาตมาขอยืนยันว่าญาณเครื่องรู้เวลาเกิดนั้น คิดอะไรจะสมเหตุสมผลไปหมด คิดอะไรจะใช่ไปหมด แต่ให้สังเกตเอาไว้ว่า หลอกให้เราคิดไปเรื่อย ๆ โดยที่ลืมเรื่องของการตัดกิเลส มัวคิดไปเรื่อย เอ้อ..ต้องคือทุกข์ถึงจะใช่ ถ้าหากว่าเป็นทุกข์เหมือนกับว่าหนักไป นี่บังคับกันชัด ๆ ก็ไปเรื่อย...

จะมีเหตุมีผลในตัวอยู่ แต่จะหลอกให้เราคิดเตลิดเปิดเปิง แล้วก็ลืมเรื่องของการตัดกิเลส ลืมเรื่องของการดิ้นรนเพื่อความพ้นทุกข์ ก็ติดต่อไป เพราะฉะนั้น..ต้องระมัดระวังให้ดี