[ชินเชาวน์]

อายุ ๑๙ ปี สอบได้นักธรรมตรี จึงไปเรียนต่อนักธรรมโทที่วัด "มหาวัน" ได้นักธรรมโทเมื่ออายุ ๒๐ ปีบริบูรณ์ ปีเดียวกันนั้น สามเณรน้อยเข้าอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ได้ฉายาทางธรรมว่า "ธมฺมชโย" ณ พัทธสีมา วัดหนองหล่ม ตำบลป่าสัก อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน ตรงกับวันเสาร์ที่ ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๔๗๕ เจ้าอาวาสคำมูล ธมฺมวํโส วัดแม่สารป่าตอง เป็นพระอุปัชฌาย์ เมื่ออุปสมบทแล้วมาจำพรรษาอยู่ ณ วัดสันป่าสัก ได้รับแต่งตั้งเป็น "ผู้ช่วยเจ้าอาวาส"

ต่อมาเป็นครูสอนนักธรรมที่สำนักวัด "สันป่าสัก" และวัด "น้ำพุ" ตำบลเดียวกัน ยังสอนหนังสือที่โรงเรียนประชาบาลนานถึง ๖ ปี ในระหว่างที่สอนอยู่นี้ เวลาว่างได้เดินทางไปเรากราบนมัสการ "ครูบาศรีวิชัย" ซึ่งมีชื่อเสียงรู้จักกันไปทั่วทั้งแผ่นดินไทยในสมัยนั้น ได้ฝากตัวเป็นลูกศิษย์ของครูบาศรีวิชัยในคราวเดียวกัน

พ.ศ. ๒๔๘๑ รับนิมนต์ไปเป็นเจ้าอาวาสวัด "อินทะขิลใหม่" ตำบลอินทะขิล อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ได้บูรณะซ่อมแซมเสนาสนะที่วัดนั้นนาน ๙ ปี อบรมพระภิกษุสามเณรเป็นจำนวนมาก เป็นที่เลื่องลือไปทั่วภาคเหนือว่าเป็นพระนักสร้าง นักพัฒนาวัดวาอาราม สมกับเป็นศิษย์สำคัญรูปหนึ่งของครูบาศรีวิชัย

ระหว่างเป็นเจ้าอาวาสวัดอินทะขิลใหม่ ครูบาธรรมชัยนอกจากไปกราบนมัสการครูบาศรีวิชัยอยู่เนือง ๆ ยังออกเที่ยวเสาะแสวงหาครูบาอาจารย์ผู้เรืองพุทธาคม และเก่งกาจสามารถในการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน ขณะเดียวกันก็ศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับตำรายาแพทย์โบราณไปด้วย

ระยะนี้ครูบาธรรมชัยจึงเป็นผู้เรืองพุทธาคมเข้มขลังองค์หนึ่งมีฌานสมาบัติกล้าแกร่ง และช่ำชองในศาสตร์แพทย์โบราณ ออกสงเคราะห์ศรัทธาญาติโยมด้วยวิชาดีหลายประการที่มีอยู่ในตัวตน เป็นที่เคารพเลื่อมใสมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วในสมัยนั้น

หลังจากเป็นพระนักสร้าง พระนักพัฒนานาน ๙ ปีเต็ม