[ตัวเล็ก]

ถาม : อยากทราบวิธีพิจารณาให้เห็นความทุกข์ในกามครับ เพราะเท่าที่ผ่านมา ในเรื่องของกามส่วนใหญ่จะเห็นแต่ทุกข์หลังจากเสร็จกิจกามไปแล้ว เพราะรู้สึกว่าเมื่อความสุขจากกามหายไป อารมณ์ใจมักจะมีความรู้สึกเศร้าหมองขึ้นมาแทนที่ทุกครั้ง อันนี้พอจะทราบได้บ้างว่ามันคือทุกข์ แต่ทุกข์ที่เกิดจากสุขในกามทั้งสองช่วงเวลา คือ

๑) วินาทีความสุขที่ร่างกายได้รับในขณะที่ร่างกายของทั้งสองฝ่ายเกิดการเสียดสีกัน ๒) วินาทีที่ความสุขจากกามนั้นพุ่งถึงจุดสูงสุด ซึ่งเป็นจุดที่คนเราส่วนใหญ่ไปติดในรสของกามก็เพราะจุด ๆ นี้ ซึ่งกินเวลาแค่ชั่วพริบตาเท่านั้น

อยากทราบว่าเราจะต้องพิจารณาอย่างไรถึงจะเห็นความทุกข์จากความสุขที่ได้รับจากกามใน ๒ เรื่องที่ว่ามานี้ครับ ?

ตอบ : เขาเรียกว่าพยายามจะยิงแต่เล็งผิดเป้า ในเรื่องของกามต้องพิจารณาเห็นโทษตั้งแต่ก่อนจะมีอะไรกัน ไม่ใช่กำลังขย่มกันแล้วจะไปพิจารณาให้เห็น มีมนุษย์ที่ไหนทำได้ ? เรื่องพวกนี้เราต้องพิจารณาให้เห็นทุกข์เห็นโทษจริง ๆ จัง ๆ ตั้งแต่ก่อนที่จะเริ่ม จึงจะเกิดอาการเบื่อหน่ายคลายกำหนัด ไม่ใช่ไปจุดไฟติดแล้วค่อยมาพิจารณา กามราคะมาปัญญาไม่เกิด

ให้เราดูในธัมมจักกัปปวัตนสูตร พระพุทธเจ้าตรัสถึงอัตกิลมถานุโยคว่า ทุกโข อนริโย อนัตถสัญหิโต ประกอบด้วยทุกข์ ไม่ใช่หนทางแห่งความเจริญ ไม่ประกอบด้วยประโยชน์ แต่พอไปกล่าวถึงกามสุขัลลิกานุโยค พระองค์ท่านบอก หีโน คัมโม โปถุชชะนิโก ไม่ได้บอกว่าทุกโข ก็คือ เป็นของหยาบ เป็นของต่ำ เป็นของบุคคลผู้ครองเรือน เป็นของปุถุชนผู้หนาไปด้วยกิเลส เหตุที่ไม่ได้กล่าวว่าเป็นทุกข์ ก็เพราะคนไปเข้าใจว่าเป็นสุข

ดังนั้น...ถ้าจะพิจารณาให้เห็นทุกข์ ต้องเห็นตั้งแต่แรก หรือไม่หลังจากนั้นพอจิตใจเศร้าหมองลงมา รู้ว่าเป็นความทุกข์ รู้ว่าเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม ไม่สมควร ก็เร่งพิจารณาตามไปเลย เหมือนกับประเภทพายเรือตามน้ำก็จะง่ายขึ้น