[เถรี]

สภาพสังขารที่เสื่อมไปตามกาลตามเวลา ถ้าไม่สามารถที่จะทรงอยู่แบบพอสมควร แบบพอทนได้ ก็ไม่มีใครอยากจะอยู่กันทั้งนั้น โดยเฉพาะความสูงวัยนำมาซึ่งความเสื่อมในทุกด้าน เพราะคำว่า วัย นั้น มาจากภาษาบาลีว่า วย (วะ-ยะ) แปลว่า ความเสื่อม

ดังที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสในปัจฉิมโอวาทว่า วะยะ ธัมมา สังขารา สังขารนี้มีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา อัปปะมาเทนะ สัมปาเทถะ ขอท่านทั้งหลายจงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อมเถิด แต่เราทั้งหลายก็ยังประมาทอยู่เป็นปกติ ดังที่อาตมภาพเคยกล่าวว่า ปฏิบัติธรรมเหมือนกับแก้บน ก็คือสักแต่ว่าทำพอเป็นอุปนิสัย ไม่ใช่ทำในลักษณะของบุคคลที่หวังพ้นจากกองทุกข์

และขณะเดียวกันก็ประมาทว่าครูบาอาจารย์ยังดี ยังแข็งแรง ยังอายุไม่มาก โดยที่ลืมไปว่าหลวงปู่หลวงพ่อนั้น ล่วงลับดับขันธ์ไปกี่รูป กี่ท่านแล้ว ? ตัวอาตมาเองก็อายุ ๖๐ กว่าแล้ว ยังจะอยู่ให้ญาติโยมได้เห็น ได้มีโอกาสว่ากล่าวสั่งสอนกันอีกกี่วันก็ไม่แน่ ในเมื่อพวกเรามีความประมาทเป็นปกติ ถ้าถึงเวลาสังขารนี้ตั้งอยู่ไม่ได้ อาตมาก็พร้อมที่จะทิ้งไปอยู่ตลอดเวลา ส่วนญาติโยมทั้งหลายจะเดือดร้อนอย่างไร ถึงเวลานั้นอาตมาก็ไม่รู้เรื่องด้วยแล้ว

เมื่อเป็นเช่นนั้น สิ่งที่ท่านทั้งหลายควรจะทำอย่างยิ่งก็คือ ปฏิบัติในศีล ในสมาธิ โดยเฉพาะการใช้ปัญญา เพราะว่าพวกเราส่วนใหญ่แล้วก็อธิษฐานขอถึงซึ่งพระนิพพานในชาติปัจจุบันนี้ แต่ความประพฤติปฏิบัติไม่ได้สมควรแก่การที่จะไปสู่พระนิพพานกันเลย เรียกว่าไม่ได้อยู่ในธัมมานุธัมมปฏิปัตติ คือไม่ได้ปฏิบัติธรรมอันสมควรแก่ธรรม ตั้งความหวังไว้สูงลิบลิ่ว แต่ปฏิบัติไปแบบต่ำเตี้ยเรี่ยดิน

ซึ่งถ้าหากว่าอาตมาล่วงลับดับขันธ์ตายลงไปอีก ท่านทั้งหลายก็คงจะต้องล่องลอยหาที่เกาะไม่ได้ไปอีกพักใหญ่ แล้วพอเจอครูบาอาจารย์ที่เกาะได้ ก็คงจะเกาะต่อไปโดยที่ไม่ได้คิดที่จะทำอะไรด้วยตนเองอีกตามเคย