[เถรี]

ตอนนี้เราเห็นอย่างชัดเจนแล้วว่า ร่างกายนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ไม่ใช่ตัวตนจริง ๆ เปรียบเหมือนอย่างกับเสื้อผ้าชุดหนึ่ง หรือเปรียบเหมือนรถยนต์คันหนึ่ง เมื่อถึงเวลาเสื้อผ้านั้นเก่าหมดสภาพ เราก็ถอดเปลี่ยนใหม่ เมื่อรถยนต์คันเก่าหมดสภาพ เราก็ต้องหารถยนต์มาเปลี่ยนใหม่ นั่นคือการที่เราเปลี่ยนภพเปลี่ยนชาติ เวียนว่ายตายเกิดอยู่ไม่รู้จบ เพราะว่าเราไม่รู้เห็นสภาพความเป็นจริง จึงไปยึดถืออัตภาพร่างกายนี้ว่าเป็นเราเป็นของเรา

ตอนนี้เราเห็นจริงอย่างชัดเจนแล้วว่า ไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเราจริง ๆ ก็ให้น้อมจิตน้อมใจ ยอมรับความเป็นจริงอันนี้ไว้ ถ้าหากว่าท่านทั้งหลายกระทำจนถึงจุดนี้ แล้วยอมรับได้ว่าสภาพร่างกายนี้ไม่เที่ยงจริง ๆ เกิดขึ้นในเบื้องต้น เปลี่ยนแปลงในท่ามกลาง สลายไปในที่สุด

ร่างกายนี้ประกอบไปด้วยความทุกข์จริง ๆ จะหลับ จะตื่น จะยืน จะนั่ง เราก็อยู่ในกองทุกข์ตลอดเวลา แล้วร่างกายนี้ไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเราจริง ๆ ยึดถือเป็นตัวตนเราเขาไม่ได้ สักแต่ว่าเป็นธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลม ประกอบขึ้นมาให้เราอาศัยอยู่ชั่วคราวเท่านั้น

ถ้าความรู้สึกของท่านทั้งหลายมาถึงตรงจุดนี้ ก็จะมองเห็นอย่างชัดเจน สามารถที่จะแยกออกได้ว่า อัตภาพร่างกายนี้ไม่ใช่ของเรา แต่เนื่องจากว่าบุญกรรมที่เราทำมา ยังไม่สามารถที่จะทิ้งไปได้ เราก็ดูแลรักษาตามหน้าที่ เพราะว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้เป็นวัตถุธาตุที่เรายืมโลกนี้มาใช้ชั่วคราว มารยาทในการยืมสิ่งของก็คือ ต้องระมัดระวังดูแลให้ดีที่สุด ถ้าหากว่าเป็นสิ่งของก็คือ ต้องคืนเจ้าของไปในสภาพที่ดีที่สุด

ในเมื่อร่างกายนี้ของเราเกิดอะไรขึ้นมา เราจึงต้องดูแลรักษา เพื่อที่จะให้ทรงสภาพให้เราอาศัยอยู่ได้โดยไม่ทุกข์ยากลำบากมากนัก แต่ขึ้นชื่อว่าการมีร่างกายเช่นนี้ จะไม่มีสำหรับเราอีก ถ้าหากว่าชีวิตนี้ดับสิ้นลงไป เราขอไปพระนิพพานแห่งเดียว

ถ้าท่านทั้งหลายตั้งกำลังใจอย่างนี้เอาไว้ได้ แล้วยังรู้สึกว่ายังต้องการที่จะปฏิบัติภาวนาอยู่ เราก็กำหนดจิตกำหนดใจดูพองยุบของเรา หรือว่าดูลมหายใจเข้าออกของเราไป จนกว่าจะได้เวลาที่เรากำหนดเอาไว้