[เถรี]

พระพุทธเจ้าทรงเรียงตามกำลังใจของเราที่เกิด ตามกำลังใจของเราที่เป็น จึงเป็น ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค นิโรธนอนอยู่เฉย ๆ ไม่มีอะไรเลย ความสำคัญอยู่ที่มรรค ๘ คือทำอย่างไรเราจะเดินบนหนทาง ๘ สายนี้เพื่อที่เข้าถึงความดับ ? นิโรธเป็นจุดหมายปลายทางอยู่เฉย ๆ ไม่ได้ทำอะไรเลย เราก็ต้องมีตั้งแต่สัมมาทิฐิ สัมมาสังกัปปะ ไล่ไปเรื่อยจนถึงสัมมาสมาธิ ต้องทำได้สมบูรณ์พร้อม จึงเข้าถึงนิโรธคือความดับทุกข์อย่างแท้จริง สรุปว่านิโรธไม่ได้ช่วยอะไรเลย แค่อยู่เฉย ๆ

ตรงนี้ก็เหมือนกัน ทำไมจุตูปปาตญาณเป็นแก่น อาสวักขยญาณถึงไม่ใช่แก่น ? เพราะอาสวักขยญาณ เครื่องรู้ที่ทำให้กิเลสสิ้นไป หรือรู้ว่ากิเลสสิ้นไปแล้ว ชาติคือการเกิดจบลงแล้ว พรหมจรรย์ไม่ต้องประพฤติปฏิบัติเพราะมีครบถ้วนแล้ว การเกิดไม่มีสำหรับเราอีกแล้ว เขาเรียกว่า อาสวักขยญาณ เครื่องรู้ในการทำกิเลสให้สิ้นไป อยู่เฉย ๆ เหมือนกัน ไม่ได้ทำอะไรเลย เรียนจบแล้วก็แค่รู้ว่าจบ

แต่จุตูปปาตญาณ การรู้ว่าคนและสัตว์ก่อนเกิดมาจากไหน ? ตายแล้วจะไปไหน ? แต่ละคนสร้างกรรมอะไรมาถึงเป็นอย่างนี้ ก็จะทำให้คนเราเกิดปัญญาขึ้นมา เกิดความรู้ดีรู้ชั่วขึ้นมาว่า เราเองเวียนว่ายตายเกิดมานับชาติไม่ถ้วนแล้ว แต่ละชาติก็เจอแต่ความทุกข์แบบนี้ พอทีหรือยัง ?

ดังนั้น...จุตูปปาตญาณเป็นตัวสร้างให้เกิดอาสวักขยญาณ จุตูปปาตญาณจึงถูกจัดให้เป็นแก่น อาสวักขยญาณอยู่เฉย ๆ ไม่ได้ทำอะไร คนถามก็ถามยาก คนตอบก็เลยต้องตอบยากตามไปด้วย