[เถรี]

เมื่อสมาธิเกิดขึ้น สภาพจิตของท่านสงบลง ส่วนที่จะเกิดขึ้นต่อไปก็คือปัญญา รู้เห็นทั้งสภาพร่างกายของตนเอง ทั้งสภาพร่างกายคนอื่น ทั้งสัตว์อื่น ๆ ตลอดจนกระทั่งโลกนี้ ว่าไม่มีอะไรเที่ยงแท้แน่นอน เกิดขึ้นในเบื้องต้น แปรปรวนในท่ามกลาง สลายไปในที่สุด

ระหว่างที่ดำรงชีวิตอยู่ก็มีแต่ความทุกข์ คนก็ทุกข์ สัตว์ก็ทุกข์ วัตถุธาตุสิ่งของก็ทุกข์ ขนาดสิ่งของที่ไม่มีชีวิตจิตใจยังทุกข์เลยครับ เราเรียกสภาวทุกข์ ทุกข์ตามสภาพ คือก้าวไปหาความเสื่อมอยู่ตลอดเวลา

ถ้าเราไม่สามารถดิ้นรนให้พ้นไปจากกองทุกข์นี้ได้ เราก็จะโดนไฟแห่งทุกข์ทั้งหลายเหล่านี้ แผดเผาอยู่นับชาตินับภพไม่ถ้วน ได้เกิดเป็นมนุษย์ยังดีนะครับ ทุกข์น้อยหน่อย แต่ถ้าหากว่าพลาดไปลงอบายภูมิ เป็นสัตว์เดรัจฉานบ้าง เป็นอสุรกายบ้าง เป็นเปรตบ้าง เป็นสัตว์นรกบ้าง แต่ละอย่างทุกข์สาหัสหนักขึ้นไปหลาย ๆ ร้อยเท่า..!

ถ้าหากจะถามว่าเรื่องของนรกสวรรค์ หรืออบายภูมิมีจริงหรือไม่ ? ถ้าท่านทั้งหลายมีศรัทธาในตถาคตโพธิสัทธา คือศรัทธาในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ท่านจะไม่สงสัยเลยครับ แต่ถ้าหากว่าท่านไม่มีตรงจุดนี้ ก็ลองใช้ความคิดแบบธรรมดา ๆ ดูครับ

ถ้าหากว่าเราทำความดี แล้วนรกสวรรค์ไม่มี เราก็เสมอตัว ทำไปฟรี ๆ แต่ถ้านรกสวรรค์มีจริง เรากำไรครับ เพราะว่าเราทำดีแล้วเราย่อมไปสู่สุคติ

แต่ถ้าหากว่านรกสวรรค์ไม่มี แล้วเราทำชั่ว เราก็แค่เสมอตัว ถ้านรกสวรรค์มีจริงเมื่อไร เราทำชั่วก็สาหัสละครับคราวนี้ ขาดทุนย่อยยับ ต้องไปชดใช้ในอบายภูมินานจนนับเวลาไม่ได้

สิ่งที่ทำแล้วเสมอตัวกับกำไร กับสิ่งที่ทำแล้วเสมอตัวกับขาดทุน เราควรที่จะเลือกทำอะไรครับ ? ใช้ปัญญาธรรมดา ๆ ตรองดูก็รู้แล้วครับ ไม่มีใครอยากได้เสมอตัวกับขาดทุนแน่นอน อย่างแย่ที่สุดเราก็เอาแค่เสมอตัว ถ้าหากว่าอย่างดีก็ต้องเอากำไร