[เถรี]

ถ้าไม่มีขอฝากสิ่งที่สำคัญและจำเป็น สำหรับท่านทั้งหลายที่หวังความดีความงามในการปฏิบัติธรรมจริง ๆ ว่า ทุกวันนี้ที่เราทำแล้วไปไหนไม่รอด อย่างแรกเลยก็คือภาวนาแล้วพิจารณาไม่เป็น การพิจารณาเราไม่ต้องดูไกลครับ ดูในร่างกายเรานี่แหละ โอปะนะยิโก น้อมนำเข้ามาในร่างกาย กว้างศอก ยาววา หนาคืบนี่เอง

ดูอย่างไรให้ไม่เที่ยงครับ ? เริ่มตั้งแต่เด็กเล็ก ๆ ก็ได้ คลอดออกมานอนหงายตะกายอากาศอยู่ พยายามหัดพลิก หัดคว่ำ หัดคืบ หัดคลาน หัดยืน หัดเดิน หัดวิ่ง เป็นเด็กเล็ก เป็นเด็กโต เป็นเด็กหนุ่มเด็กสาว เป็นหนุ่มเป็นสาว เป็นวัยกลางคน เป็นคนแก่ แล้วก็ตาย

ทำอย่างไรเราจะมองเห็นให้ชัดเจนครับ ? พระภิกษุสามเณรของเราออกไปเดินบิณฑบาต ญาติโยมที่ใส่บาตรก็มีสารพัดวัยเลยครับ ทำอย่างไรที่เราจะพิจารณาให้เห็นชัดว่า ท่านทั้งหลายเหล่านี้กำลังแสดงความไม่เที่ยงเป็นปกติ

ต่อไปก็คือความทุกข์ครับ ทุกข์ของการเกิด ทุกข์ของการแก่ ทุกข์ของการเจ็บ ทุกข์ของการตาย ทุกข์ของการพลัดพรากจากของรักของชอบใจ ทุกข์ของการปรารถนาไม่สมหวัง ทุกข์ของการกระทบกระทั่งอารมณ์ที่ไม่ชอบใจ มีอยู่ตั้งแต่ลืมตาตื่นจนหลับตาลงนะครับ หลับไปแล้วก็ยังทุกข์อยู่ แต่ว่าเราขาดสติ ไม่รับรู้เท่านั้นเอง

ข้อสุดท้ายก็คือ ไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเราครับ พอแยกแยะออกมาก็เหลือแต่ธาตุ ๔ ดิน น้ำ ไฟ ลมเท่านั้น พอเอามาขยับรวมกันเข้า มีหัว มีหู มีหน้า มีตา เรามาอาศัยอยู่ชั่วคราวก็ไปยึดมั่นถือมั่นว่าตัวกูของกู

ท่านทั้งหลายต้องเห็นให้ชัดเจนนะครับ แล้วขณะเดียวกันต้องน้อมใจยอมรับด้วย ถ้าใจยังไม่ยอมรับ เห็นเท่าไรก็ไม่มีประโยชน์ครับ เหมือนกับเป็นสมบัติของคนอื่นเขา แต่ถ้าใจยอมรับเมื่อไร สบายครับ จะเป็นสมบัติของเรา ดังนั้น..ไม่ใช่พิจารณาอย่างเดียวนะครับ ต้องให้กำลังใจยอมรับด้วย

โดยเฉพาะท่านทั้งหลายที่ในปัจจุบันนี้ ถึงเวลาปฏิบัติธรรมแล้ว พอลุกขึ้นก็ทิ้งหมดเลย วันแล้ววันเล่า เดือนแล้วเดือนเล่า ปีแล้วปีเล่า ไม่มีความก้าวหน้าอะไรเลย เพราะว่าการปฏิบัติธรรมเหมือนกับเราว่ายทวนน้ำ พอเราปล่อยก็ลอยตามน้ำไป รุ่งขึ้นว่ายใหม่ กลับมาก็ได้แค่เดิม ปล่อยอีกก็ลอยตามน้ำอีก วันไหนเหนื่อยมาก ว่ายกลับมาได้ไม่เท่าเดิม ระยะก็ยาวขึ้นไปเรื่อย

เพราะว่าเราขาดการรักษาอารมณ์ใจให้ต่อเนื่องครับ ปฏิบัติแล้วทิ้งหมดเลย โดยไม่ได้ไปใส่ใจถึงอีก กลายเป็นคนขยัน ทำงานทุกวันแต่ผลงานไม่มี น่าสงสารนะครับ แล้วบางคนก็มาคุยว่าปฏิบัติธรรมมาเป็น ๑๐ ปีแล้วไม่เห็นได้อะไรกับใครเลย ก็เพราะว่าท่านทำแล้วทิ้งอย่างไรละครับ