[เถรี]

ในเรื่องของการบริหารหน่วยงาน ไม่ว่าจะใหญ่หรือว่าเล็กก็ตาม สำคัญที่สุดตรงภาวะผู้นำ บางคนยังไม่เข้าใจเสียด้วยซ้ำไปว่าคำนี้แปลว่าอะไร ? ภาวะผู้นำนั้น เราบัญญัติศัพท์มาจากคำว่า Leadership ของภาษาอังกฤษ ซึ่งถ้าแปลตามแบบที่กระผม/อาตมภาพถนัด ก็แปลว่า "เรือนำร่อง"

ก็คือสมัยก่อน ถ้าหากว่ามีการเดินทางทางเรือ หรือว่าขนส่งสินค้าทางเรือ บรรดาสันดอน ร่องน้ำต่าง ๆ ไม่ใช่ว่าทุกคนจะชำนาญ บุคคลที่ไม่ชำนาญก็จะต้องมีเรือนำร่อง เพื่อที่จะได้ติดตามไปโดยปลอดภัย ไม่เช่นนั้นถ้าหากว่าไปเอง ไม่ทราบว่าหินโสโครกอยู่ตรงไหน ? สันดอนอยู่ตรงไหน ? ก็อาจจะพาเรือไปอับปางได้

คราวนี้ในเมื่อแปลว่าภาวะผู้นำ ถ้าหากว่าจะเอาชัด ๆ ก็คือ ภาพพจน์ของผู้นำ ผู้นำมีลักษณะอย่างไร ? ความคิด คำพูด การกระทำ ชวนให้เราติดตามหรือไม่ ? บางท่านมีตำแหน่งใหญ่โต แต่ว่าความเป็นผู้นำมีน้อยมาก เข้าไปรับหน้าที่เมื่อไร ก็โดน "ชยันโตฯ" รอบทิศทาง ก็แปลว่าท่านนั้นขาดภาวะผู้นำ

ถ้าหากว่าเป็นภาวะผู้นำตามหลักธรรมในพระพุทธศาสนานั้น ส่วนใหญ่แล้วท่านกล่าวถึงพระเจ้าจักรพรรดิหรือว่าพระมหากษัตริย์ ถ้าหากว่าเป็นผู้นำที่มีจำนวนมาก เป็นคณะ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็กล่าวถึงหลักอปริหานิยธรรม

ถึงเป็นพระเจ้าจักรพรรดิก็อาจจะใช้อำนาจในทางที่ผิดได้ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงพระราชทานหลักธรรมในจักรวรรดิวัตร ให้ประกอบในการรับหน้าที่ของพระเจ้าจักรพรรดิ