[เถรี]

ถาม : วิปัสสนูปกิเลส มีอยู่ข้อหนึ่งที่เรียกว่า ญาณ เราจะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นวิปัสสนูปกิเลสข้อญาณหรือข้อโอภาส ?
ตอบ : ญาณ ที่เป็นวิปัสสนูปกิเลสจะทำให้เรารู้ทุกเรื่อง แต่เรื่องที่รู้ไม่ได้ช่วยให้ตัดกิเลส คิดจะสร้างยานอวกาศไปลงดวงจันทร์ ก็จะสามารถบอกรายละเอียดได้ครบถ้วนเลย เพราะฉะนั้น..วิธีที่จะแยกวิปัสสนูปกิเลสออกจากเรื่องญาณ คือ ปัญญา

ถ้าญาณอะไรที่เกิดขึ้นแล้วไม่ช่วยในการตัดกิเลส ให้รู้ว่านั่นเป็นวิปัสสนูปกิเลส ส่วนโอภาสไม่ต้องไปสนใจ อะไรสว่างมาก็ใช่วิปัสสนูปกิเลสทั้งนั้น อย่าไปหลงคิดว่าตนเองบรรลุก็แล้วกัน

เรื่องญาณนั้น ถ้าเกิดขึ้นแล้วจะรู้ทุกเรื่องจริง ๆ รู้จนมาสงสัยว่าอะไรจะรู้ได้ขนาดนั้น..! แต่พอมาพิจารณาดูแล้วจึงเห็นชัดว่า ทุกเรื่องที่รู้นั้น ไม่มีเรื่องไหนที่ช่วยในการตัดกิเลสเลย..!