[เถรี]

ถาม : เวลาทำสมาธิ สังเกตได้จากลมหายใจเข้าออกจนตัดหลับไป แต่เรารู้สึกว่าเราได้พักและรู้สึกชอบที่ได้พัก เพราะว่าเหนื่อยจากการทำงานและอาจจะพักผ่อนไม่พอ อย่างนี้ไม่สมควรใช่ไหม ? เพราะนั่งสมาธิเมื่อไรก็หลับ

ตอบ : ความจริงการที่ท่านนั่งสมาธิแล้วหลับ ถือว่าสมาธิทรงตัว เพราะว่าบุคคลที่กำลังใจไม่เป็นสมาธิจะหลับไม่ได้ ให้สังเกตว่าเวลาที่เราฟุ้งซ่าน นอนคิดทั้งคืน บางทีเรานอนเท่าไรก็นอนไม่หลับ

ตรงจุดนี้ ถ้าหากว่าเราไม่ต้องการที่จะหลับ ให้สังเกตอารมณ์ใจสุดท้ายก่อนจะหลับ แล้วรั้งเอาไว้ให้ทัน ลักษณะของการปฏิบัติในช่วงนั้น กำลังใจของเราเหมือนกับไฟเทียนที่ค่อย ๆ หรี่ลงไปเรื่อย ๆ ถ้าหากว่าหรี่ไปจนสติตามไม่ทันก็ตัดหลับหายไปเลย แต่ถ้าหากว่าหรี่ลงไปถึงระดับหนึ่ง แล้วเราสามารถล็อกกำลังใจเอาไว้ตรงนั้นได้ ก็สามารถที่จะตื่นอยู่ทั้งคืนได้เหมือนกัน

ดังนั้น...ตรงจุดนี้ให้เราเลือกเอาเองว่า เรารักษากำลังใจเอาไว้ระยะหนึ่ง สักครึ่งชั่วโมง หรือ ๑ ชั่วโมง จนกระทั่งเพียงพอแล้ว เราก็ค่อยตัดหลับ ถ้าอย่างนั้นก็จะได้ผลดีทั้งการภาวนา และได้ผลดีจากการที่ร่างกายได้พักผ่อน

แต่ถ้าหากว่าท่านทั้งหลายทำไป แล้วรู้สึกว่ายิ่งทำเรายิ่งมีกำลังใจดีขึ้น จนกระทั่งมีสติรู้ตลอดเวลา จะหลับและตื่นมีสติรู้เท่ากันหมด จนบางคนคิดว่าตัวเองไม่ได้หลับ นั่นจึงเป็นจุดที่นักปฏิบัติทุกคนต้องการ เพราะว่านั่นคือการเข้าถึงคำว่า พุทโธ ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน คือเป็นผู้มีสติรู้ตลอดทั้งตื่นและหลับ หลับอยู่ก็รู้ว่าหลับ จะตื่นก็ต้องบังคับให้ตนเองตื่น ถ้าอยู่ในลักษณะอย่างนี้ ท่านจะเริ่มเข้าถึงความดีที่นักปฏิบัติต้องการอย่างแท้จริง