[เถรี]

ประการที่สองก็คือ ต้องสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เอาไว้ ถ้าหากว่าเป็นปริศนาธรรมของทางเซน เราก็จะเห็นว่ามีลิงปิดหู ปิดตา ปิดปาก ก็คือไม่ดูสิ่งชั่ว ไม่ฟังสิ่งชั่ว ไม่คิดสิ่งชั่ว ไม่พูดสิ่งชั่ว เป็นต้น ใครอยากจะชั่ว ใครอยากลงนรก ให้เขาชั่วไป ให้เขาลงไป เราอย่าไปยุ่งกับเขา รักษาใจของเราให้ดีที่สุด

คราวนี้การที่เราจะสำรวมอินทรีย์ ไม่ใส่ใจรูป รส กลิ่น เสียง สัมผัสต่าง ๆ ได้ สมาธิก็ต้องทรงตัว ไม่เช่นนั้นแล้ว สติไม่เพียงพอที่จะรู้เท่าทันและป้องกันอายตนะ ๖ ของเราไว้ได้

ท้ายที่สุดสิ่งที่เราต้องวางกำลังใจในการอยู่วัดก็คือ ตั้งใจว่าเราต้องทำกาย วาจา ใจ ของเราให้ดีที่สุด เพื่อถวายเป็นพุทธบูชา ธัมมบูชา สังฆบูชา อานิสงส์นี้ เราปรารถนาที่เดียวคือพระนิพพาน ให้ตั้งเป้าหมายสูงสุดเอาไว้ก่อน เพื่อที่เราจะได้ขวนขวายอย่างเต็มที่ ถ้าหากว่าเราขวนขวายเต็มที่เต็มสติกำลังของตนเองแล้ว ถึงจะไปไม่ได้ตามเป้าหมายสูงสุด อย่างน้อยก็ต้องไปได้สุดกำลังที่เราทำได้ ซึ่งอาจจะมากกว่าคนอื่นอีกหลายคน

ในส่วนนี้ท่านใดไม่ว่าจะเป็นพระภิกษุ สามเณร แม่ชี หรือฆราวาส ถ้าหากว่ายังแบกอยู่มาก ก็รีบวางได้แล้ว เพราะว่าชีวิตของเราเป็นของไม่แน่นอน บาลีบอกว่า อะธุวัง ชีวิตัง ชีวิตเป็นของไม่แน่นอน ธุวัง มะระณัง ความตายเป็นของแน่นอน ถ้าตายแล้วลงอบายภูมิ เป็นสัตว์นรก เป็นเปรต เป็นอสุรกาย เป็นสัตว์เดรัจฉาน ก็ถือว่าเกิดมาแล้วขาดทุน..!