[เถรี]

แล้วทำอย่างไรเราถึงจะรักษาสภาพไว้ให้นาน ? เพราะว่าส่วนใหญ่ก็คือเมื่อนั่งสมาธิจะทำได้ แต่ขยับลุกเมื่อไรก็หลุดหายหมด ก็ต้องซักซ้อมบ่อย ๆ ไปให้ถึงจุดที่รู้ลมหายใจและคำภาวนาโดยอัตโนมัติ ไม่ต้องบังคับก็รู้ลมเอง ไม่ต้องบังคับก็ภาวนาเอง ซึ่งถ้าหากว่าจะนับก็อยู่ในระดับอย่างน้อยเป็นปฐมฌานละเอียด

เมื่อถึงตรงจุดนี้ก็เบาแรงแล้ว เหมือนอย่างกับเราเข็นเรือบนบก พอเรือลงน้ำได้ คราวนี้เบาแรงแล้ว มีน้ำช่วยพยุงอยู่ เราก็แค่เอาสติไปคอยประคับประคองระมัดระวังไว้ จะหลับ จะตื่น จะยืน จะนั่ง อย่าให้หลุดไปจากตรงนี้

ถามว่าหลับก็รู้ได้ด้วยหรือ ? รู้ได้ ถ้าสติสมบูรณ์พร้อม หลับอยู่ก็รู้ว่าหลับ จะตื่นยังต้องสั่งตัวเองว่าตื่นได้แล้ว ลืมตา พลิกตัว ลุกนั่ง เหมือนอย่างกับสั่งหุ่นยนต์ แต่ด้วยสภาพจิตที่สั่งงานเร็วมาก ถ้าคนทั่วไปก็คือเห็นเราลืมตา พลิกตัวแล้วก็ลุกนั่งเลย

ถ้าสามารถทำมาถึงตรงนี้ได้ โอกาสชนะกิเลสของเราถึงจะมี ก็คือหลับและตื่นจะมีสติรู้เท่ากัน ถ้าถึงตอนนี้มีบาลียืนยัน ท่านเรียกว่าพุทโธ คือผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน ทั้งหลับและตื่น รู้เท่าทันกิเลสทั้งปวงว่า ธรรมดาของร่างกายนี้มี รัก โลภ โกรธ หลง เป็นปกติ เจ้าอยากจะมีก็จงมีไปเถิด ข้าแค่ไม่ไปยุ่งด้วยก็จบแล้ว ก็จะย้อนกลับไปที่เดิมอีก ก็คือทำอย่างไรที่จิตจะไม่ไปปรุงแต่ง ก็ต้องกลับมาหาลมหายใจเข้าออกและคำภาวนา วนเวียนกันไปอยู่ในลักษณะอย่างนี้

ถ้าหากว่าพิจารณาไม่เป็น ก็อย่าให้หลุดไปจากตรงนี้เป็นอันขาด หลุดเมื่อไรกิเลสตีตายเมื่อนั้น..! แต่ถ้าพิจารณาเป็น ต้องรีบพิจารณาให้เห็นความไม่เที่ยง เห็นความเป็นทุกข์ เห็นความไม่มีอะไรเป็นเราเป็นของเรา จนกระทั่งสภาพจิตยอมรับ ไม่ไปแตะต้องในสิ่งที่สร้างทุกข์ให้กับเราอีก ทุกอย่างก็จะดับลง นิโรธ คือความเข้าถึงความดับอย่างแท้จริงก็จะเกิดขึ้นกับพวกเรา

วันนี้ก็ขอเรียนถวายพระภิกษุสามเณรของเรา และบอกกล่าวแก่ญาติโยมแต่เพียงเท่านี้

พระครูวิลาศกาญจนธรรม, ดร.
เสียงธรรมจากวัดท่าขนุน
วันพฤหัสบดีที่ ๑๑ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๖๕
(ถอดจากเสียงเป็นอักษร โดย เผือกน้อย)