[เถรี]

ถาม : การปฏิบัติในหลักสติปัฏฐาน ๔ คำว่ากำหนดรู้ธรรมในธรรม อยากให้ช่วยอธิบายหลักการในการปฏิบัติในธัมมานุธัมมปฏิปัตติครับ ?

ตอบ : อารมณ์อะไรที่เกิดขึ้นกับเรา ให้รู้เท่าทันอารมณ์นั้น ๆ ก็คือ หงุดหงิดก็รู้ว่าหงุดหงิด กลุ้มก็รู้ว่ากลุ้ม ดีใจก็รู้ว่าดีใจ เสียใจก็รู้ว่าเสียใจ ในลักษณะอย่างนี้ เป็นต้น

แต่ว่าขณะเดียวกันไม่ใช่กำหนดรู้เฉย ๆ เลือกในส่วนที่ดีและเป็นประโยชน์แก่เราขึ้นมา แล้วก็ละทิ้งในส่วนที่ไม่ดี ไม่เป็นประโยชน์แก่เราออกไป ถ้าหากว่าเราทำในลักษณะอย่างนี้ได้ ถึงจะเรียกว่าปฏิบัติถึงธรรมในธรรมอย่างแท้จริง

คราวนี้การที่เราปฏิบัติตรงจุดนี้ อยากจะเรียนถวายหลวงพ่อ ตลอดจนกระทั่งบอกกล่าวแก่ท่านทั้งหลายที่ปฏิบัติในสายสติปัฏฐานสูตรว่า หลักธรรมในมหาสติปัฏฐานสูตรนั้น พระพุทธเจ้าเทศน์เป็นการเฉพาะ ก็คือเฉพาะชาวแคว้นกุรุที่มีกำลังใจสูงมากในการปฏิบัติธรรม แปลว่ามีพื้นฐานที่ดีและมั่นคงมาก ถ้าหากว่าเปรียบไปแล้ว ก็เหมือนกับบุคคลที่เรียนจบปริญญาโทแล้ว เมื่อพระพุทธเจ้าเอาหลักธรรมในมหาสติปัฏฐานสูตรที่เป็นปริญญาเอกมา เขาสามารถที่จะรับ และนำไปใช้ประโยชน์ได้เลย

แต่สำหรับคนทั่ว ๆ ไปแล้ว ขอให้เข้าใจว่าพระพุทธเจ้าท่านไม่ได้ตรัสเทศน์หลักธรรมเหล่านี้เพื่อบุคคลทั่วไป เราจะสามารถคลำได้เฉพาะในส่วนของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานเท่านั้น พอเริ่มไปถึงเวทนานุปัสสนาฯ จิตตานุปัสสนาฯ ธัมมานุปัสสนาฯ เราจะเริ่มไปไม่เป็นและออกทะเล..!