[เถรี]

โดยปกติแล้ว เมื่อแสดงจบในแต่ละอุทเทส ก็จะมีคำถามว่า ตัตถายัสมันเต ปุจฉามิ กัจจิตถะ ปะริสุทธา ? ขอถามว่าท่านทั้งหลายบริสุทธิ์ในสิกขาบทเหล่านี้แล้วหรือ ? ทุติยัมปิ ปุจฉามิฯ ตะติยัมปิ ปุจฉามิฯ มีการสอบถามเป็นวาระที่สอง วาระที่สาม ถ้าใครระลึกขึ้นมาได้ ว่าเราเป็นผู้ที่ไม่บริสุทธิ์ มีการล่วงในสิกขาบทใดสิกขาบทหนึ่ง ก็จะขออนุญาตแสดงคืนในท่ามกลางสงฆ์

โดยมีการปฏิญาณตนว่า นะ ปุเนวัง กะริสสามิ ข้าพเจ้าจักไม่กระทำเช่นนี้อีก

นะ ปุเนวัง ภาสิสสามิ ข้าพเจ้าจักไม่พูดเช่นนี้อีก

นะ ปุเนวัง จินตะยิสสามิ ข้าพเจ้าจักไม่คิดเช่นนี้อีก แปลว่าแม้แต่คิดก็ไม่คิด อย่าว่าแต่พูดหรือกระทำเลย

แต่ว่าในสมัยนี้นั้น ส่วนใหญ่แล้วพวกเราทั้งหลายก็แสดงคืนอาบัติ ตั้งแต่ก่อนที่จะไหว้พระแล้วทบทวนพระปาฏิโมกข์ จึงไม่ต้องหยุดยั้งลงกลางคันเหมือนกับสมัยโบราณนี้ แต่ว่าในสิ่งทั้งหลายเหล่านี้นั้น ก็ยังเป็นเรื่องสำคัญที่สุดอย่างหนึ่งในพระพุทธศาสนา เพราะว่าศีลนั้นเป็นรากแก้วของพระพุทธศาสนา ต้นไม้ถ้าไม่มีราก ย่อมไม่สามารถที่จะเจริญเติบโตได้

มีหลายท่านบอกว่า ธรรมะนั้นเป็นแก่นของพระพุทธศาสนา แล้วก็มีการมองข้ามศีลไป เรื่องทั้งหลายเหล่านี้นั้นเป็นเรื่องของการปรามาสพระรัตนตรัยโดยที่รู้เท่าไม่ถึงการณ์ เนื่องเพราะว่าไม่ว่าจะเป็นราก เป็นลำต้น เป็นกิ่ง เป็นใบ เป็นผล เป็นแก่น เป็นเปลือก เป็นกระพี้ก็ตาม สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ เมื่อประกอบกันเข้ามา จึงจะเป็นต้นไม้แห่งพระพุทธศาสนาที่งดงามและร่มเย็น ขาดส่วนใดส่วนหนึ่งไป ความงดงามก็จะลดลงไปตามลำดับ

ดังนั้น..ไม่ว่าท่านจะบอกว่าสิ่งใดสำคัญก็ตาม ก็เป็นความสำคัญแค่เป็นส่วนหนึ่งของพระพุทธศาสนา ต้องนับภาพรวมทั้งหมดว่าพระพุทธศาสนาของเราประกอบไปด้วยอะไรบ้าง ? ในระดับสูงก็คือศีล สมาธิ และปัญญา เป็นต้น ในระดับต่ำ ๆ ของเราก็ยังมีทาน - การให้ มีอนุสติ - การตามระลึกถึง ซึ่งสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ต้องประกอบเข้าหากัน ไม่ใช่ไปแยกส่วนใดส่วนหนึ่ง วัตถุใดก็ตาม ถ้าประกอบเข้าด้วยกันก็จะมั่นคงแข็งแรง แต่ถ้าไปแยกชิ้นส่วนเมื่อไร ก็จะโดนทำลายลงได้ง่าย..!