[เถรี]

ถาม : ขั้นตอนการออกจากสมาธิเมื่อใจเราสงบแล้ว ควรจะทำอย่างไรครับ ? เราแผ่เมตตาหรืออุทิศส่วนกุศล หรือว่าค่อย ๆ ประคองสติแล้วออก ตอนนั่งสมาธิสงบดีมากครับ แต่พอออกมาแล้วเป็นคนละเรื่องกับตอนนั่งเลยครับ
ตอบ : ท่านพระครูสังฆรักษ์พัสวัชร์ ฐิตสีโล ถามคำถามที่สองมา ซึ่งส่วนใหญ่แล้วในปัจจุบันนี้ บรรดาพระภิกษุสามเณร ตลอดจนกระทั่งญาติโยมของเรา ปฏิบัติธรรมแล้วก็มักจะทิ้งเลย ก็คือพอเคลื่อนคลายออกจากบัลลังก์แล้ว เราก็ไม่รักษาอารมณ์นั้นไว้ ถ้าหากว่าเป็นลักษณะอย่างนี้ การปฏิบัติของเราจะยาวนานแค่ไหนก็ตาม โอกาสที่จะได้ดีมีน้อยมาก

ขอให้จำไว้ว่ากำลังของเราในตอนที่นั่งอยู่นั้น นิ่งแค่ไหน สงบแค่ไหน เมื่อลุกออกจากบัลลังก์นั้นไปทำอะไรก็ตาม พยายามเอาสติกำหนดรู้ รักษาอารมณ์แบบนั้น รักษาความมั่นคงแบบนั้น รักษาความเยือกเย็นแบบนั้น ให้อยู่กับเราให้นานที่สุดเท่าที่จะได้นานได้

ถ้าไม่มีความชำนาญก็ ๑ นาที ๒ นาที แต่ถ้าหากว่าพยายามทำไปเรื่อย ๆ ก็จะได้นานขึ้นเป็น ๕ นาที ๑๐ นาที ๒๐ นาที จนกระทั่งได้เป็นชั่วโมง เป็นวัน เป็นหลาย ๆ วัน

ถ้าหากว่าท่านทั้งหลายสามารถรักษาเอาไว้ในลักษณะอย่างนั้น โอกาสที่กิเลส รัก โลภ โกรธ หลงจะกินใจเราก็ไม่มี สภาพจิตปราศจากกิเลส มีความผ่องใสมาก ดวงปัญญาจะเกิดขึ้น ทำให้เราเห็นว่าเราควรที่จะดำเนินต่อไปในลักษณะไหน ถึงจะรักษาสภาพจิตเช่นนั้นเอาไว้ได้ไม่ให้กิเลสกินเรา และขณะเดียวกันจะขัดจะเกลาอย่างไร ให้กิเลสเหล่านั้นลดน้อยถอยลง ถ้าถึงช่วงนั้นเรารักษากำลังใจได้จริง ๆ จะเห็นช่องทางทั้งหลายเหล่านี้อย่างชัดเจน