[โอรส]

พระสุธรรมเถรนี้แหละ เป็นองค์แรกในพระพุทธศาสนาที่โดนลงโทษด้วยวิธี ปฏิสารณียกรรม คือบังคับพระให้ไปขอโทษโยม เพราะว่าตัวเองทำผิดจริง ๆ พระสุธรรมเถรก็เลยบากหน้ากลับไปขอโทษโยม บังเอิญว่าโยมฟังธรรมจากพระโมคคัลลาน์ พระสารีบุตร กลายเป็นพระอนาคามีเสียแล้ว หมดโกรธแล้ว ไปขอโทษท่านก็ให้อภัย ไม่ว่าอะไรกันหรอก

ตอนนี้ท่านเศรษฐีเป็นพระอนาคามีแล้ว ท่านบอกกับพระสุธรรมเถรว่า "ธรรมะของพระพุทธเจ้าช่างวิเศษจริงแท้ ขอให้ท่านตั้งใจปฏิบัติเถิด" พระสุธรรมเถรก็อายโยม ก็รีบจ้ำตัวเองกลายเป็นพระอรหันต์ไป อยู่กับเขามาตั้งนาน ตัวเองเป็นพระแท้ ๆ ยังไม่ได้อะไร ถึงเวลาก็ไปพูดจากระทบกระแทกแดกดันชาวบ้านเขาอีก พอชาวบ้านเขากลายเป็นพระอนาคามี ตัวเองก็เลยอายโยม ต้องรีบไปจ้ำเป็นการใหญ่

การลงโทษในพระพุทธศาสนา ประเภทต้นบัญญัตินั้นหายาก พระสุธรรมเถรนี่ชัดที่สุดเลย โดนลงโทษด้วยวิธีปฏิสารณียกรรม บังคับให้ไปขอโทษโยม เพราะว่าพระผิดจริง ๆ

ถาม : ปัจจุบันยังมีคนทำหรือครับ ?
ตอบ : ก็น่าจะมีนะ...เดี๋ยวรออาตมาก่อน ถ้าพระวัดท่าขนุนมีปัญหาอย่างนี้เจอแน่..!

การลงโทษในพระพุทธศาสนานั้นมี
นิสยกรรม ถอดจากยศ
ปัพพาชนียกรรม ขับออกจากวัดเลย บางครั้งไม่ใช่ขับออกจากวัดเฉย ๆ ให้สึกเลย อยู่ที่ความหนักเบาของความผิด
ตัชชนียกรรม ลงโทษด้วยให้ออกจากหมู่ คือให้ไปอยู่คนเดียวอย่างนั้น
ปฏิสารณียกรรม บังคับให้ไปขอโทษโยม


สนทนากับพระอาจารย์เล็ก สุธมฺมปญฺโญ
ณ บ้านอนุสาวรีย์ฯ เดือนตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๔๕