[เถรี]

ถาม : พระนิพพานเป็นปัจจัตตัง ผมไม่เข้าใจว่าทำไมถึงอธิบายให้ผู้อื่นฟังไม่ได้ คือพระนิพพานไม่สามารถที่จะสัมผัสได้ด้วยอายตนะที่เรารู้จักในโลกมนุษย์ เช่น ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพราะอย่างนั้นจึงไม่สามารถอธิบายได้หรือครับ ? อย่างคนที่ไม่มีดวงตาก็ไม่สามารถจะมองเห็นได้ ไม่สามารถที่จะอธิบายความแตกต่างของสีต่าง ๆ ได้เพราะเขาไม่เคยเห็น ไม่เข้าใจ เป็นเพราะอย่างนั้นไหมครับ ?
ตอบ : เอาเป็นว่าถ้าเราโดนไฟเผา แล้วอยู่ ๆ ไฟดับลง เราบอกคนอื่นว่าสบายจริง ๆ เขาจะรู้ไหมว่าสบายแบบไหน ? เขาต้องมีประสบการณ์เองก็ถึงจะรู้ว่าเป็นอย่างไร ในเมื่อไม่มีประสบการณ์นั้นเอง โดยเฉพาะสภาวธรรมนั้นละเอียดเกินกว่าคำพูดและเกินกว่าตัวหนังสือจะอธิบายได้ เพราะเป็นภาษาใจล้วน ๆ จึงเสียเวลาที่จะไปคิด ตั้งหน้าตั้งตาทำให้ไปถึงจะง่ายกว่า

ถาม : พระนิพพาน พระพุทธเจ้าท่านยืนยันว่าผู้ที่ล่วงทุกข์แล้วตอนนี้ กับผู้ที่ล่วงทุกข์แล้วเมื่อ ๑๐๐ ปีก่อน ก็ไม่แตกต่างกันประการใด ?
ตอบ : เป็นคำบอกเล่า ไม่มีคำถามก็รับฟังไว้