[เถรี]

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสส

สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺญํ ติ

ณ บัดนี้ อาตมภาพรับหน้าที่วิสัชนาในสุตกถา เพื่อเป็นเครื่องโสรจสรงองคศรัทธาบารมี ของบรรดาทานิสราธนบดีทั้งหลาย ที่พร้อมใจกันมาบำเพ็ญกุศลเนื่องในวันสงกรานต์ ณ วัดท่าขนุนแห่งนี้

ญาติโยมพุทธบริษัททั้งหลาย อันว่าประเพณีสงกรานต์นั้น เป็นประเพณีเก่าแก่แต่ดั้งเดิม สืบเนื่องมาตั้งแต่สมัยชมพูทวีป เรารับเอาประเพณีต่าง ๆ มาจากประเทศอินเดียแต่โบราณ นำมาปรับจนกระทั่งกลายเป็นประเพณีอย่างหนึ่งในวิถีชีวิตของคนไทย

ประเพณีสงกรานต์จะมีขึ้นในเดือน ๕ ซึ่งเป็นเดือนที่ประเทศไทยมีอากาศร้อนที่สุด เราจึงได้มีการนำประเพณีสงกรานต์นี้เข้ามา มีการรดน้ำดำหัวเพื่อสร้างความชุ่มชื่น เย็นกายเย็นใจให้แก่กันและกัน จัดว่าเป็นการปรับเอาประเพณีสงกรานต์นั้น ให้เข้ากับขนบธรรมเนียมประเพณีของบ้านเราอย่างดียิ่ง

สำหรับคำว่า “สงกรานต์” นั้น เป็นการที่พระอาทิตย์ยกย้ายเข้าสู่ราศีเมษ สงกรานต์เป็นภาษาสันสกฤต มีความหมายว่า เคลื่อน ย้าย หรือ เปลี่ยน เมื่อพระอาทิตย์ยกย้ายจากราศีมีนเข้าสู่ราศีเมษ ก็ถือว่าเข้าสู่วาระปีใหม่แต่เดิมของไทยเรา จนกระทั่งมาภายหลังได้มีการปรับเปลี่ยนให้ถือประเพณีปีใหม่ตามแบบสากล คือนับเอาวันที่ ๑ มกราคมของทุกปีเป็นวันขึ้นปีใหม่ แต่เราก็หาได้ทอดทิ้งวันสงกรานต์ไม่ ยังคงใช้วันสงกรานต์นี้ เป็นวันที่ทำบุญตามประเพณีของเราสืบมาจนถึงปัจจุบัน

ญาติโยมทั้งหลายจะเห็นได้ว่าในช่วงเดือน ๕ นั้น เป็นหน้าร้อนจัด เรามีประเพณีสงกรานต์ที่มีการรดน้ำดำหัวและเล่นน้ำสาดน้ำกัน เพื่อเป็นการดับร้อนผ่อนเย็น เหมาะสมกับฤดูกาล แต่นั่นเป็นการการดับร้อนทางภายนอกเท่านั้น การดับร้อนที่จะให้ได้ผลดีจริง จำเป็นต้องดับความร้อนภายในของเรา ความร้อนภายในของเรานั้น องค์สมเด็จพระภควันต์บรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า เกิดจากการเผาผลาญของไฟใหญ่ ๔ กอง ได้แก่ โลภัคคิ ไฟคือความโลภ ราคัคคิ ไฟคือราคะ โทสัคคิ ไฟคือโทสะหรือความโกรธ โมหัคคิ ไฟคือความลุ่มหลงมัวเมา