[เถรี]

แต่ถ้าหากว่าเราไม่ระมัดระวัง การกล่าวหาหรือการตราหน้าในลักษณะอย่างนี้ก็จะมีมากและหนัก ซึ่งจะทำให้เราอยู่ในสังคมได้ยาก อยู่กับคนรอบข้างได้ยาก เพราะว่านักปฏิบัติธรรมนั้น ควรที่จะพัฒนา กาย วาจาและใจ ของเราให้ดียิ่ง ๆ ขึ้นไป ไม่ใช่ว่ากี่วัน ๆ ก็เหมือนเดิม ถ้าอย่างนั้นก็สมควรที่เขาจะตราหน้าเราอยู่

แต่ถ้าเรารู้จักพัฒนา กาย วาจา ใจ ของเราให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ มีความละเอียดรอบคอบ หมั่นสังเกตดูว่าคนรอบข้างมีความคิดความเห็นกับเราอย่างไร แล้วก็พยายามปรับในลักษณะโอนอ่อนผ่อนตามมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ แต่ต้องไม่เกินกรอบของศีล ถ้าเขาจะพาเราไปผิดศีลผิดธรรม เราไปแค่สุดกรอบแล้วก็ย้อนกลับมา

พูดง่าย ๆ ว่าตามใจโลกแต่ก็ไม่ใช่ตามใจเสียทั้งหมด ขณะเดียวกันทิ้งโลก..ก็ไม่ได้ทิ้งเสียทีเดียวทั้งหมด เพราะว่าธรรมและโลกอิงอาศัยกันอยู่ ร่างกายนี้เป็นสมบัติของโลก อย่างไรเสียเราก็ต้องอาศัยโลกอยู่ แต่ขณะเดียวกัน จิตใจของเราต้องให้พัฒนาไปตามสภาวธรรม ให้ศีล สมาธิ ปัญญาของเราเจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป

ถ้าหากว่าเราพัฒนาในเรื่องของปัญญาด้วยจริง ๆ ก็จะเห็นช่องทางว่าเราจะอยู่กับโลกอย่างไรให้มีความสุข แต่ถ้าหากว่าเรายังก้าวไม่ถึงในระดับพัฒนาปัญญาขึ้นมาก็จะต้องมีการกระทบกระทั่งกับโลกเป็นธรรมดา

ดังนั้น..การที่วันนี้ญาติโยมบางท่านมาถามปัญหาก็ดี มีการแสดงออกต่าง ๆ ในระหว่างที่มาถวายสังฆทานก็ดี ทำให้อาตมาฉุกใจคิดขึ้นมาว่า บางท่านนั้นมาในทางธรรมจนโลกช้ำไปแล้ว ส่วนบางท่านก็เกาะทางโลกมากเกินไปจนธรรมนั้นเสีย

ให้ทุกท่านพิจารณาดูตัวเราเองว่า ปัจจุบันนี้ตัวเรานั้นอยู่ในลักษณะของโลกช้ำธรรมเสียหรือไม่ ? ถ้าหนักไปในด้านไหนด้านหนึ่งก็ให้พยายามปรับ พยายามผ่อน เพื่อให้ออกมาให้ดีที่สุด ถ้าออกมาในลักษณะที่ดีที่สุด มีการพัฒนา กาย วาจาและใจ ของเรา ก้าวหน้าขึ้นอย่างเห็นได้ชัด สมกับที่เป็นนักปฏิบัติแล้ว เราอาจจะสร้างความเชื่อถือให้แก่คนรอบข้าง ทำให้เขาสนใจอยากจะปฏิบัติตามบ้าง เพราะเห็นชัดว่าเราพัฒนาตัวเองดีขึ้นมาได้อย่างไร

ถ้ามาถึงตรงจุดนี้ เราก็จะสร้างความเลื่อมใสให้แก่บุคคลที่ยังไม่เลื่อมใสในพระพุทธศาสนา และสร้างความเลื่อมใสยิ่ง ๆ ขึ้นไปให้แก่บุคคลที่เลื่อมใสในพุทธศาสนาอยู่แล้ว