[เถรี]

ถาม : การแยกพิจารณาร่างกายในอารมณ์ของพระอริยเจ้าระดับต่างกัน จะมีความละเอียดต่างกันไหมครับ ?
ตอบ : พระโสดาบันเห็นว่าร่างกายนี้ต้องตายแน่นอน พระสกิทาคามีกับพระอนาคามีจะเห็นว่าร่างกายนี้สกปรกโสโครก มีแต่ความน่ารังเกียจ ไม่มีอะไรน่ายินดี พระอรหันต์ท่านจะเห็นว่าร่างกายนี้ไม่ใช่เรา ไม่ใช่ของเรา ในเมื่อไม่ใช่ของเรา ของคนอื่นก็ไม่ใช่ของเรา ก็ไม่อยากได้ร่างกายของใครเขา

ถาม : ถ้าพิจารณาแล้วมันตายด้านครับ เป็นแค่สัญญา?
ตอบ : การพิจารณาต้องทำซ้ำแล้วซ้ำอีก ย้ำแล้วย้ำอีก จนจิตไม่เถียงเรา พอบอกว่าไม่ใช่ก็ไม่ใช่เลย

เมื่อหลายปีก่อนพระสมุห์กอล์ฟ เขามีคำถามว่า พยายามพิจารณาว่าร่างกายสกปรก แต่เวลาสาวมาหาทีไร เขาอาบน้ำแต่งตัวมาเต็มที่ทุกทีเลย ก็เลยไม่เห็นว่าสกปรก แสดงว่าท่านมีปัญญาไม่พอ ติดอยู่แค่เปลือกเท่านั้น

ต้องมองทะลุเข้าไปสิว่า ร่างกายประกอบด้วยอะไร มีเลือด มีน้ำเหลือง มีอวัยวะภายในเยอะแยะยั้วเยี้ยไปหมด นั่นแสดงว่าเปลือกบดบังอยู่ ปัญญาไม่พอ แต่จริง ๆ แล้วเขาเป็นคนที่น่าสรรเสริญ คือว่าตัวเองมองต่อไปไม่ได้ ก็ยังบอกออกมาว่าเป็นอย่างไร เป็นประโยชน์กับคนอื่นด้วย

คราวนี้การพิจารณาให้โอปนยิโก คือน้อมนำเข้ามาในกายของเรา ให้เห็นชัดเจนจนใจไม่เถียงแล้ว ว่าร่างกายคนอื่นก็เหมือนเรา สัตว์อื่นก็เหมือนเรา อย่าไปพิจารณาเพศตรงข้าม โดยเฉพาะพวกจิตใจไม่เข้มแข็ง ไม่อย่างนั้นปัญญาจะโดนกิเลสบัง พิจารณาที่ตัวเองก่อนจนช่ำชองชำนาญแล้วค่อยขยายออกไป