[เถรี]

พระอาจารย์กล่าวว่า "บ้านอนุสาวรีย์ที่คับแคบ แต่ดูอบอุ่นกว่า เขาชอบนั่งเบียด ๆ กัน บ้านวิริยบารมีกว้างกว่ามากกลับนั่งกันได้ไม่นาน พอมาทำบุญเสร็จก็กลับ (หัวเราะ) แปลกดีนะ..บ้านนี้พื้นที่เหลือเฟือ อยากจะนั่งตรงไหนก็ได้ กลับไม่นั่ง บ้านก่อนที่แคบ ๆ ไม่ค่อยมีที่จะนั่ง กลับเบียดกันเข้าไป"

ถาม : ที่กว้าง ๆ รู้สึกว้าเหว่ค่ะ
ตอบ : เพราะเราปล่อยให้ความรู้สึกมานำ ใจไม่ได้อยู่กับปัจจุบัน พอเริ่มนึกคิดปรุงแต่ง รัก โลภ โกรธ หลง ก็เกิดขึ้น ความเหงาเป็นปฏิฆะ พอปฏิฆะกระทบเข้ามาแล้ว ก็อยู่ที่ว่าเราจะปรุงไปด้านดีหรือด้านร้าย ถ้าปรุงไปในด้านดีก็เป็นราคะ ถ้าปรุงไปด้านร้ายก็เป็นโทสะ

ถาม : ความเหงานี่นะคะเป็นโทสะได้ ?
ตอบ : ใช่..ถึงเวลาก็โกรธ น้อยใจคนอื่น ทิ้งเราอยู่คนเดียว กลายเป็นโทสะ หรือว่าเหงาคิดถึงแฟน กลายเป็นราคะไปแล้ว บอกแล้วว่าอยู่ที่การปรุง และสภาพจิตของเรานี่สุดยอดเลย ปรุงมาแล้วนับชาติไม่ถ้วน พอจะให้หยุดจึงหยุดยาก

ถาม : ถือว่าเป็นฝีมือของมารหรือเปล่าคะ ?
ตอบ : เป็นฝีมือของมารโดยตรง ที่จะรั้งเราให้ติดอยู่ในวัฏสงสาร ปกติธรรมชาติมนุษย์เราเป็นสัตว์สังคม ต้องมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น แต่เราต้องมีสติรู้ตัวอยู่เสมอว่า ท้ายสุดทุกคนก็ตาย ไม่มีใครอยู่ร่วมกับเราได้ตลอดกาล

ถ้ารู้อย่างนี้ก็ต้องมีปัญญามองเห็นว่า ทำอย่างไรจึงจะรักษาตัวรักษาใจของเราไว้ได้ ก็คือรักษาใจให้ผ่องใส ไม่ให้เศร้าหมองกับสิ่งรอบข้าง ไม่อย่างนั้นพอคนนี้จากไป คนนั้นตายไป ก็จะเกิดความเศร้าหมองทับถมมาเรื่อย ๆ กลายเป็นกดให้เราตกต่ำ จมอยู่ตรงนั้น ไม่ต้องไปไหน

แต่ถ้าเราสามารถชำระใจของเราให้ผ่องใสขึ้นมาได้ มีสติรู้เท่าทัน มีปัญญาเห็นสภาพความเป็นจริงว่า ธรรมดาของโลกเป็นอย่างนั้นเอง ถ้าเราไม่รักษาใจของเราเองไว้ ถึงเวลาเราก็เดือดร้อนเอง ให้กลับมารักษาตัวรักษาใจของเรา ดึงใจของเรากลับมาอยู่กับปัจจุบัน ชำระใจของเราให้ผ่องใส รัก โลภ โกรธ หลง กินใจเราได้ยากขึ้นเรื่อย ๆ และท้ายสุดกินเราไม่ได้เลย เราก็รอด